تبیان، دستیار زندگی
فیلم سینمایی «روباه» تازه ترین ساخته بهروز افخمی است که سوژه مهمی را دستمایه قرار داده : ترور دانشمندان هسته ای کشورمان.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : منیژه خسروی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برادر نتانیاهو در ایران


فیلم سینمایی «روباه» تازه ترین ساخته بهروز افخمی است که سوژه مهمی را دستمایه قرار داده : ترور دانشمندان هسته ای کشورمان.

فیلم سینمایی روباه

سال هاست سینمای ما از مضامین استراتژیک خالی است . فیلمسازان معدودی هستند که سراغ موضوعاتی مثل امنیت ملی ، سرداران شهید و مقاطع حساس کشورمان می روند. از این جمع معدود، باز هم معدود کسانی هستند که مثل ابراهیم حاتمی کیا بتوانند تصویری متفاوت از سوژه ارائه دهند.
فیلم سینمایی «روباه» بهروز افخمی هم جزو اندک تلاش های موفق و به بار نشسته درباره یکی از ملتهب ترین مسائل کشور است. این کارگردان در ساخته جدید خود موضوع ترور دانشمندان هسته ای را مبنا قرار داده و بر اساس آن یک فیلم جاسوسی خوش ساخت روانه پرده کرده است.

افخمی پیش از این فیلم جاسوسی را در «روز شیطان» تجربه کرده بود و نشان داد قواعد ژانر فیلم های این چنینی را خوب بلد است.
در ساخته اخیر هم ، شاهد یک فیلم قاعده مند با مقادیر زیادی از موارد سرگرم کننده هستیم. فیلم با یک شوک شروع می شود و در ادامه بازی موش و گربه ماموران وزارت اطلاعات با جاسوس اسرائیلی راه می افتد. در طول ماجرا گره های بوجود آمده ، مخاطب را در سینما سرگرم می کند و فیلم با باز کردن گره ها به پایان می رسد.  وجه پررنگ «روباه» ، پرهیز کارگردان از شعارزدگی است. برخی کارگردان ها  گمان می کنند هر چه فیلم پر از شعار و اغراق باشد ، مخاطب بیشتر تاثیر می پذیرد. افخمی اما تلاش کرده از این دام نجات یابد و تمرکزش را روی قصه گویی قرار دهد.
بهروز افخمی کارنامه پر فراز و نشیبی دارد. چند سالی بود برخی حواشی حرفه ای بر کارش سایه انداخته بود. سال پیش با «آذر ، شهدخت،پرویز و دیگران» ثابت کرد هنوز اصل سینما برای او مقدم بر حواشی و فیلم های ناتمام است و حالا در «روباه» علقه اش به مسائل امنیتی کشور را نشان داده. علاقه ای که با کاربلدی و تسلط بر ابزار سینما و قواعدش آمیخته شده.

وجه پررنگ «روباه» ، پرهیز کارگردان از شعارزدگی است. برخی کارگردان ها  گمان می کنند هر چه فیلم پر از شعار و اغراق باشد ، مخاطب بیشتر تاثیر می پذیرد. افخمی اما تلاش کرده از این دام نجات یابد و تمرکزش را روی قصه گویی قرار دهد

تصویر تازه ، بازی های خوب
تلاش دیگر کارگردان رسیدن به شمایلی واقعی از ماموران وزرات اطلاعات است؛ برای همین تصویرهای خشنِ کلیشه ای را کنار می زند و وجه مهربان ( در عین جدیت شان) را نمایان می سازد. شوخی ها و صمیمیت میان ماموران و نیروی های مافوق بقاعده است و هرگز به مرز برخورندگی یا بلاهت نمی رسد. آن چه باعث شده اتفاقات فیلم بیش از پیش به باور مخاطب بنشیند ، بازی های خوب فیلم است. جلال فاطمی در نقش تروریست ، حمید گودرزی و بابک حمدیان در نقش آدم های فریب خورده و آرش مجیدی که نقش مامور اطلاعات را برعهده دارد،یکی از بهترین بازی های خود در را در «روباه» ارائه کرده اند.


برادر نتانیاهو در ایران؟
تنها پاشنه آشیل فیلم به جاسوس اسرائیلی باز می گردد. اگر کارگردان کمی تخفیف می داد و جاسوسش برادر خیالی بنیامین نتانیاهو ، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نمی بود ، راحت تر می شد با داستان ارتباط برقرار کرد. افخمی خودش در نشست مطبوعاتی فیلم گفته : «موضوع برادران نتانیاهو و سازمان اطلاعات نظامی سری ارتش اسرائیل در اینترنت قابل جستجو است که آنها سه برادر بودند که من چهارمین برادر را به نام یوهان خلق کردم، اما اتفاقاتی که برای او می‌افتد واقعی است.»

فیلم روباه

البته که در داستان باید تخیل را رها کرد اما خیال هم مرزی دارد. الان خیلی از مخاطبان با این باور که  نتانیاهو چنین برادری نداشته و اصلا به ایران نیامده ، کل فیلم را پس می زنند. این در حالی است که به اعتراف خود کارگردان اصل ماجرا واقعی است و فقط مامور آن قالب خیالی گرفته.
پایه داستان واقعی است ، یعنی هیچ کس در  ایران نیست که از ترور دانشمندان هسته ای بی اطلاع باشد. با این حال کارگردان امری واقعی را با داستانی خیالی در هم می آمیزد و در پایان هم  سرنوشت یوهان نتانیاهو  در زندان ایران را به شکل نریشن (گفتار متن) بیان می کند! اگر چنین فردی وجود نداشته پس چرا سرنوشتش به شکل فیلم های واقعی نریشن می شود؟ !


فیلمی که باید دید

«روباه» اما همانطور که ابتدای نوشته اشاره کردیم فیلم استراتژیک ، جذاب و بدون شعارهای آزار دهنده است. یعنی اگر کسی سینما برود براحتی سرگرم می شود. این مقدار تلاش برای موضوع مهمی ، ستودنی است و باید ادامه داشته باشد. کشور آمریکا سالیانه مقدار زیادی از این دست فیلم ها سفارش می دهد و از هالیوود به سراسر دنیا راه می یابد. تازه خیلی از آن ها فقط و فقط توجیه سیاست های غلط این کشور است اما خیلی ها آن ها را می پذیرند و بر حقانیت آمریکا صحه می گذارند. جادوی سینما چنین قدرتی دارد و باید در کشورمان بشدت جدی گرفته شود.

شناسنامه روباه
کارگردان: بهروز افخمی
تهیه کننده: محمد پیرهادی
بازیگران: حمید گودرزی، بابک حمیدیان، جلال فاطمی، آرش مجیدی و مرجان شیرمحمدی
خلاصه داستان: یک مامور اسرائیلی برای دور جدید ترور دانشمندان اتمی به ایران فرستاده می‌شود. این مامور ورزیده تنها کار می‌کند و از همکاری آدم‌های فریب خورده و یکبار مصرف استفاده می‌کند که تا آخرین لحظه از ماموریت خود خبر ندارند. یک موتور سوار مسافرکش در دام او می‌افتد و نادانسته برای ترور تعلیم می‌بیند و ...

منیژه خسروی
بخش سینما و تلویزیون تبیان