چگونه تحمل سختی ها برایمان آسان شود؟
عارف عالَم را محضر خدا می داند و او را شاهد، حاضر و ناظر بر جمیع امور. این اعتقاد نه تنها مانع صدور گناه و خلاف از او می شود بلكه سبب آسان شدن تحمّل مصائب نیز می گردد.
مردی خدمت امام حسین (علیه السلام) آمد و گفت: می خواهم گناه نكنم ولی نمی توانم. موعظه ای كن (تا مانع صدور گناه از من شود).
امام (علیه السلام) فرمود: پنج كار را بكن و آن گاه هر چه خواستی گناه كن (وگرنه دست از گناه بكش):
1 ـ روزی خدا را نخور و هر چه خواستی گناه كن.
2 ـ از ولایت خدا خارج شو و هر چه خواستی گناه كن.
3 ـ جایی پیدا كن كه خدا تو را نبیند و هر چه خواستی گناه كن.
4ـ آن گاه كه ملك الموت برای قبض روح تو می آید اگر توانایی دفع او را داری و می توانی از دست وی نجات پیدا كنی، هر چه می خواهی گناه كن.
5 ـ وقتی مأمور جهنم خواست تو را وارد جهنم كند اگر می توانی داخل نشو و هر چه می خواهی گناه كن.
ریشهٴ قرآنی حدیث ذکر شده را می توان از لابلای آیات نورانی قرآن کریم مشخص کرد .
قرآن كریم نیز از همین عامل به عنوان یكی از اهرم های تربیتی استفاده كرده است: وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَیَرَى اللّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُوْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ فَیُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ﴾؛ و بگو [هر كارى مى خواهید] بكنید كه به زودى خدا و پیامبر او و مومنان در كردار شما خواهند نگریست و به زودى به سوى داناى نهان و آشكار بازگردانیده مى شوید پس ما را به آنچه انجام مى دادید آگاه خواهد كرد. (سوره توبه/105)
بنابر این آیه علاوه بر خداوند پیامبر و مومنان که در روایات از مومنان ائمه معصومین یاد شده است، همگی بر همه ی اعمال ما نظاره گر هستند.
درباره این آیه شریفه، روایات بسیاری نقل شده و شاید به حد تواتر برسد که علاوه بر خداوند متعال، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امامان علیهم السلام از اعمال همة امت آگاه می شوند. (تفسیر نمونه، ج8، ص125)
در باب «عرضه اعمال» کتاب اصول کافی روایات متعددی در ذیل همین آیه شریفه ذکر شده است که مراد از «مۆمنون»، ائمه اطهار علیهم السلام هستند، از جمله این روایت: شخصی خدمت امام رضا علیه السلام آمد و عرض کرد: برای من و خانواده‌ام دعا کنید. امام علیه السلام فرمودند: «مگر دعا نمی کنم؛ وَاللهِ إنَّ أعمالَکُم لَتَعرضُ علَیَّ فی کلِّ یَوم وَ لَیلَة؛ به خدا سوگند، اعمال شما هر شب و روز بر من عرضه می شود.» راوی می‌گوید: این سخن بر من گران آمد، امام علیه السلام متوجه شد و به من فرمود:
«أمَا تَقرَأُ کِتابَ اللهِ عزَّوجلَّ: (وَ قُل اعْمَلُوا فَسَیَرَی اللهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُۆْمِنُونَ)، و هُوَ وَاللهِ علیُّ بنَ أبیطالِب؛( کافی، ج، ص171) آیا کتاب خداوند عزوجل را نمی خوانی که می فرماید: عمل کنید خدا و پیامبرش و مۆمنان، عمل شما را می بینند. به خدا سوگند! منظور از مۆمنان علی بن ابیطالب (و امامان دیگر از فرزندان او) هستند.»
امام علی علیه السلام هم می‌فرماید:
«لیسَ یَغیبُ عَنّا مُۆمنٌ فی شَرقِ الأرضِ و لا فی غَربِها؛ (الزام الناصب، ص6، روزگار رهایی، ص648) هیچ مۆمنی در شرق و غرب زمین از ما غایب نیست.»
امام صادق علیه السلام هم می‌فرماید: «إنَّ الدُّنیا لَتَمَثَّلَ لِلإمامِ مِثل فَلقَةِ الجَوز فَلایَعزُبُ عَنهُ شَیءٌ... ؛ (شیخ مفید، اختصاص، ص217) دنیا (آسمان و زمین) در نزد امام چون پاره گردویی حاضر و نمایان است و چیزی از او پوشیده نیست.»
یک چشم زدن غافل از آن ماه نباشید شاید که نگاهی کند آگاه نباشید
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود:
منظور از مومنان در این آیه ما هستیم؛ إیّانا عنی (تفسیر نورالثقلین، ج 2، ص 263، ذیل آیه؛ بحار، ج 23، ص 353، باب عرض الأعمال علیهم)، المومنون هم الأئمة (همان)؛ مومنان، همان ائمه هستند.
بنابراین، همه‌ی كارهای ما در مشهد و محضر آنان است، نه تنها اعمال ما را می بینند و از آن خوشحال یا ناراحت می شوند، بلكه در قیامت، مطابق آنچه دیده‌اند شهادت می دهند.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود:
چرا رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را ناراحت می كنید؟ گفتند: چگونه ناراحتش می كنیم؟ فرمود: مگر نمی دانید كه اعمال شما بر او عرضه می شود و اگر معصیت خدا را در آن ببیند موجب ناراحتی او می شود؟ آنگاه سفارش كرد: تلاش كنید رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را خوشحال كنید و موجبات ناراحتی او را فراهم نكنید. (بحار، ج 23، ص 349؛ نور الثقلین، ج2، ص263).
منابع:
کتاب حماسه و عرفان،حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی،ص252
مجله امان شماره 36
حوزه
مطالب مرتبط:
چگونه از مشکلات زهر چشم بگیریم؟!
