زهری شیرین به نام ترامادول!

اعتیاد همواره یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مردم به ویژه جوانان بوده است. در سال‌های اخیر اعتیاد از شکل سنتی و گیاهان طبیعی مثل خشخاش و تریاک به شکل اعتیاد به مواد شیمیایی به‌ویژه شیشه تغییر کرده است. امروزه موج مصرف مواد مخدر شیمیایی در جوانان بحرانی جدی است

اعتیاد همواره یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مردم به ویژه جوانان بوده است. در سال‌های اخیر اعتیاد از شکل سنتی و گیاهان طبیعی مثل خشخاش و تریاک به شکل اعتیاد به مواد شیمیایی به‌ویژه شیشه تغییر کرده است. امروزه موج مصرف مواد مخدر شیمیایی در جوانان بحرانی جدی است.
با اینکه دسترسی به انواع مواد مخدر در سطح شهر کار سختی نیست، برخی از جوانان حتی برای استفاده از نوعی مخدر شیمیایی لازم نیست زحمت پیداکردن ساقی محل را به خود بدهند بلکه با مراجعه به نزدیک‌ترین داروخانه می‌توانند قرص‌ها مخدر به‌ویژه ترامادول را خریداری کنند. این قرص‌ها گرچه مصرف دارویی دارند و برای بیماران نیازمند توسط پزشک مربوطه تجویز می‌شوند اما برای کسانی که نیازی به آن ندارند، اعتیادآور است.
 
چندی پیش اعلام شد با حاملان متادون و ترامادول برخورد می‌شود اما، باز هم در داروخانه‌های بسیاری به‌راحتی یک بسته استامینوفن یا قرص سرماخوردگی به فروش می‌رسد. طبق خبرهای رسیده از این پس با حاملان متادون و ترامادول برخوردی جدی‌تر خواهد شد. در همین راستا قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر از سازمان غذا و دارو خواسته هرچه‌سریع‌تر ترامادول را از فهرست دارویی ایران حذف کنند. این در حالی است که آمارها از افزایش ۱۱درصدی مصرف ترامادول بین دانشجویان دختر خبر می‌دهد.

سعید صفاتیان، رئیس کارگروه کاهش تقاضا در کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع‌تشخیص‌مصلحت‌نظام، با اعلام خبر تصویب فهرست داروهای حاوی مخدر در مجمع گفت: از این پس مطابق با قانون مجازات حاملان موادمخدر تعیین می‌شود. تا پیش از این با حاملان و قاچاقچیان این قرص‌ها براساس ماده40 برخورد می‌شد، که مجازات آن خفیف بود، اما تشدید مصرف ترامادول و قاچاق آن ضرورت افزایش مجازات‌ها را ایجاد کرد و بر این ‌اساس مجازات‌های جدید براساس ماده پنج  قانون مبارزه با موادمخدر برای این افراد وضع می‌شود. به گفته او طبق توصیه هیات‌بین‌المللی، هروئین در بخش اول فهرست و تریاک در بخش دوم قرار می‌گیرد.
افزایش مصرف ترامادول بین جوانان
 
رییس بخش سم‌شناسی و متخصص پزشکی قانونی از افزایش مصرف ترامادول در میان جوانان خبر داد و گفت: متاسفانه همزمان با این افزایش مصرف، مرگ‌های ناشی از مصرف این ماده نیز افزایش یافته، به طوری که حتی در مواردی فرد با مصرف تنها یک مرتبه ترامادول دچار تشنج و مرگ شده است.
وی با بیان اینکه قرص‌های ترامادول بسته‌بندی شده و درعطاری‌ها وجود دارد، افزود: این در حالیست که توزیع این مواد در عطاری‌ها غیرمجاز است و باید با آن برخورد شود.
اخگری با بیان اینکه در بررسی اجساد، فراوانی این دارو در آنان زیاد بوده است، ادامه داد: نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که روند سوء مصرف مواد مخدر در استان تهران نسبت به دوره‌های قبلی تحقیقات افزایشی 40 تا 50 برابری داشته است.
رییس بخش سم‌شناسی و متخصص پزشکی قانونی گفت: افراد معتاد از این مواد به عنوان جایگزین برای ترک استفاده می‌کنند که در مواردی سبب سوء مصرف و مرگ آنها می‌شود.
 
افزایش مرگ‌های ناشی از مصرف ترامادول و متادون
 
 وی همچنین از افزایش مرگ‌های ناشی از مصرف ترامادول و متادون در یک سال اخیر خبر داد و گفت: با توجه به اینکه اجسادی که به نزد ما می‌آیند، تاریخچه مشخصی ندارند و تنها بر اساس گواهی فوت، مرگشان به دلیل مصرف داروی ترک اعتیاد اعلام می‌شود، بنابراین نمی‌توان گفت که پیش از آن روند مصرف چگونه بوده است.
چرا مصرف ترامادول شیوع پیدا کرده است؟
گاهی افراد برای رفع مشکلات جنسی، دردهای شدید و ... به توصیه افراد ناآگاه ترامادول مصرف می‌کنند اما علت شیوع اصلی آن در دسترس بودن ترامادول، قیمت پایین آن، گاهی ارایه بدون نسخه در داروخانه‌ها و اطلاعات ناکافی درباره عوارض سوء مصرف آن است. حتی افرادی که به توصیه پزشک معالج خود و برای مدت طولانی از ترامادول استفاده می‌کنند باید تا زمان قطع کامل زیر نظر باشند زیرا ترک مصرف این دارو به صورت کاهش تدریجی استفاده از آن میسر است در غیر این صورت فرد قادر نیست مصرف ترامادول را به یک‌باره کنار بگذارد چرا که با علایم ترک مخدر، حتی علایمی مانند ترک مورفین روبه‌رو خواهد شد.
البته باید در نظر داشت که مصرف ترامادول در بیماران مبتلا به صرع و تشنج افراد مبتلا به اختلالات كبدی و كلیه مجاز نیست و مصرف این دارو در افراد با ریسك ضعف تنفسی و حاملگی ، شیردهی ، باید تحت نظر پزشک انجام شود.

به طور کلی باید گفت که مصرف این دارو عوارض متعددی در پی دارد و فرد باید تحت نظر پزشک آن را مصرف کند.
تولید داروی ترامادول نسبت به تجویزش زیاد است
فرید براتی‌سده، مدیر سابق پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی درباره فروش آزاد متادون و ترامادول می‌گوید: این دو کاملا متفاوت است؛ فروش متادون در داروخانه‌ها تقریبا باید غیرممکن باشد و اینکه می‌گویید می‌توان پیدا کرد واقعا عجیب است چون این دارو فقط از طریق مراکز ترک اعتیاد در اختیار معتادان درحال ترک قرار می‌گیرد؛ اینکه چطور این داروها به بیرون درز پیدا می‌کند و قاچاق می‌شود را باید نهادهای مختلفی پاسخگو باشند؛ از وزارت بهداشت و دانشگاه‌های تولید دارو گرفته تا دادستانی؛ همان‌طور که می‌دانید داروی متادون زیر نظر دادستانی تولید می‌شود و اگر هم برای بیماری تجویز شود باید اجازه‌اش را دادستانی صادر کند.

اما ترامادول داروی مسکن است که خاصیت ضد درد دارد و چون گاهی تجویز می‌شود در داروخانه‌ها موجود است؛ این دارو به خاطر وابستگی‌ای که در فرد ایجاد می‌کند غالبا توسط پزشکان به ندرت تجویز می‌شود و اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که چرا این دارو با وجود اینکه نیاز به آن کم است تا این حد تولید می‌شود؟! وزارت بهداشت باید روی این تولید نظارت کند. او با اشاره به اینکه این احتمال وجود دارد که این دارو تولید شود و از کشور خارج شود؛ می‌گوید: البته این فقط یک احتمال است اما قابل بررسی است؛ این دارو با توجه به اینکه کاربرد چندانی در کشور ندارد از کشور خارج می‌شود و بعد توسط قاچاقچیان دوباره وارد می‌شود و قطعا ناظر بر تمام اینها باید وزارت بهداشت باشد.