تبیان، دستیار زندگی
کوثر، کثیری است که با همه کثیرهای دنیا تفاوت دارد. آن امر خیری است که تمامی ندارد و هرکس بسته به گنجایش خود آن را درک می کند و برای هیچکس زیاد نمی آید...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کوثر، دریایی به خاصیت ناشناختگی

کوثر

کلمه کوثر فقط یک بار در قرآن به کار رفته است که در نگاه اولیه، آن را به معنای "خیر کثیر" معنا می‌کنیم. از آنجا که این کلمه با حضرت صدیقه طاهره علیهاالسلام ارتباط دارد و به وجود آن بانوی بانوان تفسیر شده است، حق آن است که برای شناسایی بیشتر فاطمه زهرا علیهاالسلام، به این کلمه قرآنی بیشتر توجه کنیم.

کوثر، کلمه عجیب قرآنی

کوثر از ریشه "ک ‌ث ‌ر" است و در قرآن با کلمه‌ های کثیر، اکثر، استکثار، تکاثر، اکثار،‌ تکثیر هم ریشه است؛ اما کوثر فقط یک بار در قرآن به کار رفته و دارای معنای ویژه ‌ای نیز هست.
کوثر بر وزن فَوعَل است و در زبان عربی کمتر کلمه ای به این وزن استفاده شده است؛ به عبارت دیگر، خدا برای اینکه مفهوم کوثر را به مردم بفهماند از کلمه‌ای با شکل و سبک عجیب و ناآشنا استفاده کرده است. از اینجا می‌ توانیم بفهمیم که کوثر، به معنای کثیر است اما یک نوع ویژه از کثرت. کوثر با کثیر تفاوت دارد.

کوثر، خیر کثیر

کوثر هدیه خاص خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله است: «إِنَّا أَعْطَیْناكَ الْكَوْثَرَ». بنابراین از جنس خوبی و خیر است. به عبارت دیگر کوثر یک نوع خاص از خیر و کثرت است که خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله اعطا کرده است. کثیری که برای ما قابل وصف نیست زیرا از جنس "کم و بسیار" دنیوی نیست.

کوثر نه زیاد

کوثر را نباید به معنای "زیاد" ترجمه کنیم زیرا "زیاد" به معنای چیزی است که بیشتر از حد و به نوعی "زاید" است. از این لحاظ، کوثر عبارت از یک خوبی است که کثیر می باشد و این کثرتش نه ملالت آور است و نه بیش از نیاز. به عبارت دیگر کوثر خیری است که در عالم انسانی نمی‌توان برای آن مرزی تعیین کرد و بالاترین حد آن به حضرت رسول صلی الله علیه و آله اعطا شده است.
کوثر، کثیری است که با همه کثیرهای دنیا تفاوت دارد. آن امر خیری است که تمامی ندارد و هرکس بسته به گنجایش خود آن را درک می ‌کند و برای هیچکس زیاد نمی آید.

کوثر یک نوع خاص از خیر و کثرت است که خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله اعطا کرده است. کثیری که برای ما قابل وصف نیست زیرا از جنس "کم و بسیار" دنیوی نیست

جوشندگی درونی کلمه کوثر

با توجه به مطالبی که درباره ریشه لغوی و سبک خاص این کلمه و محدود نبودن آن گفتیم، جوشندگی این مفهوم نیز قابل فهم می ‌شود. کوثر یک نوع خاص از خیر کثیر است که بدیع بودن و تازه بودن خود را حفظ می- ‌کند. کثیر است و هرگز قلیل نیست اما کثیر بودنش باعث نمی شود مانند امور زاید و "بلااستفاده" گردد بلکه تماماً بهره رسان است. به خودیِ خود تازه و جوشنده و کارآمد و بی ‌انتهاست.

کثیری نه لزوما چشم پُر کن

کوثر از جنس کثیر است، اما محدودیت کثیر را ندارد؛ زیرا کثیر – علی رغم اینکه کثیر است – محدود و مجبور است که چشم پر کن باشد. کثیر در مقابل قلیل است اما کوثر، مفهوم مقابلی ندارد. به عبارت دیگر کوثر قطعاً کثیر است، اما لزوما چشم پر کن نیست؛ ممکن است در نظر مردم ناشناخته بماند و کسی متوجه کثرتش نشود، اما حقیقتاً کثیر است. شاید مردم گاهی متوجه کثرت ظاهری آن ‌شوند، اما بسیاری اوقات است که کوثر را کسی قدر نشناسد و بزرگ ندارد.

حضرت فاطمه

کوثر، منبعی ناشناخته از خیر

کثیر بودن کوثر، دارای مایه ‌های درونی است و چشمه زایای کثرت از دل خود کوثر می ‌جوشد. کوثر می‌ تواند خیرهای دیگری را بزاید و بجوشاند که مردم از عظمت آنها به کرنش بیفتند، اما همچنان به شکل سرچشمه و اصلی ناشناس و قدری نادانسته، اما کثیر و بدیع باقی بماند.

کوثر، کثیری شاداب کننده

بسیاری از کثرت ها مایه رکود و تنبلی و سردرگمی می‌ شوند. مثل کثرت ساکنین در یک مجتمع مسکونی یا پرخوری(کثرت حجم غذا) یا کثرت مشغله‌ ذهنی؛ اما کوثر آن خیر کثیری است که این محدودیت را نیز ندارد؛ بلکه خودش سرچشمه جوشان درونی را فعال می‌ کند و امور را سامان می ‌دهد.
دارا بودن کوثر نه مایه تنبلی می‌شود و نه مایه بهم ریختگی ذهنی؛ بلکه کوثر به تنظیم و کیفیت رابطه با خدا کمک می‌ کند؛ همچنان که در آن سوره می‌ خوانیم که :ای پیامبر به برکت این کوثر که به تو اعطا کردیم نماز بگزار و دست را به هنگام تکبیر نماز، بالا بیاور «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَر».

فاطمه علیهاالسلام شاخص اصلی کوثر

کوثر محدود به یک مصداق خاص نمی ‌شود، اما برترین نماینده و شاخص کوثر کسی جز فاطمه زهراء علیهاالسلام نیست.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا منبع ناشناخته از خیر است.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا دوستی او باعث شادابی در عبادت و بی‌ میلی به گناه می ‌شود.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا شکل و سبک ویژه ‌ای در رفتارهای فردی و اجتماعی خود داشت که همه بر مبنای خیر بود.

کثیر بودن کوثر، دارای مایه ‌های درونی است و چشمه زایای کثرت از دل خود کوثر می ‌جوشد. کوثر می‌ تواند خیرهای دیگری را بزاید و بجوشاند که مردم از عظمت آنها به کرنش بیفتند، اما همچنان به شکل سرچشمه و اصلی ناشناس و قدری نادانسته، اما کثیر و بدیع باقی بماند

فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا هدیه خاص خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله است.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا کثرتش لزوماً چشم پر کن نیست؛ گوهری است که ارجش ناشناخته مانده است.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است، زیرا سرچشمه ائمه اطهار علیهم السلام است؛ منبعی از نور مخفی است که نورهای آشکار از او جلا گرفته‌ اند.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است، زیرا دوستی او کثرتی است که آشفتگی ‌ها را کم و دردهای جسمی و روحی را التیام می ‌بخشد.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا دوستی او سبک فکری و رفتاری انسان را از کثرتهای ظاهری به کثرت حقیقی تغییر می‌ دهد.
فاطمه علیهاالسلام کوثر است زیرا دوستی او انسان را از نیاز به کثرتهای بیرونی به بهره ‌مندی از کثرت درونی سوق می‌ دهد.
آری، فاطمه علیهاالسلام، کوثری است که خدا به پیامبر صلی الله علیه و آله اعطا کرده است.
صلی الله علیها و علی امّها و ابیها و بعلها و بنیها.

روح الله رستگارصفت            
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.