هیپوگلیسمی (افت قند خون) و درمان آن
هیپوگلایسمی (HYPOGLYCEMIA) یا کاهش قند خون مهم ترین مشكلی است كه در دیابت بوجود می‌آید و اغلب در اثر درمان با انسولین رخ می‌دهد.
هیپوگلیسمی عبارتست از قند خون زیر 80 میلی گرم در دسی لیتر یا قند خون زیر 90 میلی گرم در دسی لیتر همراه باعلائم مربوط به آن.
دلایل عمده ی هیپوگلیسمی عبارتست از:
* تزریق دوز زیاد انسولین یا مصرف بعضی از داروهای كاهنده ی قند خون مانند سولفونیل اوره‌ها و MEGLITINIDES . داروهای دیگر، همچون ممانعت كننده‌های آلفاگلوكوزیداز، بی گوانیدها و THIAZOLIDINEDIONES هم وقتی همراه با دیگر داروها مصرف شوند ممكن است باعث هیپوگلیسمی شوند.
* افزایش فعالیت فیزیكی یا انجام ورزش
* به تأخیر انداختن صرف غذا یا حذف وعده های غذایی
* مصرف وعده های غذایی كه حجم كمی دارند.
* مصرف زیاد الكل
علائم هیپوگلیسمی عبارتند از: افزایش ضربان قلب، گرسنگی، سرگیجه، لرزش، اضطراب و حالات عصبی، تعریق، خواب آلودگی، گیجی و اشكال در تكلم.
بعضی افراد در هنگام خواب دچار هیپوگلیسمی می‌شوند. علائم هیپوگلیسمی شبانه عبارتند از : خواب بد و كابوس دیدن و فریاد كشیدن، تعریق زیاد و خیس شدن لباس ها، احساس خستگی و تحریك پذیری در هنگام بیدار شدن از خواب.
البته در هنگام بروز
اضطراب و استرس، در اثر ترشح هورمون آدرنالین، علائمی شبیه به هیپوگلیسمی در فرد بروز می‌كند كه ممكن است اشتباهاً هیپوگلیسمی تشخیص داده شود، بنابراین بهترین راه تشخیص هیپوگلیسمی آزمایش قند خون است.درمان:
در موقع بروز هیپوگلیسمی، وقتی كه آزمایش قند خون 70 میلی گرم در دسی لیتر و كمتر را نشان می‌دهد، توصیه می‌شود كه فرد حداقل 15 گرم كربوهیدرات مصرف كند. بدین منظور یك شخص دیابتی باید همیشه این مقدار كربوهیدرات را همراه با خود داشته باشد كه این مقدار معادل است با یكی از مواد غذایی زیر:
- 3-2 قرص گلوكز
- نصف لیوان آب میوه یا 120 سی سی
- 1 لیوان شیر یا 240 سی سی
- 6-5 تكه بیسكوییت
- 2-1 قاشق چای خوری شكر یا عسل
در مواردی که هیپوگلیسمی در اثر مصرف انسولین ایجاد شده باشد، مصرف 10 گرم گلوكز خوراكی، قند خون را در طی 30 دقیقه تقریباً 40 میلی گرم در دسی لیتر بالا می‌برد و مصرف 20 گرم گلوكز در طی 45 دقیقه قند خون را 60 میلی گرم در دسی لیتر بالا می‌برد.
15 دقیقه بعد از صرف كربوهیدرات قند خون باید دوباره چك شود. اگر باز هم پایین بود، یك بار دیگر 15 گرم كربوهیدرات باید مصرف شود و تا زمانی كه قند خون حداقل به 70 میلی گرم در دسی لیتر برسد، باید این كار تكرار شود.
بهتر است اگر یك ساعت به زمان صرف غذا وقت باقی است، یك میان وعده ی كوچك خورده شود.
گیتی بهدادی پور- کارشناس تغذیه
* مطالب مرتبط:
رژیم غذایى در بیماران دیابتى (1)
رژیم غذایى در بیماران دیابتى (2)
