تبیان، دستیار زندگی
خون چیست ؟ خون بافت مایع بدن است كه كار تغذیه و تنفس سلول های بدن را به عهده دارد. قلب با عمـل تلمبـه ای ( پمپـاژ) خود ، این بـافت مایع را در رگ هـای بدن به جریان می اندازد . خون مواد غذایی و اكسیژن را به تمام سلول های بدن ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اهدای خون سالم = اهدای زندگی


خون چیست ؟

خون بافت مایع بدن است كه كار تغذیه و تنفس سلول های بدن را به عهده دارد. قلب با عمـل تلمبـه ای ( پمپـاژ) خود ، این بـافت مایع را در رگ هـای بدن به جریان می اندازد . خون مواد غذایی و اكسیژن را به تمام سلول های بدن می رساند و مواد زائد آنها را ، جهت دفع به كلیه ها ، كبد و شش ها حمل می كند .

تركیب خون :

1- قسمت سلولی كه شامل گلبول های قرمز و سفید ، و پلاكتها می باشد و 45 درصد حجم خون را تشكیل می دهد .

2- قسمت مایع ( پلاسما) كه حاوی آب ، املاح ، هورمون ها ، عوامل انعقادی و مواد آلی ( چربی ، پروتئین و مواد قندی ) است  و وظیفه حمل غذای جذب شده از دستگاه گوارش به بافت ها و سلول های بدن و نیز دفع مواد زائد را به كلیه ها و كبد به عهده دارد و 55 درصد از حجم خون را تشكیل می دهد.

عناصر سلولی خون چیست ؟

1-     گلبول قرمز

2-     گلبول سفید

3-     پلاكت

گلبول قرمز :

گلبول های قرمز وظیفه انتقال اكسیژن به تمام سلول های بدن و بازگرداندن گاز كربنیك از سلول ها به ریه ها را به عهده دارند . عمر مفید گلبول های قرمز در بدن 120 – 110 روز است. تعداد آنها به طور طبیعی در مردها 6 – 5/4 و در زن ها 5/5 – 4 میلیون در هر میلیمتر مكعب خون است .

گلبول سفید :

گلبـولهـای سفیـد ، به دو دسته تك هستـه ای (  شامـل لنفوسیت هـا و منوسیت هـا ) و چند هسته ای  ( شامل نوتروفیل ها ، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها ) تقسیم می شوند كه كار آنها دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی ( بیماری زا ) است  . تعداد آنها به طور طبیعـی در بزرگسالان بیـن 10000 – 4000 ( به طـور متـوسط 7000 ) در هـر میلیمترمكعب خون است  .

پلاكت :

پلاكت ها ، كوچكترین سلول بافت خون می باشند و در انعقاد خون نقش دارند . طول عمر آنها در بدن ،  18 - 10 روز است .

مواد پروتئینی پلاسما :

1- آلبومیـن ، كه با ایجـاد فشـار اُسمـزی مانع خروج پلاسمـای مـویـرگ هـا می شود.

2- گلوبولیـن ، كه بـاعث افـزایش مقاومت بدن در مقابل عوامل عفونی و بیگانه می گردد.

شرایط فرد اهدای كننده ی خون :

1-     سن بین 65 – 17 سال باشد .

2-     وزن حداقل 50 كیلوگرم باشد .

3-     فشارخون متعادل داشته باشد .

4-     كم خون نباشد .

5-     سابقه هپاتیت ویروسی ، برخی دیگر از بیماری های عفونی ، بیماری های مهم و جدی قلبی و ریوی را نداشته باشد .

6-     معتاد به مواد تزریقی و الكل نباشد .

7-     از آخرین اهدای خون قبلی وی حداقل هشت هفته گذشته باشد .

مزایای اهدای خون :

علاوه بر اجر دنیوی و اخروی  ، عبارتند ا  :

1-    نجات جان انسانها

2-     انجام معاینات پزشكی

3-    كاهش بیماری های قلبی و عروقی ، و سكته قلبی و مغزی

4-     كاهش اضطراب ، افزایش احساس پویایی و ایجاد تعهد فردی

5-     فعال شدن مراكز خونساز بدن

6- تعیین گروه بندی RH  وABO  خون

7- انجام آزمایشات ایمنی از نظر بیماریهای ایدز ، هپاتیت   C وB ، و سیفلیس

مقدار خون در بدن :

معمولاً مقدار خون در مردها كمی بیشتر از زنهاست .

یك سیزدهم وزن بدن یا به عبارت دیگر هفت   تا  هشت  درصد وزن بدن را خون تشكیل می دهد  یا می توان گفت:

در مردها به ازای هر كیلـوگرم وزن بدن 70 و در زن ها 65 میلی لیتر خون ، وجود دارد . یعنی یك شخص بالغ با وزن حدود 70 كیلوگرم ، به طور متوسط در حدود پنج  لیتر خون در بدن دارد .

مراحل اهدای خون :

مقدمه : مراكز انتقال خون باید مطمئن شوند  كه اهدای خون ، هیچگونه زیانی به شما نمی رساند و نیز می باید اطمینان حاصل شود كه خون شما برای شخصی كه آن را دریافت می نماید، كاملاً بی ضرر است .

1- قبل از اهدای خون ، پیام های مهم سازمان مطالعه شود .

2ـ در قسمت پذیرش ، مشخصات فردی در فرم مخصوصی ثبت گردد.

3ـ معاینات پزشكی : قبل از اهدای خون ، چندین سئوال در مورد تاریخچه پزشكی شما ، سلامت و روش زندگی شما در گذشته و حال پرسیده می شود. این سئوالات فقط به منظور حفظ سلامت شما و سلامت شخصی است كه خون شما را دریافت می نماید . هرگونه سئوال در مورد اطلاعات شخصی به صورت محرمانه حفظ شده و از آن به منظور دیگری استفاده نخواهد شد . به شما گفته می شود كه آیا برای اهدای خون مناسب هستید و اگر خیر ، آیا می توانید در آینده خون اهدا نمائید. در صورت نیاز، شما به یك مركز بهداشتی یا مشاوره برای مراقبت یا مشاوره بیشتر راهنمایی می شوید. معاینه پزشكی مختصری از شما به عمل می آید تا نبض ، فشارخون و وزن شما كنترل گردد . سپس پزشك مركز انتقـال خـون مشخص می كند شما می توانید خون اهدا نمایید یا خیر ؟  و مقدار خون اهدایی شما توسط پزشك مشخص می گردد.

4ـ خونگیری : سپـس روی تخـت راحتـی قـرار مـی گیـریـد پس از انتخاب رگ ( ورید) مناسب ، محل ورود سوزن و اطراف آن در ناحیه داخل آرنج شما با محلول های ضد عفونی كننده تمیز می شود . سپس یك خونگیر آموزش دیده ، سوزن استریل  را كه به یك كیسه خون متصل است و برای اولین بار فقط جهت استفاده شما باز شده ، وارد ورید شما می نمـاید. زمـان جمـع آوری خون نباید بیشتر از 10 دقیقه طول بكشد.

5ـ استراحت و پذیرایی : پس  از پایان خونگیری ، كمی استراحت نموده و پس از پذیرایی ، مركز انتقال خون را ترك می نمایید.

كل مراحل اهدای خون ، حداكثر 30 دقیقه طول می كشد.

دستورالعمل برای اهدا كنندگان بعد از اهدای خون :

1.     چندساعت بعد از اهدای خون، مایعات بیشتری نسبت به قبل بنوشید ( بدون الكل ).

2.     غذای سالمی میل كنید .

3.     مدت نیم ساعت بعد از اهدای خون ، سیگار نكشید .

4.     اگر در محل اهدای خون خود ( بازو ) خونریزی وجود دارد ، دست خود را بالا بگیرید و فشار دهید .

5.  اگر حالت غش یا گیجی دارید ، طوری بنشینید تا سر شما بین زانوهایتان قرار گیرد و یا به نحوی دراز بكشید كه  سر شما پایین‌تر از بدنتان قرار بگیرد.

6.  تمام فعالیت های معمول خود را می‌توانید بعد از نیم ساعت از سر بگیرید . در هر حال از هر گونه فعالیت شدید در ادامه روز خودداری كنید.

7.     پانسمان می تواند بعد از 24 ساعت برداشته شود.

8.  اگر بعد از اهدای خون ، حال خوبی نداشتید می‌توانید با مركز انتقال خون محل خود تماس بگیرید و با پزشك یا پرستار حاضر در مركز ، مشاوره كنید.

مصرف كنندگان خون اهدایی شما چه كسانی هستند؟

.بیماران دچار كم خونی ، تالاسمی، هموفیلی، دیالیزی ، سرطانی ، فاویسم و سوختگی شدید

.نوزادان مبتلا به زردی شدید

.مجروحین تصادفات و حوادث

.بیماران نیازمند به پیوند عضو

.زنان باردار كه دچارخونریزی می شوند

.بیمارانی كه تحت عمل های جراحی قرار می گیرند

به یاد داشته باشید ، اهداء خون ، اهداء زندگی است پس با اهداء خون خود ، زندگی را به بیماران نیازمند هدیه كنیم .

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.