اطلاعات اردوی نیم روزه باغ موزه مینیاتور تهران5

قسمت پنجم

7- میدان نقش جهان اصفهان:

شهر اصفهان در مرکز ایران یکی از شهرهای مهم و تاریخی ایران است. این شهر امروزه به عنوان پایتخت فرهنگی ایران شناخته می شود. اصفهان در زمان صفویان مورد توجه پادشاهان صفوی قرار گرفت و به عنوان پایتخت برگزیده شد. میدان نقش جهان نیز به شکل امروزی خود در دوره ساطنت شاه عباس صفوی پایه گذاری شده است. این میدان در ابعادی کوچکتر در دوره تیموریان ساخته شده بود اما در دوره صفوی توسعه یافته و به شکل امروزی درآمد. برخی از مهمترین ابنیه این میدان در همین دوره ساخته شده است.

میدان نقش جهان قبل از احداث باغی به همین نام بوده و در زمان صفویان پس از تبدیل به میدانی با ابعاد 500 متر در 165 متر از آن برای بازی چوگان، رژه قشون و برگزاری آئین ها و جشن ها استفاده می شده است. بعدها صفویان در گرداگرد این میدان بناهای با شکوهی چون کاخ عالی قاپو، مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله و سردر بازار قیصریه ساختند که هریک به تنهایی نمونه ای درخشان از معماری دوران صفویه به شمار می روند. اکنون در چهار سمت میدان حجره های فراوانی در دو طبقه دیده می شوند که بیشتر به عنوان محل تولید و عرضه صنایع دستی این شهر از آن ها استفاده می شود.

با انتقال پایتخت از اصفهان به شیراز این میدان کم کم ارزش و اهمیت خود را از دست داد و در دوره قاجار رو به ویرانی نهاد. این میدان در زمان پهلوی مجددا بازسازی شد و در دوران فعلی نیز به اعتبار و عظمت آن افزوده گشت.

8- تخت سلیمان

مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان در 42 كیلومتری شمال شرقی شهرستان تكاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد و شامل قلعه ای وسیع در حدود 124 هزار مترمربع، با یک دریاچه جوشان و آثار و ابنیه تاریخی در اطراف آن است. این قلعه تاریخی مربوط به دوره ساسانیان بوده و دارای آتشکده ای معروف به نام «آذرگشنسب» است یکی از مهمترین آتشکده های دوره ساسانی بوده و از بناهای مهم تاریخی جهان به شمار می رود. این مجموعه در دوران قبل از اسلام به عنوان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان به شمار می رفته است. همچنین در برخی منابع از این محل به عنوان زادگاه زرتشت نام برده شده است.

مجموعه تخت سلیمان بر بلندای تپه ای نه چندان مرتفع قرار گرفته و دور تا دور آن دیوار و حصار بیضی شکلی قرار دارد. در داخل این حصار در دو قسمت مجزا دریاچه شیز و آتشکده آذرگشنسب واقع است.  دریاچه شیز در محوطه این مکان باستانی قرار دارد. آب این دریاچه از عمق 110 متری آن جوشیده و از طریق جوی باریکی به زمین های اطراف می ریزد. در مورد این دریاچه و عجایب آن افسانه های زیادی گفته می شود. درچه حرارت آب دریاچه همواره در فصول گرم و سرد سال ثابت و حدود 21 درجه است.

کوهی عجیب در نزدیکی این محوطه دیده می شود که توخالی است و به نام زندان سلیمان معروف است. این كوه در طول هزاران سال در اثر رسوبات آهكی موجود در آب چشمه ای که از میان آن جاری بوده شكل گرفته است(البته در حال حاضر چشمه به وجود آورنده این كوه و دریاچه آن خشك شده). صعود از این کوه و تماشای حفره عظیم ایجاد شده در مرکز آن که تا یک صد متر عمق دارد جذابیت فراوانی برای گردشگران این منطقه ایجاد کرده است.

9- گنبد سلطانیه

شهر سلطانیه در 36 كیلومتری جنوب شرقی زنجان و 4 كیلومتری جاده قزوین به زنجان واقع است. گنبد سلطانیه بنایی عظیم و ممتاز است كه به دستور الجایتو یکی از پادشاهان مغول در وسط شهر قدیمی سلطانیه بنا گردیده است. الجایتو پس از رسیدن به قدرت در سال 702 ه. ق كار ساخت شهر سلطانیه را در دستور کار خود قرار داد. الجایتو همچنین امر كرد آرامگاه با شكوهی برای وی بسازند. سلطان ایلخانی برای ساخت این بنا تمام هنرمندان و صنعتگران و تجار زبده ایران را به شهر سلطانیه كوچ داد و برای اسكان آنها محل هایی در نظر گرفت.

در سال 710 ه . ق كار ساختمانی شهر به پایان رسید و سلطانیه بعد از تبریز به صورت بزرگترین شهر امپراتوری ایلخانی در آمد. گنبد سلطانیه نیز در مرکز شهر به عنوان بنای آرامگاهی سلطان الجایتو خودنمایی می کرد. الجایتو در سال 716 ه. ق بعد از یك بیماری نسبتاً طولانی در گذشت و با فوت او، موقعیت سلطانیه نیز ساقط شد. این شهر 70 سال بعد از فوت الجایتو در حمله تیمور لنگ غارت و چپاول شد و بسیاری از ابینه آن ویران گشت و مردمانش كوچ كردند.

گنبد سلطانیه دارای عظمت و معماری پیچیده ای است که در نوع خود منحصر به فرد است. شالوده بنا با الهام گرفتن از 8 درب بهشت بصورت هشت ضلعی و در سه طبقه ساخته شده و دارای 8 ایوان و 8 مناره است. این ساختمان همچنین 110 پله دارد که در حروف ابجد مترادف با نام علی علیه السلام است. این گنبد با ارتفاع 48.5 متر سومین گنبد بلند جهان و با قطر دهانه مرکزی 25 متر یکی از بزرگترین گنبدهای جهان به شمار می رود.

مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسندگان: نسرین علی فرد – محسن تقوی پور
تنظیم: مریم فروزان کیا