سالروز عملیات نصر 8

موفقیت كامل ایران، واكنش رسانه‌های خارجی

به گزارش سرویس فرهنگ و حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،درگیری نظامی در خلیج‌فارس كه موجب تشدید حملات عراق به نفت‌كش‌ها و مقابله به مثل ایران و نیز حضور نظامی امریكا شده بود، باعث توجه بیشتر فرماندهی سپاه به آن جبهه شد.حدودا، از تیرماه سال 1366 با دخالت امریكا، جنگ ایران و عراق به طور محدود، جنبه بین‌المللی به خود گرفت.

اسكورت نفت‌كش‌های كویتی با ناوهای ایالات متحده و فشار بیشتر بر روی ایران باعث شد كه نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس فعال شود و این روند كه با حمله امریكا به چاه‌های نفتی ایران، تعرض به كشتی‌ها و حمله موشكی ایران به كشتی‌های امریكایی همراه بود، حدود سه ماه به درازا كشید. پس از آن، بار دیگر فرماندهان سپاه توجه خود را به جبهه زمینی معطوف كرده و در راستای استراتژی عملیاتی شمال غرب، عملیات نصر 8 را به عنوان سرپل عملیات بزرگ زمستانی طرح‌ریزی كردند.

موقعیت منطقه:

ارتفاع گرده‌رش كه عملیات نصر 8 بر روی آن انجام شد، در شمال سلیمانیه واقع شده است. قبل از این، در این منطقه عملیات‌های كربلای 10 و نصر 4 انجام شده بود. ارتفاعات بلند گوجار، قمیش، دولبشك، الاغلو، ویولان، گرده شیلان و نیز دشت هرمدان و تپه‌های چنكاوی اطراف این منطقه را در غرب، شمال غرب و جنوب فرا گرفته‌اند. رودخانه قلعه چولان، این منطقه را به دو بخش شرق و غرب تقسیم می‌كند كه در آن، ارتفاعات گامو، آمدین، ژاژیله، اسپیدار، دوقلو، قشن، و گلان واقع شده‌اند.

در مجموع، كوهستانی بودن، محدودیت عقبه، نداشتن جاده (به ویژه در ارتفاع گرده‌رش) و سرما از جمله ویژگی‌های جغرافیایی منطقه عملیاتی به شمار می‌رفتند.

علاوه بر این، ارتفاع گرده‌رش مهم‌ترین ارتفاع این منطقه به شمار می‌رفت كه برای ورود به زمین غرب رودخانة قلعه چولان، بایستی تصرف می‌شد تا انجام عملیات‌های بعدی میسر شود.

طرح مانور:

عملیات نصر 8 با هدف تصرف ارتفاع گرده‌رش تحت فرماندهی قرارگاه نجف به شرح زیر طرح‌ریزی شد:

-تصرف نیمه جنوبی ارتفاع 1418 ( قلّه دوم ) توسط لشكر 21امام‌رضا (ع)

-تصرف نیمه شمالی ارتفاع 1418 و تصرف ارتفاع 1391 ( قلّه سوم ) توسط لشكر57 حضرت ابوالفضل (ع).

-تصرف نیمه‌غربی ارتفاع 1426 ( قلّه اوّل ) توسط لشكر 11 امیرالمومنین (ع).

-تصرف نیمه‌شرقی ارتفاع1426( قلّه اوّل ) توسط تیپ12قائم (عج).

-تصرف ارتفاعات 1317 و 1348( قله چهارم ) توسط لشكر 155 ویژه شهدا .همچنین لشكرهای 7 ولیعصر (عج) ، 52 قدس و تیپ 35 امام‌حسن (ع) و تیپ مسلم‌بن‌عقیل به عنوان احتیاط قرارگاه در نظر گرفته شدند.

وضعیت دشمن:

مسئولیت منطقه عملیاتی به عهده سپاه یكم ارتش عراق بود؛ كه با یگان‌های سازمانی و نیروهای جیش الشعبی از ارتفاع گرده‌رش حفاظت و دفاع می‌كرد. میزان حضور دشمن در منطقه، در این زمان عادی قلمداد می‌شد. و از آنجا كه در اواخر پائیز و فصل زمستان، مطابق تجربه سال‌های گذشته، عملیات بزرگ ایران در جبهه جنوب انجام می‌شد،دشمن به تدریج نیروهای خود را به آن جبهه اعزام كرد. اما این نقل و انتقال كند انجام می‌شد. از این رو، برخلاف عملیات كربلای 10 كه در اوایل بهار همین سال صورت گرفت، حضور دشمن در منطقه بیشتر و سازمان یافته‌تر بود.

علاوه بر این،علی رغم اهتمام وافر قرارگاه نجف نسبت به رعایت غافلگیری و اعمال حفاظت عملیاتی، به دلیل حضور دشمن روی ارتفاع گامو و ارتفاع قمیش، اقدامات و نقل و انتقال یگان‌های خودی در معرض دید نیروهای عراقی قرار داشت و به همین دلیل، دشمن به طور نسبی هوشیار بود. این وضع به طور خاص چند روز قبل از شروع عملیات، تشدید شد و نیروهای در خط دشمن به حفر كانال، احداث سنگر، افزایش موانع مصنوعی و فعالیت كمین پرداختند. عراقی‌ها، همچنین، نیروهای یگان‌های مستقر در ارتفاع گرده‌رش، را افزایش دادند.

شرح عملیات:

عملیات نصر 8در ساعت 1:16بامداد 29 آبان 1366 با رمز یا محمدبن‌عبدالله ادركنی، ادركنی، ادركنی، آغاز شد. به منظور تك هم آهنگ به مواضع دشمن، یگان‌ها با پنج تا هشت ساعت راه‌پیمایی، زیر مواضع دشمن استقرار یافتند، بدین ترتیب، با فرمان حمله، یگان‌های عمل كننده به طور هماهنگ و هم زمان حمله را شروع كردند و پس از یك ساعت، موفق شدند هدف‌های خود را بر روی قله‌های 1426، 1418، 1391 و همچنین، قرارگاه تاكتیكی تیپ 39 و مقر گردان 1 این تیپ را تصرف كنند. در این میان، تنها مقر گردان 2 تیپ 39 در ادامه یال شمال گرده‌رش پاك‌سازی نشد.با آغاز عملیات، مهندسی قرارگاه نجف نیز اقدام به احداث جاده از پاسگاه پلیس به سمت رودخانه قلعه‌چولان و احداث پل لوله‌ای روی این رودخانه كرد.

از ساعت 5 صبح، دشمن با عناصر باقی‌مانده از تیپ 39 به لشكر 57 ابوالفضل (ع) پاتك كرد و با ادامه این فشار توانست این لشكر را 300 متر عقب بزند و به دلیل احساس خطر از این محور، به این لشكر ماموریت داده شد تا هنگام ورود نیروهای لشكر ویژه شهداء، در مقابل دشمن مقاومت كرده و منطقه را حفظ كند. لشكر ویژه شهداء نیز مأموریت داشت ادامة یال گرده‌رش را تصرف كند. از این رو، برای كمك و تقویت این یگان به توپخانه و ادوات دستور داده شد در آن محور اجرای آتش كنند. بدین ترتیب، ساعت 5 صبح به لشكر ویژه شهداء و لشكر 7 ولی‌عصر (عج) دستور داده شد كه در پی ادامه ماموریت لشكر 57 و تقویت خط دفاعی لشكر 21 امام رضا (ع) وارد عمل شوند. در این حال، بار دیگر دشمن اوایل صبح پاتك كرد اما این بار سركوب شد. پس از این حمله، تا ظهر روز اول، تحرك خاصی از دشمن مشاهده نشد اما بعد از ظهر چند فروند هواپیمای دشمن با قصد بمباران مواضع رزمندگان اسلام، اشتباهاً مواضع قوای خودشان را بمباران كردند.

در شب دوم، لشكر ویژه شهداء روی ادامه یال گرده‌رش، با یك گردان از لشكر 57 عبور كرده و آن را تصرف كرد.

عراقی‌ها پس از عقب‌نشینی از گرده‌رش، از روز سوم عملیات با تیپ‌های 31، 77 و 83 از دو محور به مواضع نیروهای خودی در میان قله‌های 2 و 3 و همچنین به قله 2 حمله كردند، اما رزمندگان اسلام آنها را عقب زدند.

از سوم آذر 1366، نیز نیروهای اتحادیه میهنی كردستان عراق روی ارتفاع ویولان عملیات خود را آغاز كردند. در پی این اقدام، دشمن توجه خود را به آن محور معطوف كرد و موفق شد پس از چند روز درگیری اتحادیه را وادار به عقب‌نشینی كند. در مجموع عملیات نصر 8 پس از یك هفته با موفقیت كامل پایان یافت.

نقش هوانیروز در این عملیات:

به علت مسافت زیاد و شیب تند ارتفاعات گرده‌رش، تدارك یگان‌ها از راه زمینی بسیار دشوار بود، لذا با هماهنگی كه از قبل شده بود یگان‌ها از شب عملیات وسایل مورد نیاز خود را در تورهای اسلینگ آماده كرده و از صبح عملیات هوانیروز به اسلینگ وسایل تداركاتی یگان‌ها پرداخت و در روز اول عملیات هوانیروز 18 بار و در هر بار یك تن محموله را اسلینگ كردند و در روز دوم نیز 25 بار عملیات اسلینگ صورت پذیرفت.

نتایج عملیات:

رزمندگان اسلام در عملیات نصر 8، به طور صددرصد به هدفهای خود دست یافتند. در واقع، با تصرف ارتفاع گرده‌رش، یك سرپل مناسب و جاپای مطمئن در آن سوی رودخانه قلعه چولان، برای اقدامات بعدی به دست آمد. در این عملیات، دشمن متحمل تلفات نیروی انسانی و تجهیزات زیادی شد و200تن از آنها نیز به اسارت نیروهای خودی درآمدند. همچنین، تیپ‌های 39، 74، 77 و 83 و برخی یگان‌های دیگر دشمن آسیب دیدند. علاوه بر این، مقداری از سلاح، مهمات و تجهیزات دشمن نیز منهدم و یا به غنیمت گرفته شد.

واكنش مطبوعات جهان:

واكنش اكثر تحلیلگران نظامی سیاسی جهان، انجام عملیات در مناطق شمال‌غرب را فریب ارزیابی می‌كنند و معتقدند هدف اصلی ایران تصرف بصره است: ضمن اینكه اخبار خلیج فارس دیگر اخبارجنگ را تحت الشعاع قرار داده است:

روزنامه "میدل ایست اكونومیك دایجست" دراین باره نوشت: «نیروهای مسلح عراق درسرتاسر جبهه جنگ در آماده‌باش كامل به‌سر می‌برند. هدف احتمالی ایران شهر بصره خواهد بود كه عراقی‌ها می‌كوشند بار دیگر تدابیر دفاعی پیش‌بینی شده را به‌كارگیرند. همچنین "ایندیپندنت" روزنامة دیگر لندن با اشاره به این نكته كه عراق یك شبكه دیگر از مواضع دفاعی منطقه بصره ایجاد كرده است نوشت: «ایران به فشارهای مداوم رزمندگان خود مبنی‏بر ‏دست زدن به حملات پیاپی جهت درهم شكستن خطوط دفاعی عراقی‌ها تا عملی ساختن یك رسوخ پیروزمندانه، متكی خواهد بود. عكس‌های ماهواره‌ای نشان‌دهندة آمادگی گسترده ایرانی‌ها برای دست زدن به یك حمله جدید در جبهه جنوبی است.» این روزنامه همچنین درمقاله‌ای دیگر آورده است: «ایران حملات آزمایشی خود را در نقاط دیگر به‌عمل می‌آورد تا تعادل عراقی‌ها را به هم بزند. اما در واقع در اطراف بصره و در جبهه جنوبی است كه نبرد واقعی صورت خواهد گرفت. هدف ایران بر آن است كه جنوب عراق و بصره را از سایر نقاط عراق جداكند.»

منبع : سرویس فرهنگ و حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)