١٢) جزء پانزدهم قرآن کریم، آیات ٤٥ الى ٥٩ سورهی کهف
مانند آب
خداوند مهربان، براى زندگى دنیا مثالى آورده و مىفرماید كه مانند آبى است كه از آسمان نازل مىشود و با آن درختان، سرسبز و پربار مىشوند؛ اما بار دیگر درختان كه با برگ و گل و میوه زینت شده بودند، خشك مىشوند. زندگى دنیا نیز گرچه با مال و فرزندان زینت شده است، اما مال و فرزندان، نعمتهاى زودگذرى هستند كه ماندنى نیستند و چیزى كه باقى مىماند اعمال انسان است. این مثال را در قرآن چنین مىخوانیم:
و براى آنان زندگى دنیا را مثال بزن كه مانند آبى است كه از آسمان نازل كردیم. پس گیاهان زمین با آن درآمیخت. پس خشك شد، بادها پراكندهاش كردند، و خداوند بر هر چیز تواناست. مال و فرزندان، زینتِ زندگى دنیاست و كارهاى شایستهی ماندنى، نزد پروردگارت پاداش بهتر و امیدى بهتر است.
آیات 45 و 46
واى بر ما!
روز قیامت تمام افراد بشر در پیشگاه خداوند یگانه حاضر مىشوند و نامهی اعمالشان را مىآورند. نامهاى كه هر كار كوچك و بزرگى كه انجام دادهاند در آن آورده شده است. در آن روز، تمام مردم اعمالشان را حاضر مىبینند و همه را به یاد مىآورند. در قرآن چنین مىخوانیم:
و روزى كه كوهها را به حركت درمىآوریم و زمین را آشكار مىبینى و آنان را محشور مىكنیم و هیچ یك را رها نمىكنیم و آنان به صف بر پروردگارت عرضه مىشوند. به یقین همانگونه كه نخستین بار شما را آفریدیم، به سوى ما آمدید. بلكه گمان كردید هرگز برایتان وعدهگاهى قرار نمىدهیم؛ و كتاب آورده مىشود. پس گناهكاران را از آنچه در آن است بیمناك مىبینى و مىگویند: اى واى بر ما! این چه كتابى است كه هیچ كوچك و بزرگى را رها نكرده مگر آن كه حسابش كرده و آنچه انجام دادهاند، حاضر مىیابند و پروردگارت به هیچ كس ستم نمىكند.
آیات 47 الى 49
از شیطان پیروى نكنید
انسانها براى پیمودن راه سعادت باید از دستورات خداوند یگانه اطاعت و پیروى كنند و بدانند كه از ابتداى آفرینشِ انسان، شیطان دشمن او بوده و پیروى كردن از شیطان و دوستى با او، گمراهى و بدبختى به بار مىآورد. خداوند یگانه به مومنان هشدار مىدهد كه هرگز شیطان را جایگزین خداوند یكتا نكنند و مىفرماید:
و هنگامى كه به فرشتگان گفتیم: براى آدم سجده كنید، پس سجده كردند به جز ابلیس كه از جن بود و از فرمان پروردگارش سرپیچى كرد. آیا او و نسلش را به جاى من به دوستى مىگیرید در حالى كه آنان دشمن شما هستند؟ چه جایگزین بدى براى ستمگران است. نه در آفرینش آسمانها و زمین، و نه در آفرینش خودشان، آنان را شاهد نگرفتم و من گمراه كنندگان را به كمك نمىگیرم.
آیات 50 و51
راه فرارى نیست
روز قیامت، خداوند یگانه به مشركان مىفرماید: آنهایى را كه شریك من مىپنداشتید، صدا كنید كه به یاریتان بیایند. مشركان همانطور كه در دنیا رفتار مىكردند، شریكان را مىخوانند، اما جوابى نمىشنوند و با دیدن آتش، مطمئن مىشوند كه دیگر راهى باقى نمانده و باید به جهنم بروند. یكتاى بىهمتا مىفرماید:
و روزى كه مىگوید: آنهایى را كه شریكان من پنداشتید، بخوانید. پس آنان را مىخوانند ولى به آنان جواب نمىدهند و میانشان مانعى قرار دادیم و گناهكاران آتش را مىبینند و مىفهمند كه حتماً در آن، افتادنى هستند و از آن راه فرارى نمىیابند و در این قرآن براى مردم از هر نوع مثالى بیان كردهایم و انسان بیشتر از هر چیزى جدال مىكند.
آیات 52 الى 54
سنت پیشینیان
خداوند مهربان، پیامبران را براى هدایت مردم فرستاد تا به مومنان بشارت دهند و كافران را از عذاب جهنم بیم دهند. اما آنان كه كافر شدند با پیامبران و مومنان مجادله مىكردند و نشانههاى الهى را به مسخره مىگرفتند و آنقدر به كفر و لجاجت خود ادامه مىدادند تا عذاب الهى نازل مىشد. در قرآن چنین مىخوانیم:
وقتى هدایت براى مردم آمد، چیزى مانع مردم نشد كه ایمان بیاورند و از پروردگارشان آمرزش بخواهند، به جز این كه سنت پیشینیان بر ایشان آماده شود یا عذاب، پیش رویشان بیاید. و ما فرستادگان خود را جز بشارت دهنده و بیم دهنده نفرستادیم و كسانى كه كافر شدند، به باطل مجادله مىكنند تا حق را نابود كنند و نشانههاى ما و آنچه از آن بیم داده شدهاند را به مسخره بگیرند.
آیات 55 و 56
وعدهگاهى دارند
گناهكاران آنقدر به كفر و گناه ادامه مىدهند كه قدرت تشخیص حق و باطل را از دست مىدهند؛ گویى چیزى نمىشنوند و هیچ حرف حقى را درك نمىكنند. آنان در اثر گناه، احساس حقجویانه خود را از دست مىدهند و به همین دلیل هدایت نمىشوند. اما خداوند آنقدر مهربان است كه در عذاب گناهكاران عجله نمىكند، بلكه براى آنان مهلت معینى قرار مىدهد، شاید هدایت شوند؛ ولى عاقبتِ ستمكاران جز هلاكت نیست. بخشندهی مهربان مىفرماید:
و ستمكارتر از كسى كه آیات خدا به او یادآورى مىشود، اما از آن روى مىگرداند و آنچه قبلاً انجام داده فراموش مىكند، كیست؟ ما از این كه آن را بفهمند بر دلهایشان پوشش و بر گوشهایشان سنگینى قرار دادیم و اگر آنان را به هدایت دعوت كنى، هرگز هدایت نمىشوند. و پروردگارت آمرزندهی مهربان است؛ اگر آنان را به آنچه به دست مىآورند، گرفتار مىكرد حتماً در عذابشان عجله مىكرد، ولى وعدهگاهى دارند؛ هرگز غیر از او پناهى نمىیابند. و آن شهرهایى است كه وقتى ستم كردند، هلاكشان كردیم و براى هلاكتشان وعدهگاهى قرار دادیم.
آیات 57 الى 59
منبع: آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
جزء پانزدهم قرآن کریم، آیات ١ الى ٧٤ سورهی کهف