رسانه و افزایش آگاهی سیاسی

در ادامه بخش هایی از صحبت های حسن بهشتی پور کارشناس رسانه را در این برنامه می خوانید: شفاف سازی سیاسی در صدا و سیما یا در هر رسانه ای بخشی در خبر انجام می گیرد که در سطح حرکت می کند و فرصت رفتن به عمق را ندارد و بخشی هم در مستند سیاسی انجام می شود که بسیار فرصت مغتنمی است تا موضوعات روز جامعه به شکل عمیق بررسی شود. بین این مستند سازی و خبر برنامه های گفتگو محور است مثل این برنامه که می توانند بیایند در عین حال که عمیق هستند از سطح دور شوند و کارهایی را انجام دهند که در خبر نمی شود انجام داد. این کار شدنی است و اگربخواهیم جنبه های مثبت این برنامه را ببینیم توانسته جای خودش را باز کند برای اینکه موضوعاتی را مطرح کرده که مردم احساس کردند موضوعات آنهاست. و این یک موفقیت است برای یک رسانه که روی آنتن موضوعاتی را بررسی کند که موضوع جامعه است، چه مسئولین سیاسی خوششان بیاید چه خوششان نیاید. درست پرداختن مهم است. در هر نقدی زمانی موفق هستیم که منصف باشیم یعنی هم جنبه های مثبت را ببینیم هم منفی که اگر این کار را نکنیم دستمان برای مخاطب رو می شود. صدا و سیما با برنامه هایی مثل دیروز، امروز فردا درک کرده که مخاطبش هوشمند است و قدرت انتخاب دارد و مثل گذشته نیست که دو شبکه داشتیم. در اینجا باید دقت کنیم اگر کاری می خواهیم انجام دهیم طوری دقیق و شفاف باشد که از طرفی مسئولین نرنجند، از طرفی هم مخاطب باید احساس کند صداو سیما یا هر رسانه ای حرف او را می زند، نباید همیشه همان که مسئولین می گویند تکرار کرد.
سه اصل اساسی در برنامه های گفتگو محور
بهشتی با اشاره به اینکه سه عنصر اساسی برای برنامه های گفتگو محور لازم است، گفت: 1. نور، صدا، دکور و... به نظر من دیروز، امروز فردا در بدترین شکل ممکن اجرا می شود. برای این برنامه باید متناسب با برنامه های گفتگو محور چیدمانی باشد که بیننده با جذابیت های بصری بیشتر رو به رو و ارتباط بیشتری با برنامه برقرار کند. 2. انتخاب مجری توانا که بتواند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کند و یک تیم قوی این مجری را پشتیبانی کند؛ یعنی مجری نمی تواند در همه علوم سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... که در برنامه بحث می شود به تنهایی اطلاعات کامل یا تخصص داشته باشد، باید خودش قوی باشد و یک تیم او را حمایت کند. در امریکا 60 سال است یک برنامه گفتگو محور هر یکشنبه پخش می شود و خودشان می گویند بالای 20 میلیون مخاطب دارد. خوب چرا این برنامه می تواند 60 سال ادامه پیدا کند و بیننده داشته باشد؟ چون برای همان مجری برنامه کلی آدم خدمت می کند تا او بتواند در این برنامه موضوعات را پشتیبانی کند و در موردش حرف بزند. افرادی که به برنامه دعوت می شوند باید از قبل با آنها صحبت شده و رویکردهایشان شنیده شود تا مشخص شود طرف مقابل و او چه دیدگاهی دارند . قرار است ما حرف های متفاوت بزنیم که بیننده به چیزی دست پیدا کند. آگاهی افزایی و بصیرت افزایی داشته باشد و در هر بحث فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و... از سطح به عمق برود. باید وسواس زیادی در انتخاب افرادی که به برنامه می آیند وجود داشته باشد و شخص صرف جناحش دعوت نشود. اینکه چه قدر می تواند خوب صحبت کند، موضوعات را صادقانه بیان کند در نظر گرفته شود. مجری باید وقت را تنظیم کند و اجازه ندهد برنامه از موضوع خارج شود.

در برنامه دیروز، امروز فردا بعضی ها اجرا نشده، از مجری گرفته تا دکور و مهمانان. مهمانان نباید همدیگر را تأیید کنند مثلا در برنامه فرهنگی همه چیز گفتند اما نگفتند حالا باید چه کار کرد. اثر انتقاد خیلی بیشتر است، باید توازن ایجاد شود یعنی اگر اشکال می گیریم نقطه قوت هم بگوییم و اینکه چه کار کنیم که بهتر شود.
باور کنیم می شود در رسانه سوالاتی که در افکار عمومی وجود دارد ولو اینکه ما خوشمان نمی آید اینها را مطرح کنیم و به جای اینکه این سوالات توسط رسانه های خارجی مطرح شود رسانه ملی همچین کاری را انجام دهد.
 برای قضاوت در مورد یک برنامه که می خواهیم بگوییم خوب کار کرده یا بد، باید به مقدورات و محدودیت هایش هم توجه کنیم. وقتی طرف مخاطب هستی او نمی داند که سیاست شما با چه مشکلانی روبه رو است. اینها راه حل هایی میانه دارد یعنی شما می توانید متناسب با چینش صحیح برنامه و استفاده بهینه از امکانات، سیاست گذاری ها را به شکل غیر مستقیم اعمال کنید. نقش مجری در اینجا خیلی تعیین کننده است. مجری نباید داور بحث باشد؛ مجری باید هوشمندانه جهت برنامه را پشت پرده داشته باشد ولی روی آنتن موضع گیری نکند.
باید سعی کنیم در برنامه های گفتگو محور به ویژه برنامه های زنده اطلاعاتی را در اختیار مجری قررا دهیم تا به محض اینکه مهمان اطلاعات غلط به بیننده می دهد تصحیح کنیم.
برنامه هایی که در زمان انتخابات شکل می گیرد
بهشتی پور با این جمله که مهمترین مشکل جو زدگی است ادامه داد: ما بجای اینکه بیایم به یک موضوع به طور عمیق و از ابعاد مختلف بپردازیم می آییم فوری تصمیم می گیریم که الان یک برنامه زنده راه بیندازیم و با چند نفر صحبت کنیم. این قبلا باید فکر شده باشد و برنامه ریزی انجام شود. تداوم به ما اجازه می دهد که از قبل روی آن کار کنیم. می دانیم اسفند 94 انتخابات است اگر از الان فکر کنیم به طور طبیعی خیلی فرق دارد تا اینکه یک ماه مانده به اسفند 94 این کار را انجام دهیم، باید رویکر د و اهدافمان را مشخص کنیم. کل برنامه باید بین طیف های مختلف تقسیم شود و بیننده احساس کند شما آدم های مختلف را با طرز فکرهای مختلف می آورید. صداسیما باید احساس کند 75 میلیون را با گرایش های مختلف درون نظام باید پوشش دهم حالا په در زمان انتخابات و چه غیر از انتخابات و وقتی هم به موضوعی پرداخت می شود از ابعاد مختلف باشد. بیننده وقتی احساس کند از جنبه های مختلف یک موضوع پرداخت می شود اجازه خطا هم می دهد. به نظر من رویکرد جدید صدا و سیما اجازه خطاکردن را به تهیه کننده و مدیران می دهد. برای اعتماد مردم باید ریسک پذیر باشیم و این خطر را هوشمندانه انجام دهیم. در جنبه های سیاسی باید یک هماهنگی میان معاونت سیما و معاونت خبر ایجاد شود، این هماهنگی ها به این که کار در سطوح بهتری انجام شود کمک می کند.

منبع: تی وی نیوز

مطالب مرتبط:
واکنش به تغییر معاون سیاسی صدا و سیما