افزایش امنیت در شبکههای اجتماعی
به موازات رشد بیسابقه استفاده از شبکههای اجتماعی تلفن همراه در کشور و تلاشهای مسئولان دولتی از جمله وزارتخانههای ارتباطات و فناوری اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی برای آموزش سواد رسانهای در بین کاربران شبکههای اجتماعی، نزدیک به دو سال است که کاربران با آسیبهای مختلفی از جمله سوءاستفاده از اطلاعات شخصی یا هجوم بدافزارهای خطرناک به تلفن همراه هوشمند یا تبلت خود روبهرو شدهاند. بر همین اساس وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت طرحهای مختلفی را درباره مبارزه با آسیبهای امنیتی فضای مجازی در دستور کار قرار داد که بسیاری از آنها در حال حاضر در مرحله اجرا قرار دارد اما نکته مهم این است که کاربران شبکههای اجتماعی یا فضای مجازی، نقش مهم و تعیینکنندهای در جلوگیری از حملات سایبری و تهدیدهای امنیتی دارند.
به عنوان مثال در جریان پژوهش صورت گرفته توسط روزنامه وال استریت ژورنال امریکا در سال 2010 میلادی از میان 101 برنامه کاربردی محبوب کاربران تلفن همراه هوشمند، 47 درصد مکان گوشی و 5 درصد اطلاعات مربوط به سن و جنسیت را بدون آگاهی یا رضایت کاربر به اشتراک میگذارند، علاوه بر این، برخی برنامههای کاربردی محبوب تلفن همراه که دادهها را بدون آگاهی یا رضایت کاربران جمعآوری میکنند، آنها را در دسترس عموم قرار میدهند.
همچنین بر اساس پژوهش صورت گرفته در سال 2012 توسط انجمن جهانی جیاسام در برزیل و مکزیک، مشخص شد که بیش از نیمی از کاربران اینترنت تلفن همراه که در یک وبگاه یا برنامه کاربردی ثبتنام کردهاند، بیانیه حریم خصوصی را بدون مطالعه آن پذیرفتهاند.
بر همین اساس علی عباسنژاد، کارشناس ارشد امنیت فضای سایبری و عضو گروه مشاوران سازمان نظام صنفی رایانه ای استان تهران با بیان اینکه کاربران تلفن همراه هوشمند به عنوان یک ابزار ارتباطی با 5 خطر و مشکل عمده امنیتی روبهرو هستند گفت: در بخش نخست که مربوط به حوزه استفاده از ابزارهای مختلف در تلفن همراه است، حریم خصوصی کاربران را تحت تأثیر قرار میدهد چرا که تلفن همراه ابزاری است که دائماً از آن استفاده میکنیم و اطلاعات کاملاً خصوصی و شخصی در آن وجود دارد. بخش دوم مربوط به حوزه اطلاعات و عملیات بانکی کاربران است و با توجه به اینکه اغلب کاربران از ابزارهایی مانند تلفن همراه بانک، اینترنت بانک یا اسام اس بانک روی تلفن همراهشان استفاده میکنند، اطلاعات آنها براحتی در معرض سرقت قرار میگیرد.
وی افزود: بخش سوم مربوط به کنترل موقعیت مکانی کاربر است که این موضوع میتواند مورد سوء استفاده سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مالی و غیره افراد سودجو و آنهایی که تمایل دارند بدانند موقعیت مکانی شما کجاست قرار گیرد. همچنین بخش چهارم، حوزه اطلاعات خصوصی نظیر تماس مخاطبان، پیامکها و مواردی نظیر دورنگار و غیره را شامل میشود.
عباسنژاد، بات نتها را بخش پنجم تهدیدهای امنیتی کاربران شبکههای اجتماعی و فضای سایبری تلفن همراه عنوان کرد و اظهار داشت: در این مرحله، تلفن همراه کاربر به منظور انجام یک سری از اقدامها و فعالیتها که در جریان آنها نیست مورد سوءاستفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال بدون اطلاع کاربر، پیامکی به یکی از سامانههای تبلیغاتی و ارزش افزوده ارسال میشود و کل هزینههای آن از اعتبار سیمکارت وی کسر میشود.
این کارشناس امنیت فضای سایبری در ادامه ضمن توصیه به کاربران تلفن همراه هوشمند برای رعایت نکات امنیتی تأکید کرد: کاربران هنگامی که میخواهند اپلیکیشن یا ابزاری را روی تلفن همراه خود نصب کنند قطعاً باید به این نکته توجه کنند که این ابزار چه امکاناتی را از تلفن همراه آنها میخواهد. به عنوان مثال قرار نیست اپلیکیشن بازی ای که نصب میکنید به جای شما پیامک ارسال کند یا همین ابزار بتواند میکروفون تلفن همراه شما را برای ضبط صدای محیط، فعال یا ENABLE کند. کاربران حتماً باید به پیامهایی که قبل از نصب ابزارهای مختلف ارائه میشود، توجه کنند.
به گفته عباسنژاد، بر اساس آمارهای منتشر شده تا اواسط سال 2014 میلادی، حدود 700 هزار بدافزار تلفن همراه منتشر شده است که این عدد نسبت به سال قبل آن تقریباً 5/2 برابر شده است و اتفاقات عجیبی در این حوزهها رخ میدهد که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. دو راهکار برای حفظ امنیت اطلاعات در شبکه های اجتماعی:
وی ادامه داد: همین آمار نشان میدهد که 97 درصد کاربرانی که از سیستم عامل اندروید استفاده میکنند و در کشورمان هم آمار آنها به مراتب بیشتر است با مشکلات مختلف امنیتی روبهرو هستند که نسبت به سهم
3 درصدی کاربران سیستم عاملهای ios یا ویندوزفون و غیره، رقم بسیار بالایی است. این کارشناس امنیت فضای سایبری در پایان، بومیسازی شبکههای اجتماعی تلفن همراه یا ایجاد دیتاسنترهای داخلی را شرط لازم، اما کافی ندانست و عنوان کرد: در مجموع نگاه مسئولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به بومیسازی شبکههای اجتماعی تلفن همراه مثبت است و قطعاً اقدام در خور تحسین و پسندیدهای است. کاربران شبکههای اجتماعی تلفن همراه، کودکان، نوجوانان، افراد میانسال و آموزش کاربران شبکه های اجتماعی ضرورت دارد.
1. از حساب کاربری خود محافظت کنید
بدیهی است که شما نباید رمزعبور حساب کاربری خود در شبکه های اجتماعی را به کسی بدهید ، والبته نباید به دیگران این امکان رابدهید تا آن را از شما سرقت کنند.از یک رمز عبور طولانی و پیچیده (شامل حروف بزرگ و کوچک،اعداد و نمادها) استفاده کنید و برای هرسایت یک رمزعبور جداگانه و منحصربفرد در نظر بگیرید.
اگر فکر می کنید برای به یاد آوردن چندین رمز عبور طولانی و پیچیده با مشکل مواجه می شوید ، از یک برنامه Password Manager در رایانه، تلفن همراه یا تبلت خود استفاده کنید. خیلی از این برنامه ها در چند پلتفرم نوشته شده اند و شما می توانید آن ها را بر روی بیشتر وسایل الکترونیکی خود نصب نموده و آن ها را با هم همگام (Sync) کنید.
2. درباره ی مطالب ارسالی خود محتاط عمل کنید
به اشتراک گذاری مطالب بسیار شخصی ممکن است سبب ایجاد مشکلات فراوانی برای شما بشوند. زمانی که شما به مخاطبین خود اعلام می کنید که درحال تهیه و تدارک دیدن برای رفتن به یک مسافرت طولانی مدت هستید، ممکن است فردی آن را به عنوان یک دعوتنامه برای سرقت منزل شما به حساب بیاورد! آدرس و تلفن منزل شما،تلفن همراه شما و حتی تاریخ تولد شما ممکن است مورد سوء استفاده توسط دزدان اینترنتی قرار بگیرد ، پس سطح امنیتی اطلاعات خود را کنترل کنید و در دسترس همگان قرار ندهید.
همچنین یک عکس یا نوشته اشتباه ارسالی از طرف شما ممکن است صدمات جبران ناپذیری به روابط یا موقعیت های کاری شما وارد کند،پس غربالگری مطالب خود قبل از ارسال را فراموش نکنید.
امروزه از شبکههای اجتماعی تلفن همراه برای مصارف مختلف از جمله کارهای تجاری استفاده میشود در حالی که بسیاری از کاربران به هیچ وجه دقت نمیکنند که چه نوع اطلاعاتی را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارند.
فرآوری: علی احمدی بخش ارتباطات تبیان
منابع: ایران/ زوم تک
مطالب مرتبط:
گزارشی از جرایم سایبری
سر نخ جرایم سایبری!