جوادیه عمران صلاحی درباره‌ی همه جوادیه‌های دنیاست
عصر روز پنج‌شنبه گذشته، فرهنگسرای هنر (ارسباران) میزبان تعداد زیادی از اهالی هنر و ادبیات بود، كه برای یادبود عمران صلاحی - شاعر و طنزپرداز تازه‌درگذشته - گرد هم آمده بودند.
به‌گزارش ایسنا، در این برنامه كه با اجرای طنز علیرضا خمسه همراه بود، فیلمی درباره‌ی زندگی و آثار عمران صلاحی پخش شد، كه در آن عده‌ای از هنرمندان و نیز تعدادی از اعضای خانواده‌ی این شاعر درباره‌اش صحبت كردند.
سپس علیرضا خمسه درباره‌ی تلفظ نام كوچك عمران صلاحی به نقل از خود شاعر مطلبی را گفت و در ادامه، مدیا كاشیگر - مترجم - با بیان این‌كه گذشته‌ی پربارمان كه به آن افتخار می‌كنیم، از بزرگان‌مان به ارث برده‌ایم، گفت: عمران فرزند لایق زبان فارسی و تركی بود.رضا سیدحسینی اولین كسی بود كه در این مراسم، درباره‌ی عمران صلاحی صحبت كرد.
این مترجم پیشكسوت در سخنانی با بیان خاطره‌ای از عمران صلاحی، متذكر شد: عمران كسی بود كه كارهای زیادی برای دیگران انجام می‌داد، ولی این‌ها را مطرح نمی‌كرد. اما اگر كسی كوچك‌ترین كاری برایش انجام می‌داد، همه‌جا از او یاد می‌كرد.
سیدحسینی با اشاره به چاپ كتاب «پیشگامان شعر معاصر ترك» جلال خسروشاهی یادآور شد: عمران صلاحی این كتاب نیمه‌تمام را گرفت، تكمیل و ویرایش كرد، بدون این‌كه كوچك‌ترین ادعایی داشته باشد.او گفته‌هایش را با خواندن شعری از جامی و درخواست از حاضران برای قرائت فاتحه به روح عمران صلاحی پایان داد.
عنایت سمیعی نیز در نوشتاری درباره‌ی «شعر فارسی عمران» صحبت كرد.او با اشاره به آغاز كار شاعری عمران صلاحی در دهه‌ی 40 گفت: دهه‌ی 40 دوره‌ای بود كه در آن متافیزیك شعر از آسمان به زمین نیامده بود؛ شاعر به علم ادبیات اشراف نداشت، اما شعر جزیی از زندگی مردم بود.
این منتقد با مقایسه‌ی برخی از جنبه‌های شعر خسرو گلسرخی و عمران صلاحی، به شعر«جوادیه»ی این شاعر اشاره كرد و گفت: صلاحی به‌شكل توصیفی در این شعر حرف می‌زند، در حالی‌كه زبان گلسرخی تفسیری است. آبشخور شعر هر دو شاعر سخن اجتماعی با مردم محروم است. اما آیا شعر این هر دو شعریت خود را حفظ كرده‌اند؟! پاره‌هایی از شعر «جوادیه»ی عمران همچنان كلامی شاعرانه است. شعر عمران اساسا به گفتار زنده نزدیك است، اما افزون بر این تصویری در آن تعبیه شده كه متضمن طنزی تلخ است. قدرت ایماژ شاعرانه‌اش در برانگیختن زنجیره‌ی تداعی‌هایی است كه ابعاد نادیدنی واقعیت را مریی می‌كنند. این ویژگی شعری عمران، به در‌هم‌آمیزی شعر و زندگی در آثار او برمی‌گردد. او فرم شعر خود را نه صرفا از زبان و ادبیات، بلكه از واقعیت‌های خاموش زندگی به‌دست می‌آورد.
سمیعی همچنین اضافه كرد كه شعر او نه تنها به «جوادیه»ی تهران، بلكه به همه‌ی «جوادیه»های دنیا برمی‌گردد و درباره‌ی همه‌ی آن‌هاست.
عبارت «طنز او شیرین است و خنده بر لب می‌نشاند، اما طنز تلخ او ضمن حفظ صبغه‌ی شوخ‌طبعانه، خواننده را به تأمل وامی‌دارد»، جمله‌ی دیگر سمیعی درباره‌ی عمران صلاحی بود كه این‌گونه ادامه یافت: شعرهای عمران عمدتا مضمونی و روایی است كه گاهی به زبان نثر نزدیك می‌شود و در نمونه‌های موفقش می‌كوشد تا شعر را از چنگ نثر به‌در آورد. البته شعر او غافل‌گیركننده هم هست.
در بخش دیگر برنامه، سیمین بهبهانی نیز با خواندن بیتی گفت: همه رفتند، انتظار رفتن عمران را نداشتم. هفده سالش بود كه به رادیو آمد. تشویقش كردم. عمران بچه‌ی من بود و جای او این‌جا خیلی خالی است. حیف بود كه بمیرد و نمی‌دانم چرا همه‌ی مهربانان ما می‌روند.به‌گزارش خبرنگار ایسنا، كامبیز درمبخش هم دیگر سخنرانی بود كه درباره‌ی عمران صلاحی صحبت كرد و گفت كه رفتن عمران صلاحی برایش شوك عجیبی بوده است، چون عمران درست چند روز قبل از درگذشتش، در خانه‌ی هنرمندان در مراسم بزرگداشت او صحبت كرده بود.درمبخش ادامه داد: به قول محمود دولت‌آبادی او خود زندگی بود. گفته‌اند كه او 40 سال كار كرد، اما به‌عقیده‌ی من 140 سال كار كرده است؛ با این‌همه انبوه‌كاری و اثر. ظاهرش را با لبخند نگه می‌داشت و صورتش را با سیلی سرخ. مدیران جراید و ناشران ما، مدیون عمران‌ها هستند. او از «جوادیه» آمده بود، از عمق فاجعه.
محمد شمس لنگرودی نیز با بیان این‌كه معمولا حاكمان معزول و شكست‌خورده، آزادی‌خواه می‌شوند و دوستان ما هم كه می‌میرند، ما مهربان می‌شویم، شعر «نامه به عمران» را خواند.
در ادامه گیتی صفرزاده - سردبیر نشریه‌ی «گل‌آقا» - درباره‌ی فعالیت مطبوعاتی عمران صلاحی سخن گفت.
احمد پوری هم در گفته‌هایی اظهار داشت: خانواده‌ی بزرگ هنری كشورمان، گوهری را از دست داد. اما از عمران می‌توان آموخت؛ آموخت كه چگونه می‌شود محبوب دل‌ها بود. او به گنج نهان و هستی انسان بودن، دست یافته بود. او با عشق معامله‌ی بقال‌داری نمی‌كرد. به‌دنیا آمده بود، تا تنها زیبایی‌ها را ببیند. به دشواری می‌توان موردی را یافت كه برای جامعه‌ی هنری ضایعه‌ای پیش می‌آمد و عمران در آن‌جا حضور نمی‌یافت.
این مترجم، سپس شعری را با عنوان «سوگواری» از دبلیو. ایچ. ادن به عمران صلاحی تقدیم كرد.
در ادامه، اسد‌الله امرایی در سخنانی با عنوان «درباره‌ی عمران مترجم»، گفت: سوای همه‌ی حرف‌هایی كه درباره او زده می‌شود، و همه‌ی معاملاتی كه شمس لنگرودی درباره‌اش گفت، عمران آدم بود و امیدوارم كه از عمران، آدم بودن را یاد بگیریم.
این مترجم افزود: عمران می‌گفت اگر مترجمی اثری را ترجمه می‌كند، باید طوری ترجمه كند، كه نویسنده اگر هم‌زبان او می‌بود، همان‌جور می‌نوشت. این نظر در آثار ترجمه‌ای‌اش نمود داشت و آن‌ها را خواندنی‌تر می‌كرد. تاكید داشت به این‌كه ترجمه‌ای كه انجام می‌دهد، چه چیزی را عاید ملت می‌كند.
امرایی همچنین داستان كوتاه «راننده و مسافر» نویسنده‌ی آمریكایی را با ترجمه‌ی عمران صلاحی برای حاضران خواند.
منوچهر احترامی - طنزپرداز پیشكسوت - نیز به ذكر خاطرات خود از عمران صلاحی پرداخت و گفت: شعر عمران ماندنی شد، اما شعر برخی شاعران دهه‌های 40 و 50 ماندنی نشد. آن وقتی كه دوستان از پاریس و لوزان صحبت می‌كردند، عمران از پل «جوادیه» حرف می‌زد. به‌هر حال بماند! باد می‌آید و می‌گریاند / بوی پیراهن یوسف دارد.
حسن ریاضی هم درباره‌ی «شعرهای تركی عمران» صحبت كرد و گفت: او از چهره‌های شاخص و برجسته‌ی شعر آذری معاصر ایران است. او عاشق شخصیت و هنر عاشیق‌های آذربایجان بود و این امر از موضوع‌های مهم شعر تركی اوست.ریاضی خاطرنشان كرد: عمران شیرینی شعرش را با آن عطر سبلانش برای ما باقی گذاشت و خود تلخی شوكرانش را چشید.در ادامه ابوالفضل زرویی نصرآباد - طنزپرداز - درباره‌ی عمران صلاحی به ویژگی‌های شخصیتی او اشاره و عنوان كرد: او به‌تمام معنا شریف و متواضع بود و پای‌بند به نظام خانوداه. مهم‌ترین ویژگی آثار پژوهشی و تحقیقی عمران، خواندنی بودن آن‌هاست. عمران سفارش‌پذیر نبود و با سلامت نفس می‌نوشت. او اعتقاد شخصی‌اش را می‌نگاشت. از تلخی‌ها نوشت، اما ناامیدانه ننوشت.همچنین سپیده جدیری شعر كوتاه «عیادت»، یزدان سلحشور شعر «دروازه‌های بهشت» و فؤاد نظیری نیز شعر «روانه با لبخند» را برای حاضران خواندند.علیرضا میرعلی‌نقی، نگار اسكندرفر و فرخنده حاجی‌زاده هم به‌علت تمام شدن وقت برنامه، نتوانستند صحبت كنند.
حاج عیمران حیدری - عاشیق آذربایجان - نیز به اجرای موسیقی پرداخت و فاضل تركمن - از شاگردان عمران صلاحی - شعری برای او خواند.
لینک :
دیگران در مورد عمران صلاحی چه میگویند
گزارشی از تشییع پیکرعمران صلاحی
