٦) جزء یازدهم قرآن کریم، آیات ١ الی ١٠٩ سوره ی یونس
سرگردانند
اگر خداوند همه گناهكاران را در این جهان مجازات كند و به آنان مهلت توبه ندهد تا به راه راست بازگردند، عمر انسان به سرعت به پایان مىرسد و نسل بشر نابود مىشود؛ اما خداوند مهربان مىفرماید:
اگر با همان شتاب كه مردم براى خود خیر مىخواهند، خدا برایشان بدى مىخواست، حتماً عمرشان تمام مىشد. پس كسانى را كه به دیدار ما امید ندارند رها مىكنیم تا در سركشى خود سرگردان بمانند.
آیهی ١١
انسان فراموشكار
انسان وقتى مشكلى دارد و دستش از همه جا كوتاه مىشود، متوجه تكیهگاهى بزرگ مىشود كه توان حل هر مشكلى را دارد. به درگاه خدا مىرود و او را مىخواند. اما بعد از آن كه خداوند او را از گرفتارى نجات مىدهد، فراموش مىكند كه چه كسى او را نجات داده است. خداوند مهربان مىفرماید:
و هنگامى كه به انسان، گرفتارى مىرسد، ما را به پهلو خوابیده یا نشسته یا ایستاده مىخواند. پس هنگامى كه گرفتاریش را از او برطرف مىكنیم، مىرود؛ انگار براى گرفتارى كه به او رسیده بود، ما را نخوانده است. اینگونه، كار اسرافكاران در نظرشان زیبا جلوه داده شده است.
آیهی ١٢
سنت الهى
این سنت خداوند است كه هرگاه ظلم و گناه در جامعهاى فراوان شود، عذاب الهى نازل مىشود و ستمكاران به سزاى اعمالشان مىرسند. خداوند قهار مىفرماید:
و به یقین، مردمِ دورههاى قبل از شما را، هنگامى كه ستم كردند، هلاك كردیم و پیامبرانشان برایشان دلایل آشكار آوردند و آنان نمىخواستند ایمان بیاورند. این چنین گناهكاران را كیفر مىدهیم. آنگاه شما را پس از آنان جانشین قرار دادیم تا ببینیم شما چگونه عمل مىكنید.
آیات ١٣و ١٤
قرآن دیگرى بیاور
پیامبر(ص) آیات قرآن را براى مردم مىخواند و آنان را از بتپرستى و ظلم و گناه نهى مىكرد. مشركان و بتپرستان كه دوست نداشتند از كارهاى گذشتة خود دست بردارند، به پیامبر(ص) مىگفتند: «اگر مىتوانى قرآن دیگرى بیاور یا بعضى از آیات آن را عوض كن!» خداوند مهربان به آنان چنین پاسخ مىدهد:
و هنگامى كه آیات روشن ما بر آنان خوانده مىشود، آنان كه به دیدار ما امید ندارند، مىگویند: قرآنى به جز این بیاور یا آن را عوض كن. بگو: من حق ندارم آن را به اختیار خود عوض كنم. چیزى را به جز آنچه به من وحى شده، پیروى نمىكنم. اگر پروردگارم را نافرمانى كنم، از عذاب روزى بزرگ مىترسم. بگو: اگر خدا مىخواست، آن را بر شما نمىخواندم و شما را به آن آگاه نمىكردم. به یقین، پیش از آن، عمرى در میان شما بودم. آیا فكر نمىكنید؟ پس چه كسى ستمكارتر از كسى است كه بر خدا دروغ بندد یا آیات او را دروغ بداند. به راستى گناهكاران رستگار نمىشوند.
آیات ١٥الى ١٧
نه سود نه زیان
بتپرستان معتقد بودند كه بتها شفیعان آنان نزد خدا هستند و مىتوانند مشكلاتشان را حل كنند. آنان براى نزول باران، شفاى بیماران و رفع شدن گرفتارىهایشان به بتخانهها مىرفتند و براى بتها نذر مىكردند. مشركان گمان مىكردند، بتها شریكان خدا هستند. خداوند یگانه مىفرماید:
و غیر از خدا چیزهایى را مىپرستند كه به آنان نه ضرر مىرساند و نه سودى برایشان دارد. و مىگویند: اینان شفیعان ما نزد خدا هستند! بگو: آیا خداوند را به چیزى كه در آسمانها و زمین نمىداند، آگاه نمىكنید؟ او منزه است و از آنچه شریك قرار مىدهید، برتر است.
آیهی ١٨
همهی مردم، یك امت بودند
در ابتداى آفرینش، تمام مردم خداپرست بودند. اما با گذشت زمان افكار تازهاى پیدا شد و مردم گروه گروه شدند. اگر خدا مىخواست مشركان را عذاب مىكرد تا همه، خداپرست باقى بمانند؛ اما خداوند نمىخواهد مردم از روى اجبار پیرو دین و آیین یگانهپرستى باشند. او به مردم مهلت داده تا بیندیشند و راه درست را انتخاب كنند. در قرآن مىخوانیم:
و مردم، جز یك امت نبودند پس اختلاف كردند و اگر فرمان پیشین پروردگارت نبود، در آنچه اختلاف داشتند، میانشان داورى مىشد.
آیهی ١٩
منتظر باشید
كافران و مشركان از پیامبر(ص) تقاضاى معجزات گوناگون داشتند. آنان انتظار داشتند هر معجزهاى بخواهند، پیامبر(ص) برایشان انجام دهد؛ گویى پیامبر(ص) فقط مأمور انجام كارهاى خارقالعاده براى این بهانهجویان است. خداوند مهربان مىفرماید:
و مىگویند: چرا معجزهاى از جانب پروردگارش بر او نازل نمىشود؟ پس بگو: به راستى كه غیب مخصوص خداست. پس منتظر باشید! من هم با شما از منتظرانم!
آیهی ٢٠
منبع: آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
جزء یازدهم قرآن کریم، آیات 1 الی 109 سوره ی یونس