٤) جزء یازدهم قرآن کریم، آیات 122 الی 129 سوره ی توبه
جانشین پیامبر(ص)
هنگامى كه حكم جهاد داده مىشود، مسلمانان نباید همگى به جهاد بروند، بلكه باید گروهى در شهر بمانند و به امور رسیدگى كنند تا گروه دیگر با خیالى آسوده به جهاد بروند، با دشمنان بجنگند و با تعلیمات اسلام آشنا شوند و تجربه بیندوزند و بعدها تجربیاتشان را به دیگران انتقال دهند. بر همین اساس، در جنگ تبوك، پیامبر اكرم(ص) حضرت على(ع) را همراه نبُرد و او را جانشین خود قرار داد تا مبادا منافقین و دشمنان از فرصت سوء استفاده كنند و به مسلمانان ضربهاى بزنند.
حضرت على(ع) از پیامبر(ص) تقاضا كرد كه اجازه بدهد او نیز همراه ایشان به جهاد برود. اما پیامبر(ص) فرمود: «نسبت تو به من مثل نسبت هارون است به موسى؛ به جز این كه پس از من پیامبرى نیست.» حضرت على(ع) در مدینه ماند و مراقب اوضاع بود. پیامبر(ص) با سپاه اسلام به سوى تبوك رفت. رومیان وقتى متوجه شدند سپاه بزرگى از مسلمانان به سوى آنان مىآید، ترسیدند و عقبنشینى كردند و به داخل كشورشان بازگشتند. مسلمانان وقتى به تبوك رسیدند، اثرى از سپاه دشمن نبود. پیامبر(ص) با سپاهیان مشورت كرد كه آیا به مدینه بازگردند یا پیشروى كنند. نتیجه این شد كه به مدینه بازگردند. قبل از بازگشت، امیران قبایل اطراف تبوك خدمت پیامبر(ص) رسیدند و با ایشان پیمان دوستى بستند. رومیان هم فهمیدند كه اگر قصد حمله به مسلمانان را داشته باشند، با سپاهى قوى و بزرگ روبرو خواهند شد. خداوند یگانه مىفرماید:
و مومنان نباید همگى سفر كنند. چرا از هر گروه از ایشان بعضى سفر نمىكنند تا در دین، دانش بیاموزند و هنگامى كه بازگشتند به قوم خود هشدار دهند؟ شاید آنان بترسند. اى كسانى كه ایمان آوردهاید، با كافرانى كه نزدیك شما هستند، بجنگید و آنان باید در شما خشونت ببینند و بدانید كه خدا با پرهیزكاران است.
آیات 122 و 123
آزمایش مىشوند، اما توبه نمىكنند
بعضى از مردم، دلهایشان، چنان آماده‌ی پذیرش دستورات الهى است كه با شنیدن هر آیهاى، ایمانشان به خدا بیشتر مىشود. اما منافقان و كوردلان، هنگامى كه آیات قرآن را مىشنوند، نه تنها ایمان نمىآورند بلكه پلیدىهایشان بیشتر مىشود. در زمان پیامبر(ص) نیز مردم همینطور بودند. در قرآن چنین مىخوانیم:
و هنگامى كه سورهاى نازل مىشود، از آنان كسانى هستند كه مىگویند: این، ایمانِ كدام یك از شما را زیاد كرد؟ اما كسانى كه ایمان آوردهاند، ایمانشان زیاد مىشود و آنان شاد مىشوند. و اما آنان كه در دلهایشان بیمارى است، پلیدى بر پلیدىشان افزود و در حالى كه كافر بودند، مردند. آیا نمىبینند كه در هر سال یك یا دو بار آزمایش مىشوند؟ باز هم توبه نمىكنند و پند نمىگیرند.
آیات 124 الى 126
نمىفهمند
یكى دیگر از خصوصیات منافقین این بود كه هر گاه سوره جدیدى نازل مىشد، از ترس این كه بار دیگر رسوا شوند، تصمیم مىگرفتند كه از مجلس خارج شوند. به یكدیگر اشاره مىكردند و همین كه مىدیدند كسى متوجه آنان نیست بیرون مىرفتند تا سخنان حق را نشنوند. در قرآن چنین مىخوانیم:
و هنگامى كه سورهاى نازل مىشود، بعضى از آنان به بعضى دیگر نگاه مىكنند: آیا كسى شما را مىبیند؟ آنگاه بازمىگردند. خدا دلهایشان را برگرداند؛ زیرا آنان مردمى هستند كه نمىفهمند.
آیه‌ی 127
پیامبر مهربان
در آخرین آیات سوره‌ی توبه، خداوند از مهربانى و دلسوزى پیامبر(ص) نسبت به مومنان خبر مىدهد و به پیامبر(ص) دلدارى مىدهد كه از رویگردانى مردم نگران نشود و بر او توكل كند:
به یقین براى شما پیامبرى از خودتان آمد كه بر او سخت است كه شما در رنج بیفتید. او بر هدایت شما حریص است. نسبت به مومنان، دلسوزِ مهربان است. پس اگر روىگردان شدند، بگو: خدا مرا بس است. هیچ خدایى جز او نیست. بر او توكل كردم و او پروردگار عرش بزرگ است.
آیات 128 و 129
منبع: آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
جزء یازدهم قرآن کریم، آیات 94 الی 129 سوره ی توبه
