اگزما (Eczema) یک لغت عمومی برای بیان گروهی از بیماری هاست که باعث التهاب پوست (درماتیت) می‌شوند.

پوستی که اگزما دارد، قرمز و خشک و ترک خورده است و خارش دارد. اگزما اغلب در صورت، دست‌ها و پاها بروز می‌کند، اما مناطق دیگری از بدن نیز می‌توانند دچار اگزما شوند.

این بیماری مدتی شعله ور می‌شود و مدتی فروکش می‌کند.

اگرچه علت قطعی اگزما معلوم نشده است، اما محققان دو عامل وراثت و نقص در سیستم ایمنی بدن را از مهم‌ترین عوامل ایجادکننده آن می‌دانند.

در این مطلب، 12 عاملی را به شما معرفی می‌کنیم که باعث می‌شوند علائم خفته اگزما دوباره از نو بیدار شوند و فرد مبتلا را دچار دردسر کنند.

1- مواد شیمیایی : خوشبوکننده‌های هوا، مواد تمیزکننده و دود سیگار

برای اینکه از شر مواد شیمیایی که خارش اگزما را شروع می‌کنند، در امان بمانید به توصیه‌های زیر عمل کنید:

- موقع کار کردن با مواد تمیزکننده مانند وایتکس، جرم گیر، شیشه شوی، مایع ظرفشویی، پودر و صابون رختشویی و ...، حتما دستکش پلاستیکی که داخل آن یک لایه نخی است، بپوشید.

- از اسپری های خوشبوکننده هوا و عطر و ادکلن استفاده نکنید.

- سیگار نکشید و اگر دچار اگزما هستید، حتما آن را کنار بگذارید.

2- آب داغ

برای شستن دست‌ها و بدن (استحمام) از آب ولرم استفاده کنید، نه داغ. آب داغ، اگزما را تحریک می‌کند.
دست‌ها و بدن را به آرامی بشویید و محکم نسابید، زیرا ساییدن پوست را فرسایش می‌دهد و اگزما را بدتر می‌کند.

بعد از شستن دست‌ها و استحمام نیز حتما کرم مرطوب کننده به پوست خود بمالید.
اگر به مواد پشمی حساسیت دارید، به مواد تشکیل دهنده کرم نگاه کنید و اگر لانولین داشت، آن را استفاده نکنید، زیرا پوستتان را تحریک می‌کند.
ولی لانولین برای کسانی که به مواد پشمی آلرژی ندارند، ضرری ندارد.

3- نور خورشید، عرق کردن و کرم ضدآفتاب

شما می‌توانید در هوای آزاد (بیرون از منزل) و زیر نور خورشید راه بروید و بایستید، ولی پوستتان دوست ندارد، خیلی گرم شود و عرق کند.
اگر اگزما دارید، سعی کنید در هوای گرم، خودتان را خنک نگه دارید و زیر سایه باشید.

همیشه کرم ضدآفتاب بزنید. آفتاب سوختگی، پوست را ملتهب کرده و اگزما را شعله ور می‌کند.
اگر به کرم ضدآفتاب حساسیت دارید، برای جلوگیری از آفتاب سوختگی از پمادهای زینک اکسید و دی اکسید تیتانیوم استفاده کنید.
کرم های ضدآفتاب مخصوص صورت نیز می‌توانند کمی از آفتاب سوختگی بدن جلوگیری کنند.

4- لباس ها: خارش آور، مصنوعی، جدید، تمیز و خشک

لباس نخی گشاد بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به اگزما می باشد. لباس های پشمی و موهر، زبر هستند و پوست را تحریک می‌کنند.
لباس های با الیاف مصنوعی مانند پلی استر، نایلون و ریون نیز باعث عرق کردن پوست می‌شوند.

لباس های نو را که از مغازه خریده اید، قبل از پوشیدن بشویید تا رنگ و مواد شیمیایی ضدچروک که در مغازه به آن می زنند، برطرف شوند و پوست را تحریک نکنند.

اگر مواد شیمیایی لباس، پوست شما را اذیت کرد، بعد از شستن و خشک کردن، آن را در یک کیسه پلاستیکی دربسته که هوای داخل آن را خارج کرده اید، برای مدت 24 ساعت قرار دهید.

5- مواد شوینده لباس، صابون ها و شامپوها

قبل از شستن لباس یا بدن خود کمی فکر کنید. برای شستن لباس ها از پودر لباسشویی مخصوص لباس بچه و یا مخصوص پوست‌های حساس مثل مواد شوینده بدون بو استفاده کنید.
موقع شستن لباس هم فقط مقداری از ماده شوینده را که روی بسته آن نوشته شده، بریزید.

در صورت لزوم، بعد از کف شویی لباس ها در ماشین لباسشویی، درجه ماشین را روی آبکشی اضافی قرار دهید تا لباس را بیشتر آبکشی کند.
موقع استحمام از مواد غیر صابونی ملایم و غیر معطر برای شستن پوست استفاده کنید. شامپوهای با PH طبیعی و بدون عطر هم در بازار وجود دارند.

6- استرس و فشار عصبی

آیا استرس هم علائم اگزما را شعله ور می‌کند؟ برای کاهش استرس و فشار عصبی از روش های آرامش دهنده مانند یوگا، تنفس عمیق و بیوفیدبک استفاده کنید.
اضطراب، نگرانی، دلشوره و استرس، بیماری های پوستی مانند اگزما را بدتر می‌کنند.

حال ببینیم چگونه؟
وقتی شما عصبی و ناراحت هستید، هورمون های استرس باعث التهاب بدن و در نتیجه تحریک و آزردگی پوست می‌شوند.
حتی فشار جسمی مثلا وقتی دچار سرماخوردگی می‌شوید، هم برای اگزما مضر است.
لذا کاملا مراقب خودتان باشید و طبق یک برنامه منظم و به مقدار کافی بخوابید.

7- آلرژی ها

اگر به موادی مانند گرده گل ها و گیاهان، پشم و مو و پر حیوانات، مایت‌های موجود در گردوخاک و قارچ ها حساسیت (آلرژی) دارید، سعی کنید از آنها دوری کنید.

هر چند روز یکبار وسایل خانه را گردگیری کنید، زمین را جاروبرقی بکشید و تی بزنید و ملافه‌های رختخواب خود را هفته ای یکبار با آب داغ بشویید.
تا حد امکان، از پرده‌ها و فرش های سنگین برای خانه خود استفاده نکنید.

اگر انجام برخی کارهای روزانه به پوست شما آسیب می زند، از کسی کمک بگیرید و یا کسی را استخدام کنید تا کارهایتان را انجام دهد.
اگر با این همه، باز هم از دست آلرژی عاجز هستید، به پزشک مراجعه کنید تا راه‌های دیگری را برای رهایی از این مشکل به شما معرفی کند.

8- حساسیت‌های غذایی

برخی بررسی‌ها نشان می‌دهند حساسیت‌های غذایی، علائم اگزما را بدتر می‌کنند، به خصوص در نوزادان و کودکان.
بادام زمینی، شیر، سویا، گندم، ماهی و تخم مرغ از مهم ترین موادغذایی آلرژی زا هستند.

البته شما نمی‌توانید مواد خوراکی ای را که فکر می‌کنید، اگزمای کودکتان را بدتر می‌کنند، به او ندهید، زیرا کودکان نیاز یه یک برنامه غذایی کامل دارند.
بلکه ابتدا باید با یک پزشک متخصص اطفال یا متخصص پوست مشورت کنید. پزشک آزمایش هایی را برای تعیین حساسیت غذایی کودکتان انجام می‌دهد.

9- خشکی هوا

آیا بیماری پوستی شما در فصل زمستان بدتر می‌شود؟
استفاده از وسایل گرمازا مثل بخاری گازی، شوفاژ و ... در فصل سرما، هوای داخل خانه را گرم می‌کنند، ولی از طرف دیگر رطوبت هوا را می گیرند و هوا خشک می‌شود.

خشکی هوا، اگزما را شعله ور می‌کند، لذا در این گونه مواقع مرتبا کرم مرطوب کننده به پوست خود بمالید.

اگر در شهر یا روستا با آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، می‌توانید داخل اتاق خود دستگاه بخور قرار دهید تا هوای خانه را مرطوب کند.
البته بایستی حداقل یک بار در هفته، طبق دستور راهنمای دستگاه بخور، آن را تمیز کنید، زیرا قارچ ها می‌توانند به راحتی در داخل دستگاه رشد کنند و علائم اگزما را در برخی افراد بدتر کنند.

10- ورزش و عرق کردن

ورزش کردن مهم است و باعث کاهش استرس و فشار روحی و جسمی می‌شود. اما تعریق ناشی از ورزش، بیماری پوستی شما را بدتر می‌کند، البته نباید اجازه دهید که این عرق کردن شما را از تحرک بدنی و ورزش کردن بازدارد.

لذا خودتان را خنک نگه دارید، بین ورزش کمی استراحت کنید، زیاد لباس نپوشید و وقتی گرمتان شد، کم کم آب بنوشید.

در داخل یک محیط خنک (مانند اتاق یا سالن ورزشی خنک) و یا طی ساعاتی از روز که هوا خنک تر است، در بیرون از منزل ورزش کنید.
سعی کنید به تدریج و به آرامی عرق کنید.

شنا نیز ورزش مناسبی برای شماست، زیرا شما را خنک نگه می دارد، اما یادتان باشد که بعد از شنا حتما دوش بگیرید تا کلر استخر، از روی پوست شما پاک شود. سپس کرم مرطوب کننده بمالید.
کلر موجود در آب استخر ممکن است پوست را تحریک کرده و اگزما را بدتر کند.

11- سرازیر شدن آب از دهان کودک

ریختن آب دهان نوزاد بر روی صورتش، باعث بدتر شدن اگزما در او می‌شود.

بنابراین قبل از اینکه کودکتان غذا بخورد یا بخوابد، روی گونه‌ها، چانه، گردن و اطراف دهان او یک لایه کرم مرطوب کننده بمالید.

12- عفونت‌های پوست

آیا بیش از حد پوستتان را می خارانید؟ آیا تکه‌های قرمزرنگ پوستتان زیاد است؟ در این صورت به یک پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

عفونت باکتریایی پوست (مثل استافیلوکوک) یا عفونت قارچی پوست (مثل کاندیدا)، علائم اگزما را در شما شعله ورمی‌کنند.

پزشک برای درمان عفونت باکتریایی پوست، داروهای آنتی بیوتیک و برای درمان عفونت قارچی پوست، داروهای ضد قارچ را برای شما تجویز خواهد کرد.
با این کار شعله‌های اگزما در شما فروکش می‌کنند و حالتان بهتر می‌شود.

مطالب مرتبط:
انواع اگزما
7 نوع اگزمای پوستی
اگزما در بهار دوبرابر می‌شود
اگزما در کمین دست‌ شماست!
7 راه درمان اگزمای نوزادان
کنترل اگزمای نوزادان
چگونه با اگزمای پوست مقابله کنیم؟
15 درمان خانگی نوک انگشتان پوسته پوسته
مشکلات پوستی در خانم‌ های خانه‌ دار
حساسیت پوستی و انواع آن
12 مشکل رایج در پوست نوزاد