١٣) جزء دهم قرآن کریم، سورهی توبه آیات ٦١ الی ٧٢
زود باور است!
پیامبر اكرم(ص) آنقدر مهربان و بردبار بود كه به حرفهاى همه گوش مىداد. اگر حرف درست و قابل توجه بود، پیگیرى مىكرد، و اگر مىدید حرف درست نیست، توجه نمىكرد، ولى به گوینده چیزى نمىگفت تا احترامش از بین نرود و خجالت نكشد. منافقین از این اخلاق پیامبر(ص) سوءِ استفاده مىكردند و مىگفتند: «محمد مردى زودباور و دهنبین است.» ولى خداوند به آنان هشدار مىدهد كه هر چند او به همه‌ی سخنان گوش مىدهد، ولى فقط به سخنانى عمل مىكند كه به نفع مسلمانان است:
و از آنان كسانى هستند كه پیامبر را اذیت مىكنند و مىگویند: او زودباور است. بگو: براى شما گوش خوبى است؛ به خدا ایمان دارد و مومنان را باور مىكند و براى كسانى كه ایمان آوردهاند رحمت است، و كسانى كه پیامبر خدا را اذیت مىكنند، عذابى دردناك دارند.
آیه‌ی 61
دشمنى با خدا و رسول
منافقین براى این كه مومنان را فریب دهند و كارهاى بد و خلاف خود را بپوشانند، به خدا قسم مىخورند كه راست مىگویند. خداوند یگانه در این مورد به مومنان هشدار مىدهد:
براى شما به خدا سوگند مىخورند تا شما را راضى كنند در حالى كه اگر مومن باشند سزاوارتر است كه خدا و پیامبرش را راضى كنند. آیا نمىدانند كه هر كس با خدا و پیامبرش مخالفت كند، براى او آتش جهنم است كه در آن همیشه مىماند. این است خوارى بزرگ.
آیات 62 و 63
عذرخواهى نكنید
پیامبر اكرم(ص) از جنگ تبوك بازمىگشت. گروهى از منافقان تصمیم گرفتند سر راهش قرار بگیرند و او را به قتل برسانند. خداوند مهربان، پیامبر(ص) را از این نقشه آگاه كرد. پیامبر(ص) به عدهاى از مسلمانان دستور داد كه مراقب باشند و آنان را متفرق كنند.
منافقین همیشه علیه مومنان نقشه مىكشند. اگر موفق شوند، به هدف خود رسیدهاند؛ ولى اگر رازشان آشكار شود، خواهند گفت كه اشتباه شده است و منظورى نداشتهاند. خداوند مهربان به مومنان هشدار مىدهد و مىفرماید:
منافقان مىترسند از این كه سورهاى علیه آنان نازل شود كه از آنچه در دلهایشان هست، به آنان خبر دهد. بگو: مسخره كنید كه حتماً خدا آنچه را كه مىترسید، آشكار خواهد كرد. و اگر از ایشان بپرسى، حتماً خواهند گفت: ما فقط شوخى و تفریح مىكردیم. بگو: آیا خدا و آیاتش و پیامبرش را مسخره مىكنید؟ عذرخواهى نكنید. به راستى شما بعد از ایمانتان كافر شدید. اگر از گروهى از شما بگذریم، گروهى را عذاب خواهیم كرد؛ به خاطر این كه آنان گناهكار بودند.
آیات 64 الى 66
امر به منكر و نهى از معروف!
براى این كه منافقین را بهتر بشناسیم، باید با خصوصیات آنان بیشتر آشنا شویم. منافقین، مردم را از كارهاى خوب بازمىدارند و به كارهاى بد و نادرست تشویق مىكنند. هنگام بخشش و كمك به دیگران، گویى دستهایشان را بستهاند. خدا را فراموش كردهاند و در نتیجه، خدا نیز آنان را در سختىها و گرفتارىها تنها و بىیاور مىگذارد. خداوند به آنان چنین وعده مىدهد:
مردان و زنان منافق مانند یكدیگرند. به كارهاى زشت فرمان مىدهند و از كارهاى خوب جلوگیرى مىكنند. و دستهایشان را مىبندند. خدا را فراموش كردهاند. پس او هم فراموششان كرد. به راستى منافقان نافرمانند. خدا به مردان و زنان منافق و كافران، آتش جهنم را وعده داده است. همیشه در آن مىمانند. همان برایشان كافى است و خدا لعنتشان كرده و براى آنان عذابى همیشگى است.
آیات 67 و 68
به خودشان ظلم مىكنند
منافقین و كافران در تمام زمانها، مانند هم هستند. كارهاى گذشتگان را تكرار مىكنند. مانند آنان با كفر و گناه زندگى مىكنند و با حق و حقیقت مبارزه مىكنند و دنیا و آخرتشان را خراب مىكنند. سهم آنان از زندگى، گناه در دنیا و عذاب در آخرت است؛ و بیش از همه، به خودشان ظلم مىكنند. خداوند مىفرماید:
مانند كسانى كه پیش از شما بودند؛ آنان از شما نیرومندتر بودند و اموال و فرزندانشان بیشتر از شما بود؛ پس، از سهم خود بهرهمند شدند و شما هم از سهم خویش بهرهمند شدید. همان طور كه كسانى كه قبل از شما بودند، از سهم خویش برخوردار شدند. شما سخنان بیهوده گفتید، همان طور كه آنان سخنان بیهوده گفتند. آنان كارهایشان در دنیا و آخرت تباه شد و آنان زیانكار شدند. آیا خبر كسانى كه پیش از آنان بودند، به ایشان نرسیده است: قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهیم و اصحاب مدین و شهرهاى زیر و رو شده؟ پیامبرانشان دلایل آشكارى برایشان آوردند. و خدا نمىخواست به آنان ستم كند، ولى آنان به خودشان ستم مىكردند.
آیات 69 و 70
امر به معروف و نهى از منكر
مومنان دوستان یكدیگرند و خداوند مهربان آنان را معرفى مىفرماید و به آنان چنین وعده مىدهد:
و مردان و زنان مومن دوستان یكدیگرند. امر به معروف و نهى از منكر مىكنند و نماز بهپا مىدارند و زكات مىدهند و از خدا و پیامبرش اطاعت مىكنند. به زودى خدا آنان را مورد رحمت خود قرار مىدهد. به راستى كه خدا شكست ناپذیرِ حكیم است. خداوند به مردان و زنان مومن، باغهایى كه از پاى آنها رودها جارى است، وعده داده است. در آن همیشه مىمانند و خانههاى پاكیزه در بهشتهاى جاودان، و خشنودى از خداوند بزرگتر است. این است پیروزى بزرگ.
آیات 71 و 72
نشر لک لک
منبع: آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
جزء دهم قرآن کریم- آیات 41 الى 75 سورهی انفال- آیات 1 الى 93 سورهی توبه
