همیشه به استقبال همسرتان بروید!
مهر و محبت در زندگی مشترک، مانند نهالی است که زن و مرد باید همه تلاش و همتشان را بهکار گیرند تا این نهال به درختی تناور تبدیل بشود و در اعماق وجودشان ریشه بدواند.
همسران از عشق ورزیدن، آرامش دادن و ابراز علاقه و محبت کردن به یکدیگر، نباید ابایی داشته باشند. چه ایرادی دارد هر از گاهی به همسرتان مدام بگویید: «عزیزم، دوستت دارم»، یا وقتی بیرون از منزل است به او تلفن بزنید و حالش را بپرسید. هنگامیکه از خانه بیرون میرود، او را بدرقه و وقتی به خانه میآید، با لبخند، در را برایش باز کنید و بگویید: «چه خوب شد آمدی». بدرقه کردن همسر و به استقبال او رفتن، یکی از نکات ریزی است که اهمیت دادن به آن و رعایت کردنش، مهر و محبت و توجه میان همسران را افزایش داده و پیوند زناشوییشان را تحکیم میبخشد.
حجتالاسلام جواد گلی، کارشناس تعلیم و تربیت و مشاور مذهبی برنامههای مختلف تلویزیونی، درباره اهمیت و آداب استقبال و بدرقه از همسر و تأثیر آن در تربیت فرزندان، نکات و توصیههایی ارائه داده است که در ادامه میخوانید.
یکی از موضوعات مهم و اساسی که در شرایط کنونی کشور نباید اهمیت آن را دستکم گرفت، موضوع سبک زندگی است. در دین اسلام هم سبک زندگی خانوادگی و اجتماعی، جایگاه بسیار قابلتوجهی را به خود اختصاص داده و در متون دینی، مطالب بسیاری از ائمه معصومین و پیامبر بزرگوار اسلام تحت عنوان سیره اهلبیت و ائمه معصومین نقل شده است. وظیفه ما مسلمانان ایرانی این است که سبک زندگی خانوادگی ایرانی- اسلامی را در زندگیمان پیاده کرده، بهاینترتیب که مولفههای آن را یافته، آنها را مدنظر قرار داده و راهکارها و خطمشیهای مناسبی را برای ارتقای دانش زندگی خانوادگی در اختیار جامعه و بهویژه زوجهای جوان قرار دهیم. یکی از این موضوعات، استقبال و بدرقه در شیوه زندگی خانوادگی است.
لطفاً صمیمیت را بهانه نکنید
متأسفانه بسیاری از افراد گمان میکنند صمیمیت، ارتباط صمیمانه و محبت فراوان و نزدیک شدن اشخاص و اعضای خانواده به یکدیگر، هراندازه بیشتر میشود، باید رعایت احترام و ادب از روابط آنها رخت بربندد. بعضی افراد با این توجیه که چون با هم صمیمی و راحت هستیم، پس مجازیم با ادبیات گفتاری سبک و گاهی همراه با توهین و بیاحترامی و لقبهای ناشایست، با یکدیگر صحبت کنیم. در مکتب دینی ما، هیچگاه دیده نشده ائمه اطهار، فرزندانشان را با القابی که خالی از احترام است، خطاب قرار دهند یا همسرانشان را با زبان خالی از احترام و ادب و محبت صدا بزنند. ائمه ما همسران خود را ریحانه (گل خوشبو و لطیف) و فرزندانشان را قرة عینی (نور چشم من)، فواد قلبی (میوه قلبم)، ثمره وجودی (میوه وجودم) مینامیدند.
رفتار مودبانه داشته باشید
توهین کردن و عدم احترام در رفتار هم در بسیاری از خانوادهها دیده میشود؛ مثلاً هنگامیکه پدر وارد خانه میشود، همسر به استقبال شوهرش نمیرود، فرزندان در اتاقشان هستند و بهجای اینکه آنها به استقبالش بروند، پدر برای دیدن فرزندانش به اتاق آنها سرمیزند. زن و شوهر نباید بیتفاوت از کنار یکدیگر بگذرند. اینکه هنگام وارد یا خارج شدن از منزل، همسران هیچ واکنش عاطفیای نسبت به حضور همدیگر نشان نمیدهند، نشانه صمیمیت نیست، بلکه میتواند به بیتفاوتی و بیاحترامی تعبیر شود. نباید مسئله را اینگونه توجیه کنید: «چون با هم صمیمی هستیم و رودربایستی با هم نداریم، لازم نیست همدیگر را بدرقه کرده و به استقبال یکدیگر برویم».
اغلب افراد، بهاشتباه گمان میکنند فقط باید به استقبال مهمان رفت و او را بدرقه کرد، درحالیکه در آداب اسلامی و ایرانی، رسم بر این است که هنگام ورود و خروج، زن به احترام مرد و همچنین مرد به احترام زن بایستد. هنگام ورود یکی از زوجین، دیگری با روی خوش و لبخند به استقبال همسرش برود و به او خوشآمد بگوید و همچنین هنگام خروج، با احترام و محبت او را بدرقه کند. متأسفانه امروزه در خانوادهها رسم شده که اعضای خانواده، این آداب را فقط در حضور مهمانان غریبه رعایت میکنند، گویی این ادای احترام، تنها ویژه افرادی است که با آنها صمیمی نیستیم و بهقولمعروف، با آنها رودربایستی داریم.
مردان هم باید رعایت کنند
خروجتان را از خانه اعلام کنید
در موارد بسیاری دیده میشود که افراد هنگام خروج از منزل، رفتنشان را اعلام نمیکنند. در این صورت، همسر و سایر اعضای خانواده چون متوجه رفتن او نمیشوند، طبیعتاً بدرقهای هم صورت نمیگیرد. اگر به فیلمها و سریالهایی که در دهه 60 و قبل از آن ساخته شده دقت کرده باشید، اینگونه نشان داده میشود که فرد هنگام خروج از منزل، از همسرش میپرسد: «خانم، چیزی برای منزل لازم ندارید؟» یک معنی این پرسش این است که مرد به این طریق خروجش از منزل را اعلام میکند. در همین آثار نمایشی دیده میشود که هنگامیکه زن با این پرسش مواجه میشود، قبل از اینکه بگوید چه چیزی برای منزل لازم دارد، کاری را که در دست دارد زمین میگذارد و برای بدرقه به سمت مرد حرکت میکند.
در فرهنگ ایرانی- اسلامی، مرد نقش مدیریت خانواده را بهعهده دارد و بهعلت تعهدی که نسبت به مسائل خانه دارد، درواقع با بیان این عبارت، هم همسر را از رفتنش مطلع و هم به تعهدش عمل میکند. در واقع باید با کلام و رفتارمان هنگام خروج از منزل، همسرمان را متوجه این امر کنیم. در پاسخ به این توجه دادن، همسر و سایر اعضای خانواده هم باید تغییر حالتی در وضعیتشان ایجاد شود. دقیقاً مثل هنگامیکه مهمان قصد ترک منزل میزبان را دارد، اینگونه میگوید: «اجازه مرخصشدن به بنده میدهید؟» این کلام و عبارت، سبب میشود شما متوجه بشوید که مهمانتان قصد رفتن دارد و برای رعایت ادب و احترام باید او را بدرقه کنید.
همسران نباید هنگام خروج از منزل، تنها به خداحافظی، آن هم هنگام خروج بسنده کنند، بلکه باید هنگام خروج و ورود، فضایی را ایجاد کنند که استقبال و بدرقه از آنها صورت بگیرد. متأسفانه امروزه در بعضی خانوادهها مشاهده میشود که مرد هنگام خروج از منزل، نه اطلاعی میدهد، نه درباره اینکه در منزل چیزی مورد نیاز هست یا خیر سوالی میپرسد، بلکه وقتی زن درخواست خرید چیزی از او میکند، اینگونه جواب میدهد: «من خیلی کار دارم و گرفتارم، خودت تهیه کن.» درواقع با این برخورد به طرف مقابلمان اینگونه القا میکنیم که وقتی من در حال خروج از خانه هستم، دوست ندارم کسی کاری به کارم داشته باشد، حتی بخشی از وظایف و مسئولیتهایی که بهعهده دارم را به من یادآوری کند.
شاید عدهای تصور کنند این تنها زنان هستند که باید به استقبال و بدرقه شوهرشان بروند و رعایت آداب و احترام، تعهد یکطرفه زن است، درحالیکه رعایت نکاتی که ذکر شد، زمانی نتیجهبخش خواهد بود که دوطرفه باشد و مرد هم آنها را در مورد همسرش رعایت کند.
به کودکانتان هم آموزش دهید
در کودکان تا سن 6 سالگی، بیشتر آموزشها از طریق مشاهده و بازی صورت میگیرد؛ بنابراین بهترین روش برای اینکه بتوانیم آداب استقبال و بدرقه را به کودکان بیاموزیم، این است که در درجه اول خودمان آنها را در همه حال رعایت کنیم تا کودک از طریق مشاهده، آنها را بیاموزد. برای نهادینه شدن نیز در قالب بازی، این آداب و روشهای صحیح را به آنها آموزش دهیم. بهتر و پسندیدهتر است هنگامیکه برای استقبال و بدرقه نزد همسرمان میرویم، از کودکان بخواهیم ما را همراهی کنند. همچنین پدر و مادر میتوانند برای اینکه عادت به استقبال رفتن را در فرزند ایجاد کنند، هنگامیکه وارد منزل میشوند، هدایای کوچکی در قالب خوردنی، اسباببازیهای کوچک و ارزانقیمت و... را تهیه کنند و هنگامیکه فرزندان به استقبالشان میآیند، به آنها بدهند. در این صورت، کودک تشویق میشود که با شنیدن صدای زنگ، برای استقبال به سمت در حرکت کند.
مودب باشید
متأسفانه بعضی افراد در گفتارشان، احترام و ادب را رعایت نمیکنند، مثلاً هنگامیکه همسر از او سوالی میکند، در جواب میگویند: «به تو ربطی ندارد» و در ادامه آن میخندند، به این معنی که لحنم از روی صمیمیت است. اگر فرزندان این صحنه را مشاهده کنند، نهتنها رعایت ادب و احترام را یاد نمیگیرند، بلکه بیاحترامی و مسخره کردن در آنها به شکل عادت درمیآید. پسندیده است که حتی فرزندان خردسالمان را با پیشوند آقا و خانم صدا کنیم و از همان ابتدا به آنها اینگونه یاد دهیم که صمیمیت، منافاتی با احترام ندارد.
کمی محترمانهتر لطفاً!
اگر شما در مکانی عمومی باشید و یک نفر سر صحبتی را با شما باز کند، حتی اگر چندان هم مایل به شنیدن صحبتهای او نباشید، احساس میکنید که به دلیل احترام باید به حرف او گوش دهید و واکنشی از خود نشان دهید؛ مثلاً لبخندی به او بزنید و... اما خیلی وقتها پیش میآید که در محیط خانواده، همسر یا فرزندمان صحبت میکند، اما هیچ واکنشی به حرفهای او نشان نداده و همانطور که مشغول و سرگرم انجام کارهای خودمان هستیم، با بیتوجهی از کنار او میگذریم.
ناامید نشوید
گاهی هنگامیکه به همسرتان توجه و محبت میکنید و او واکنش صحیح و مناسبی نشان نمیدهد، نباید زود ناامید شده و تغییر روش دهید. در این شرایط باید اندکی گفتار و لحنمان را تغییر دهیم تا طرف مقابلمان متوجه گفتار و لحن تندش بشود و آن را تعدیل کند؛ اما در رفتار، نباید سریع واکنش نشان داد. بنابراین حتی اگر پاسخ دلخواه و مناسبتان را دریافت نکردید، صبور باشید و مداومت کنید، چون واکنشهای رفتاری نسبت به گفتار، بیشتر الگو قرار میگیرد و به سایر اعضای خانواده بهویژه فرزندان منتقل میشود.
به حضور و غیبت همدیگر توجه کنید
بدانید کسی که وارد خانه یا از خانه خارج میشود، باید او را مورد توجه قرار داد. همانگونه که وقتی مهمانی وارد خانه میشود از جایتان بلند نشوید و به استقبال او نروید، ممکن است او این رفتار را بیاحترامی تلقی کند و عدهای رنجیده شوند؛ به همین اندازه باید در مورد اعضای خانواده هم به این نکته اهمیت داد. پس هنگامیکه همسرتان وارد خانه میشود، بهتر است هر کاری دستتان دارید زمین بگذارید. این مورد توجه قرار دادن، یعنی استقبال کردن. حتی اگر در آن لحظه کاری انجام میدهید که نمیتوانید آن را رها کنید، باید با کلام به گرمی از او استقبال کنید؛ مثلاً اگر همسرتان وارد منزل میشود و شما در آشپزخانه در حال شستوشوی ظرف هستید، میتوانید به سمت در ورودی بچرخید یا یکقدم به سمت راهروی ورودی بردارید، ارتباط چشمی با او برقرار کنید، لبخند بزنید و با کلام محبتآمیز، از او استقبال کنید. اینگونه به او نشان دادهاید که متوجه آمدن او بودهاید. در این صورت، همسرتان با ورودش به منزل احساس بهتری نسبت به شما و فضای خانه و خانواده پیدا میکند و با انرژی بیشتری وارد خانه میشود. نباید آنقدر به آمدورفت همسرمان بیتفاوت باشیم، بهطوریکه او بعد از ورود به منزل، خودش ما را متوجه حضورش در منزل بکند. تکرار و تداوم این رفتار باعث ایجاد بیمحبتی و دلسردی بین همسرمان میشود.