اطلاعات اردوی نیم روزه باغ موزه مینیاتور تهران2

قسمت دوم

مربیان عزیز بازدیدهای مدارس باید قبل از بازدید از مجموعه باغ مینیاتور تهران و در بین مسیر، دانش آموزان را نسبت به اهمیت این باغ موزه، همچنین اهمیت آثار موجود در آن از جمله درجه بندی آثار تاریخی کشور و مفهوم ثبت جهانی آثار توجیه نموده و با ایجاد علاقه و اشتیاق به این بازدید در اذهان آنان وارد باغ موزه شوند.

• میراث جهانی یونسکو چیست؟

این میراث نام عهدنامه‌ای بین‌المللی است که در تاریخ ۱۶ نوامبر ۱۹۷۲ میلادی به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید. موضوع این عهدنامه حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشری است که فارغ از محل قرارگیری، نژاد، مذهب و یا ملیتی خاصی، اهمیت جهانی داشته و متعلق به تمام انسان‌های کره زمین می‌باشند. بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت، ضمن باقی ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. مکان‌های میراث جهانی ثبت‌شده در سازمان یونسکو، مکان‌هایی مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه و یا شهر هستند.

در ایران تا به حال نام و مشخصات آثار بسیاری برای ثبت در میراث جهانی به یونسکو فرستاده شده است اما تاکنون 17 اثر تاریخی فرهنگی به ثبت جهانی رسیده است. این آثار عبارتند از:

ارگ بم در کرمان، تخت جمشید در شیراز، پاسارگاد در فارس، زیگورات چغازنبیل در خوزستان، سازه های آبی شوشتر، کوه و کتیبه بیستون در کرمانشاه، تخت سلیمان در آذربایجان غربی، میدان نقش جهان در اصفهان، گنبد سلطانیه در زنجان، بازار تبریز، مجموعه کلیساهای ارامنه آذربایجان، مجموعه شیخ صفی در اردبیل، گنبد قابوس در گرگان، شهر سوخته در زاهدان، کاخ گلستان در تهران، مسجدجامع اصفهان و مجموعه باغ های ایرانی در فارس، اصفهان، خراسان، یزد، کرمان و مازندران.

آثاری مانند: نقش رستم، نقش رجب، طاق بستان، کوه دماوند، شهر تاریخی ماسوله، مسجد کبود، چشم انداز فرهنگی الموت، قنات گناباد، پارک ملی گلستان، منطقه حفاظت شده ارسباران، کوه سبلان، هگمتانه و ... نیز برای ثبت در میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شده‌اند اما تاکنون به این فهرست اضافه نشده اند.

با این توضیح مربیان عزیز می توانند به سئوالات احتمالی دانش آموزان در مورد علت انتخاب این آثار برای باغ موزه مینیاتور پاسخ دهند.

توضیحات آثار:

1- ارگ بم:
ارگ بم در جنوب شرقی کشور و چسبیده به شهر بم در استان کرمان و در مجاورت جاده ابریشم واقع است. تاریخ ساخت این ارگ به دوران اشکانی یا هخامنشی می رسد اما تا دوران قاجار همچنان مسکونی بوده است. این بنای تاریخی زیبا متاسفانه در ماجرای دلخراش زمین لرزه بم که با شدت 6.6 ریشتر در ساعت 5.26 بامداد روز پنجم دیماه 1382 روی داد ویران شد و به همین دلیل در لیست آثار در خطر نابودی یونسکو قرار گرفت اما با بازسازی و مرمت بخش های زیادی از آن، از لیست این آثار خارج شد.

این بنا در حقیقت یک دژ بزرگ با دیوارهایی به بلندای 6 تا 7 متر و طول 1815 متر است که داخل آن شهری مسکونی به مساحت یکصد و هشتاد هزار مترمربع و در قلب آن ارگ سلطنتی بنا شده است. ارگ در بهترین و بلندترین بخش مجموعه واقع شده و بهمین دلیل به این مجموعه ارگ بم گفته می شود.

مشخصات مجموعه و بخش های مختلف:

قسمت اصلی حکومتی در مرکز ارگ است و دارای امکانات کامل زندگی و اصطبلی به گنجایش 200 اسب است. بخش رعیت نشین در اطراف ارگ قرار گرفته و شامل خانه ها، دروازه های ورودی، بازار و ساختمان های عمومی شهر از جمله مدارس و ورزشگاه است.

خانه ها نیز در سه تیپ مختلف ساخته شده اند. دو و سه اتاقه برای قشر فقیر، بزرگتر با تعداد اتاق بیشتر برای قشر متوسط و چندین خانه مجلل با حیاط بزرگ و طویله اختصاصی برای مرفهین. همه ساختمان ها از آجرهای رسی پخته نشده یعنی خشت، ساخته شده‌اند. گفته می شود ارگ بم پیش از زمین‌لرزه سال 82 بزرگترین مجموعه خشت و گلی جهان بوده‌است.

هنگامی که دروازه ورودی شهر بسته بود هیج حیوان یا انسانی نمی‌توانست وارد شود. ساکنان می‌توانستند تا مدت ها بدون نیاز به خروج از ارگ زندگی خود ادامه دهند زیرا به چاه آب، باغ‌ها و حیوانات اهلی در داخل ارگ دسترسی داشتند.

به دلیل گرمای هوا در اقلیم کویری کرمان ساختمان ها دارای بادگیرهایی هستند که برای گرفتن باد و هدایت آن به داخل بناها استفاده می‌شوند. در برخی بناها در مسیر ورود باد از بادگیر به درون ساختمان حوضچه ی آبی را تعبیه شده است تا درون بنا خنک تر شده و از ورود گرد و خاک جلوگیری شود.

مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسندگان: نسرین علی فرد – محسن تقوی پور
تنظیم: مریم فروزان کیا