در سفرهایمان به حقوق حیوانات احترام بگذاریم!
اگر به احادیث و روایات ذکر شده از بزرگان دین رجوع کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که دین اسلام، مهربان ترین و اخلاقمند ترین دین نسبت به حیوانات است و برای رعایت حقوق حیوانات، قوانینی را وضع کرده است.
این قوانین شامل رفتار اخلاقی با جانوران اهلی، روش کشتن حیوانات، عدم خشونت در هنگام ذبح و... میشود. در این زمینه بخشی از روایات و سخنان بزرگان دین را مرور میکنیم:
نهی از گشتن حیوانات
به مناسبتهاى مختلف، سخنان متعددى در مورد حقوق حیوانات و اذیت نكردن آنها فرمودهاست: «اگر كسى گنجشكى را بیهوده بكشد، روز قیامت در پیشگاه خدا فریاد مىزند و مىگوید: «فلانى مرا بیهوده كشت بدون آن كه از این كشتن، سودى ببرد! و نگذاشت كه من از حشرات زمین، استفاده نمایم و چیزى بخورم!»[۱]
ابن عباس مىگوید: «كه رسول خدا (صلى الله علیه و آله) از كشتن هر جاندارى نهىفرمود؛ مگر آن كه آزار برساند.» [۲]
رسول رحمت، نه تنها از كشتن جانداران منع مىكرد، بلكه دستور مىداد كه شبانگاهان مواظب باشند تا مبادا موجود ریز و حشره كوچكى، حتى به طور نادانسته و غیرعمدى، زیر پا از بین برود.[۳]
حتی شوخی هم نکنیم!!
فردى مىخواست كه حیوانش را بگیرد؛ چون حیوان با نشان دادن یک كاسه یا دامن صاحبش براى خوردن جو یا نمك، شرطى شده بود، صاحب حیوان با دست خالى و بدون جو یا نمك، چنان كرد و مچِ حیوان را گرفت. حضرت پیامبر اعظم(صلى الله علیه و آله) كه این صحنه را تماشا مىكرد، ناراحت شد و فرمود: «چرا به این حیوان دروغ گفتى؟! نباید او را فریب مىدادى!»[4]
پرهیز از آزار جسمی حیوانات
پیامبر اعظم (صلى الله علیه و آله)، دوست نداشت كه حتى گوش و دُمِ یك حیوان را ببرند یا آن را اخته كنند، چه رسد به كشتن حیوان! طبق حدیثى، رسول رحمت فرمود: «لعنت خدا بر كسى كه حیوانها را مُثله نماید.»[5]
آن جناب مىفرمودند كه حمایت از هر جاندارى، نزد خدا پاداشى دارد و سفارش مىكردند كه حیوانها را زیاد ندوشند و براى بچههاى آنها چیزى باقى بگذارند، پالان را در جاى خود قرار دهند، دهنه تیز به دهان حیوان نزنند، زیاد آنها را بار نكنند و جاى مركب و زیر پاى حیوانها تر نباشد.[6]
در روایت معتبر آمدهاست كه چارپایان سوارى، بر صاحبان شان حقوقى دارند، از جمله؛ «وقتى پیاده شد، براى او علف بگذارد؛ هر وقت از آبى عبور كرد، درنگ كند و آب را به او نشان دهد؛ به صورتش نزند، زیرا تسبیح پروردگار مىگوید؛ پشت او را چون محل نشستن و جایگاهی براى سخنرانى نكند؛ مگر در راه خدا؛ بیش از طاقت و توان، بارش نكند؛ و بیش از قدرت و طاقت، از او سوارى نگیرد و نخواهد.»[۷]
پیامبر اسلام از به بند كشیدن و اسارت گرفتن یك سگ و جوجه یك پرنده نهى مىكند و جوجه اسیر شده را رها مىكند، اما غربیان مدعى فراپست مدرن، بشر را عریان كرده به بند مىكَشند و با تیر مىكُشند؛ دست و پاى او را بسته و سگهاى درنده را به جان او مىاندازند و با نیزه و چكمه آهنین بر صورت او مىكوبند! پیغمبر اسلام، قاتل یك گنجشك را به پاى میز محاكمه آخرت مىكشاند، در صورتى كه غربیان مدعى دموكراسى، كشورها و انسانها را به جان هم انداخته و آنان را به خاك و خون مىكشند!
پی نوشت ها:
[۱]. مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار، چاپ دوم: لبنان بیروت، موسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۶۴، ص ۴ و ج [۲].
[۳]. تیسیر الوصول الى جامع الاصول، ج ۴، ص۳۸۸.
[4]. جوادى آملى، به نقل از: سایت بازتاب (دى ماه ۱۳۸۴).
[5]. متقى هندى، همان، ج ۹، ص ۶۶، حدیث ۲۴۹۷۱.
[6]. سید محمد عبدالحى كتانى، نظام الحكومة النبویة، ج ۲، ص ۱۵۵ به نقل از: خاتم النبیین، ص ۴۸۳.
[7]. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۱۸۷.
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع:
سایت رهروان ولایت
سایت تأمل نیوز