اصول نوسازی شهری

آنچه خواندید بخشی از کتاب " اصول نوسازی شهری رویکردی نو به بافت های فرسوده " می باشد. این کتاب  تالیف : دکتر علیرضا عندلیب از انتشارات آذرخش  شامل  592 صفحه که در 1500نسخه و به قیمت 200000 ریال به چاپ رسیده است.

ساختار کتاب بعد از طی شدن پیشگفتار ، مقدمه ای بر ویرایش نخست و مقدمه ای بر ویرایش دوم به بخش اول با عنوان از گذشته تا حال : نظریه ها و تجربه ها میرسد.این بخش بر پنج فصل استوار است.فصل نخست مرور کلی بر موضوع فرسودگی و بافت های فرسوده ، فصل دوم :نظریه ها و تجربه های نوسازی شهری در جهان ، فصل سوم : بررسی روند نوسازی شهری در ایران ، فصل چهارم : یافته ها و آموخته های تجربه های نوسازی شهری در ایران و جهان و در آخر فصل پنجم : شناخت وضع موجود و تبیین ابعاد موضوع نوسازی بافت های فرسوده میباشد.

در بخش دوم ؛الگوی برنامه ریزی راهبردی – اجرایی : رویکردی نو به نوسازی مطرح می شود.این بخش از فصل ششم با تیتر راهکاربرون رفت از وضع موجود و رونق بخشی و تسریع روند نوسازی شروع می شود .فصل هفتم در ادامه با شناخت مفهومی موضوع نوسازی و جوامع مخاطب آن بررسی می شود.فصل هشتم : تبیین رویکرد مشخص و بینش روشنی از آینده نوسازی ، فصل نهم : تعیین اصول و چهارچوب ( اهداف و راهبردها ) ، فصل دهم : تدوین سیاست ها و برنامه ها ( برنامه ریزی غلطان نوسازی : برنامه راهبردی – اجرایی ) و فصل یازدهم : تعیین رویکرد مدیریت توسعه نوسازی ( روش ها و تخصیص منابع ) پایان بند این بخش میباشد.

بخش سوم : الزامات پایه ای نوسازی بافت های فرسوده بیان می شود. در این بخش فصل دوازدهم : تعریف ، جایگاه و سلسله مراتب طرح های نوسازی در نظام طرح های توسعه شهری ، فصل سیزدهم : قرآیند نوسازی مشارکتی محله محور بافت های فرسوده ، فصل چهاردهم : الگوسازی تولید زمین ( تملک) ، طرح خانه به جای خانه ( نوسازان ) بازگو شده است.

بخش چهارم : پیاده سازی رویکرد جدید در محله "شهید خوب بخت" بعنوان پایلوت عملی مطرح گردیده و دارای فصول پانزدهم : سایر الزامات پایه ای نوسازی ، فصل شانزدهم : معرفی محله شهید خوب بخت و تهیه طرح نوسازی محله ، فصل هفدهم : برنامه نوسازی و فرآیند انجام اقدامات ، فصل هجدهم : سازماندهی اجرایی و مدیریت تجمیع و نوسازی محله ، فصل نوزدهم : اقدامات انجام شده تجمیع و نوسازی محله شهید خوب بخت و ارزیابی آثار و نتایج اجرای طرح میباشد.
بخش پایانی و پنجم کتاب جمع بندی و نتیجه گیری در فصل بیستم با عنوان مرور سی ماه تجربه عملی مولف بیان شده است.یکی از ویژگی های این نوشتار پیوست های ضمیمه شده در آخر کتاب میباشد که تکمیلی است از گزارشات ، مصوبات ، مستندات و ضوابط اجرایی ، گونه شناسی مخالفان ، طبقه بندی الگوی عمومی و شرح خدمات طرح منظر شهری ، که پایداری بیش از پیش گفته های مولف را تائید و تشریح میکند.از دیگر ویژگی های این نوشتار که بصورت کاملا علمی و با متدولوژی خاص مولف تدوین گردیده بعد از فهرست عناوین ، مخاطب برای تسریع و تقسیم بندی موضوعات با فهرست نمودارها ، تصاویر ، جداول ، نقشه ها رویارو میشود.که البته دور از ذهن نیست که مولف در ابن کتاب با تکیه بر توانایی خود در دو حوزه آکادمیک در مقام استاد  دانشگاه و مدیریت سازمان نوسازی شهر تهران توانسته است ترکیب تئوری و عمل را در هم تنیده و دریک بستر بر مخاطب خود عرضه کند.

مقدمه ویرایش دوم
وسعت روز افزون بافت های فرسوده در کشور به ویژه در تهران از یکسو ، وجود ابعاد گوناگون و متنوع اجتماعی ، اقتصادی ، فنی ، حقوقی ، مدیریتی و محیط زیستی ابن بافت ها از سوی دیگر و بالاخره احتمال وقوع زلزله ، موضوع نوسازی را با موج تازه ای از توجه به مساله بافت های فرسوده به ویژه در سال های گذشته روبرو نموده است.در عین حال با شروع رویکرد متفاوت از قبل ، پرسش های متعدد و متنوعی در ابعاد اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی مطرح شده است.این پرسش ها می تواند مربوط به فعالیت های هر نهاد ، دستگاه اجرایی یا سازمان ذی نفع یا ذی نفوذ در امر نوسازی باشد.همچنین می تواند به ارتباط این بخش ها و مدیریت متولی نوسازی بافت ها و یا به موضوعات بنیادی و مفاهیم پایه در این حیطه بپردازد.

مولف در جلد پایانی کتاب چکیده اثر و تجربه خود را اینگونه بیان میکند:
نوسازی "فرآیندی " است پایدار ، عدالت محور ، مردم گرا ، مشارکت برانگیز و هدایت گر که کلیه تلاش ها را به سمت اهداف " ایمن سازی " ، " تعادل بخشی " ، " حیات بخشی " و " ظرفیت سازی " به عنوان اثرات نهایی نوسازی بافت های فرسوده جهت گیری می نماید . (متن کتاب صفحه 249).

علی طهرانچی
کارشناس ارشد شهرسازی

بخش محیط شهر تبیان

مطالب مرتبط:

تهران شهری پر از خالی