تبیان، دستیار زندگی
شما حتماً دماسنج جیوه ای یا الکی را دیده اید. هر دوی آن ها تشکیل یافته از یک مخزن پر از جیوه یا الکل، که به یک لوله ی باریک مربوط می شود. در اثر افزایش دما حجم الکل یا جیوه بیشتر می گردد، و مایع در لوله بالا می رود. با کم شدن دما نیز مایع در لوله پایین...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : علی سرمدی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ساختن ساده ترین دماسنج

آب سردتر

قطعا همه شما دماسنج جیوه ای یا الکی را دیده اید. هر دوی آن ها تشکیل یافته از یک مخزن پر از جیوه یا الکل است، که به یک لوله ی باریک مربوط می شود. در اثر افزایش دما حجم الکل یا جیوه بیشتر می گردد، و مایع در لوله بالا می رود. با کم شدن دما نیز مایع در لوله پایین می آید. همین!

شما هم می توانید با ساده ترین وسایل یک دماسنج بسازید، که طرز کارش همانند دماسنج معمولی باشد، و به این وسیله به اساس دماسنج از نزدیک پی ببرید. برای این کار شما به

یک بطری نیم لیتری

یک چوب پنبه ی سوراخدار

یک لوله ی شیشه ای باریک نیاز دارید.

روش کار

شیشه را از آب سرد پر کنید.
بهتر است در آن آب رنگی بریزید، تا از دور دیده شود. برای این منظور چند دانه پرمنگنات پتاسیم در آب حل کنید. سپس چوب پنبه ی سوراخ دار را در دهانه محکم سازید، و لوله ی شیشه ای را در سوراخ آن فرو برید، به طوری که دور چوب پنبه، و سوراخ کنار لوله، نسبت به آب و هوا غیر قابل نفوذ باشند.

ساختن ساده ترین دماسنج

آب داخل بطری را طوری تنظیم کنید، که ارتفاع مایع رنگی در داخل لوله، تا نصف طول قسمت خارج آن باشد. دماسنج آبی شما آماده ی آزمایش است. ابتدا آن را در آب گرم فرو برید.

پس از مدت کوتاهی آب رنگی در لوله بالا خواهد رفت. سپس آن را توی آب سرد قرار دهید. به تدریج ارتفاع مایع در داخل لوله کمتر خواهد شد. شما می توانید آن را به کمک دماسنج الکلی یا جیوه ای درجه بندی کنید. به این ترتیب که کنار لوله ی باریک شیشه ای یک نوار مقوایی نصب کنید، و آن را مدت 2 ساعت در یک اتاق قرار دهید، تا آب دمای محیط را به خود بگیرد.

مقابل سطح آزاد مایع در روی مقوا علامت بگذارید، و عددی را که دماسنج معمولی نشان می دهد، در آن جا بنویسید. سپس دمای اتاق را بالاتر ببرید، و چند ساعت بعد که دماسنج ساخت شما دمای محیط را به خود گرفت، مجدداً به سراغ آن بروید، و عددی را که دماسنج معمولی نشان می دهد، روی مقوا بنویسید، و وسط بین دو عدد را به واحدها تقسیم کنید. وقتی طول واحد دما در این میزان الحراره مشخص شد، آن را در بالا و پایین مقوا هم ادامه دهید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان