تبیان، دستیار زندگی
حتما شما در درس فیزیک آهن ربا، و تشکیل طیف به وسیله ی آن، را خوانده اید. و شاید تماشاگر این آزمایش خیلی جالب در آزمایشگاه مدرسه ی تان نیز بوده اید. ولی آیا تا به حال خودتان اقدام به اجرای یک آزمایش در این زمینه کرده اید؟ ..
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آهن ربا و براده های آهن

آهنربا

حتما شما در درس فیزیک آهن ربا، و تشکیل طیف به وسیله ی آن، را خوانده اید. و شاید تماشاگر این آزمایش خیلی جالب در آزمایشگاه مدرسه ی تان نیز بوده اید. ولی آیا تا به حال خودتان اقدام به اجرای یک آزمایش در این زمینه کرده اید؟

آهن ربا و براده های آهن


اگر پاسخ شما منفی است، به روش ساده ی زیر می توانید انجام دهید: ابتدا یک آهن ربای نعلی شکل فراهم سازید. سپس مقداری براده ی آهن تهیه کنید، هر چند که فروشندگان لوازم آزمایشگاهی پودر آهن را آماده ی فروش دارند، ولی خودتان نیز می توانید آن را آماده کنید. طرز تهیه ی آن هم خیلی ساده است: به یک قطعه آهن سوهان بزنید، و یا یک میله ی آهنی را با اره ی مخصوص از چند جا ببرید، و براده ی حاصل را جمع آوری کنید. یک صفحه کاغذ ضخیم نیز برای انجام آزمایش ضروری است. پس از تهیه ی وسایل و مواد لازم، شروع به اجرای آزمایش کنید: آهن ربای نعلی شکل را روی میز به طور قائم قرار دهید، و برای اینکه وضع خود را حفظ کند، در طرفین آن پایه های چوبی بگذارید. سپس کاغذ ضخیم را روی آهن ربا قرار دهید. این کاغذ باید افقی باشد. براده های آهن ربا را به آرامی روی کاغذ بپاشید، و ضربه های کوچکی به آن بزنید.

آهن ربا و براده های آهن


مطابق شک، طیف مغناطیسی روی کاغذ تشکیل داده خواهد شد. شاید علاقمند باشید، این طیف را ثبت و نگه داری کنید. برای این منظور به شرطی که در اتاق تاریک کار می کنید، به جای کاغذ ضخیم یک قطعه کاغذ حساس عکاسی روی آهن ربا قرار دهید، و پس از تشکیل طیف، روی آن یک لحظه نور قوی بتابانید.


سپس به طریقه ی معمولی این کاغذ را ظاهر و ثابت کنید. به روش ساده تری نیز می توانید موفق به ثبت و نگه داری این خطوط شوید: بر روی طیفی که از براده ها حاصل شده است، مرکب سیاه بپاشید. برای این کار باید از یک عطرپاش استفاده کنید. این مرکب قسمت های سفید کاغذ را به رنگ سیاه در می آورد، اما زیر قسمت هایی از کاغذ که طیف تشکیل شده است، سیاه می ماند. وقتی بعد از خشک شدن مرکب، براده ها را روی کاغذ جمع کنید، شکل زیبای طیف را بروی کاغذ خواهید داشت.


همچنین شما می توانید طیف آهن ربایی سه بعدی هم تشکیل دهید. برای این کار یک ظرف شیشه ی دهن گشاد فراهم کنید، که دهانه اش به طور محکم بسته شود. یک قاشق براده ی آهن در آن بریزید، و خوب به هم بزنید، تا برده ی آهن با آن مخلوط شود، و در مخلوط حاصل ذرات آهن به صورت معلق باقی بمانند. اگر آهن ربایی را به جدار ظرف نزدیگ کنید، طیف آهن ربایی سه بعدی در داخل ظرف تشکیل خواهد شد، که بسیار تماشایی است.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان