موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: متأسفانه در فهم افراط و تفریط‌ها هم ضعف‌هایی داریم ؛ بنابراین یکی از وظایف فرهیختگان جامعه ما این است که حقوق زن و مرد را به تعادل نزدیک کنند و از نظر عملی و نظری، تعادل حقوق زن و مرد را مورد توجه قرار دهند.

درون انسان صحنه کارزار نیروهای متعارضی است که براساس عوامل فردی یا محیطی شکل می گیرد. مدرسه، محیط شغلی و محیط اجتماعی و فرهنگی صحنه ها و عرصه هایی است که شخص را چه بسا دچار تاثیرات منفی و تعارضات ناهنجار درونی می کند. در دین به نمونه ای جالب از این صحنه نبرد درونی اشاره شده است یعنی تعارض میان عقل و شهوت «العقل و الشهوه ضدّان» عقل و شهوت ضد یکدیگرند.

تولیت حوزه علمیه مروی تهران در تعریف سیاست گفت: سیاست «مدیریت جامعه برای پیاده کردن دستورات شرع مقدس در حیطه جامعه» یا «مدیریت جامعه انسانی در روابط گوناگون اجتماعی» است.

تمدن عربی پس از ظهور اسلام شکل گرفت. مناطق عرب‌زبان تا قبل از اسلام جز ادبیات، شعر و سخنوری تمدن خاصی نداشتند. همراه با نمو تمدن اسلامی، تمدن عربی نیز پا به عرصه ظهور نهاد.

سیره و روش بزرگان حوزه کاربرد محتاطانه و دقیق القاب بوده است. فقیهی ملقب به «خاتم الفقهاء و المجتهدین» چون شیخ انصاری در به کاربردن القاب قیراطی عمل می‌کند به طوری که از صاحب جواهر به «بعض المعاصرین» یاد می‌کند و در تمام کتاب گرانسنگ مکاسب، لقب«استاذ» را تنها به شریف‌العلماء (مکاسب ج۳ ص۴۰۷) اعطا می‌کند.

امر به معروف و نهى از منكر از ضروريات دين اسلام و پنجمين اصل در مذهب معتزله. «امر» در لغت به معناى دستور مقام بالا به پايين تر از خود است. و «معروف» به معناى شناخته شده و پسنديده مى باشد.

اسلامی بودن آداب و توحیدی بودن شیوه زندگی به این معناست که سبک زندگی بتوانند بسترساز عبودیت الهی در حیات انسانی باشد. به گفته علامه طباطبایی ادب الهی انجام عمل بر هیئت توحید است.

برای اسلامی شدن زندگی کافی نیست که از حرام پرهیز شود ممکن است تمام زندگی از حلال پر باشد مثلاً از صبح تا به شام را به سرگرمی‌های حلال بپردازیم اما زندگی ما اسلامی نباشد از این جهت در ترسیم سبک زندگی اسلامی نباید صرفاً به دنبال حلال و حرام باشیم بلکه باید به کشف راهبردهای زندگی اهتمام بورزیم.

تعریفی که شهید صدر از علم ارائه می‌کند، بیانگر آن است که در نظر وی، علم، مجموعه‌ای از گزاره‌هاست که حکایت از واقعیت‌ها و رخدادهای خارجی دارد. علم، عینیت‌های خارجی را توصیف و ارتباط بین آن‌ها را آشکار می‌کند تا بتواند آن‌ها را تبیین کند. شهید صدر، دین را مجموعه‌ای از عقاید مربوط به وجود و احدیت خالق (مرسل)، عقیده به رسالت پیامبر (رسول) و نیز عقیده و عمل به آن‌چه پیامبر اسلام (رسالت) آورده است، می‌داند، که شامل عقاید و باورها، احکام و اخلاق است.

اگر حق موجود زنده غصب شود و یا مورد تصرف و تجاوز قرار بگیرد، غاصب‌ و متجاوز «ضامن» است و ملاک در مورد غصب و تجاوز، نظر خبره و کارشناس است و این که آیا حقی پایمال شده و اگر شده چگونه و تا چه حدودی بوده است و متناسب با آن چگونه باید آن را تدارک و جبران کرد و جریمه غصب و تصرف چیست و چه اقداماتی باید انجام دهد؟

سبک زندگی شامل نظام ارتباطی، نظام معیشتی، تفریحی و شیوه‌های گذران اوقات فراغت، الگوی خرید و مصرف، توجه به مد،جلوه‌های عینی شأن و منزلت، استفاده از محصولات تکنولوژیک، نحوه استفاده از صنایع فرهنگی، نقاط تمرکز علاقه مندی در فرهنگ مانند دین، خانواده، میهن، هنر، ورزش و امثال آن می‌شود.

اسلام جایگاه زنان و مردان را در مسیر زندگى، و در راه رسیدن به ارزش هاى انسانى، دوش به دوش یکدیگر ترسیم کرده، از این رو، اسلام حقّ بزرگی بر زنان جهان دارد، زیرا آنان می توانند با عمل به دستورات اسلام، از سیطره ظالمان رهایی یابند.

ناقصات العقول به معنای آن نقص عقلی که در ملاک تکلیف مطرح‌شده است نیست. این مثل تعبیر قرآن است که می‌فرماید: «اکثرهم لایعقلون» است. لایعقل به معنای لایدرک است. زنان به جهت نبودن در متن جامعه، درک و عقل تجربی را ندارند، نه اینکه عقل معتبر در ملاک تکلیف را دارا نباشند.

از نظر عقلی احتیاط در برخوردها و عمل کردن در فضای مجازی به مراتب بیشتر از فضای حقیقی است. با این وصف همه مسایلی که در فقه فردی ما وجود دارد در مسایل اخلاقی و کلامی و اعتقادی ما نیز صادق است و گسترده آن در فضای مجازی بیشتر هم می‌شود.

این یادداشت به‌صورت مختصر توضیح می‌دهد دین اسلام قابلیت‌هایی بسیار قابل‌توجه برای پایین آوردن مصرف گوشت، زدودن رنج و درد از حیوانات، منع شکار حیوانات و بهبود وضعیت محیط‌ زیست دارد. این قابلیت‌ها در متون دینی دیگر ادیان موسوم به ابراهیمی وجود ندارند. با توجه به بحران فعلی محیط‌ زیست و با استفاده از منابع روایی و فقهی حتی می‌توان از باب احکام ثانویه مصرف گوشت حیوانات حلال‌گوشت را در موارد بسیاری تحریم نمود و این حکم در سطحی وسیع می‌تواند به بهبود وضعیت آب و هوایی و کمک به بقای حیات‌وحش منجر شود.

حضرت آیت الله جوادی آملی بیان داشتند: در فضای مکه عده‌ای حضرت را متّهم به جنون می‌کردند؛ در سوره مبارکه قلم، ذات أقدس الهی به علم و نوشته‌های علمی قسم می‌خورد که تو ای پیامبر، عالم هستی!

عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران گفت: بسیاری از دولت‌های پس از انقلاب در بحث زنان دیدگاه یکسان داشته اند؛ قواعد و قوانین نشان می‌دهد که آنان از گفتمان معیار فاصله گرفته اند که با حجاب سر جنگ ندارد، اما سیاست گذاری‌ها دارای اشکالاتی است و درباره حجاب فهم مشترک نیست و سلیقه‌ای است در حالی که حجاب امری اجتماعی است و نباید به صورت واکنشی به آن نگاه کرد و از طرفی امر فراقانونی انتخابات رئیس جمهوری در امر قانونی حجاب مداخله کرده است.

اخیراً چنین ادعا می‌شود که روحانیت در سایه تصدی مسئولیت‌های جدید و به‌طور خاص، دولتی و حاکمیتی، سرمایه اجتماعی خویش یعنی اعتماد و پذیرش مردم را از دست داده است. ولی واقعیتی که نباید از آن غافل شد، خطای تحلیل تک‌عاملی و تک‌شاخصی در مناسبات اجتماعی و وزن‌دهی به نیروهاست.

هر نوع برنامه ریزی آموزشی در حوزه علمیه قم می تواند راهگشای تغییراتی باشد که هم به نفع حوزه است، هم به نفع مردم و هم به نفع ایران. در این یادداشت دکتر رسول جعفریان به طرح دیدگاه های خود پرامون وضعیت نظام آموزشی حوزه های علمیه پرداخته اند.

سخن پيرامون ارتباط دانش فقه با دانش اخلاق است. گاهى گفته مى شود علم فقه نيز مثل اخلاق است. مثلاً اخلاق مى گويد راستى و راست گويى اجمالاً زيباست و دروغ گويى اجمالاً قبيح است. پس تفاوت اخلاق با علم فقه چيست؟