تبیان، دستیار زندگی
با در اختیار داشتن محیط کشت مناسب و استریل برای رشد باکتری ها، در این جلسه می توانیم میکروب های خاک را کشت دهیم....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : زینب باقری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک، جلسه سوم

تهیه سوسپانسیون از خاک و تهیه کشت

ز خاک یا افلاک

 اهداف جلسه
با در اختیار داشتن محیط کشت مناسب و استریل برای رشد باکتری ها ، در این جلسه میتوانیم میکروب های خاک را کشت دهیم.

وسایل مورد نیاز

  • پلیت حاوی محیط کشت
  • آب مقطر
  • لوپ
  • خاک
  • لوله آزمایش
  • سرنگ استریل
  • انکوباتور

هزینه: زیاد

بررسی های اخیر حاكی از آن است كه سیستم های ژنتیكی در میكروارگانیسم ها قادر به برنامه ریزی برای مقابله با عوامل تهدیدكننده حیات آن ها، می باشد، بر این اساس گونه های مقاوم میكروبی در حال ایجاد و گسترش هستند. این موضوع می تواند بشر را در آستانه ورود به یك فاجعه پزشكی قرار دهد و چه بسا یك عفونت كوچك، به دلیل نبودن داروهای موثر تبدیل به بیماری مرگبار شود.


 از طرفی هنوز تعدادی از بیماری های قارچی، باكتریایی، ویروسی و انگلی وجود دارند كه داروی موثر علیه آن ها شناخته نشده است. از این رو حتی در آغاز قرن 21 ، با آن كه عصر طلایی آنتی بیوتیك ها سپری شده است، هنوز متابولیت ثانویه میكروارگانیسم ها می تواند برای تولید آنتی بیوتیك های جدید زمینه مناسبی برای تحقیقات كاربردی به شمار آید . در این بین كشف و توسعه عوامل ضد قارچی جدید از متابولیت های ثانویه، جایگاه خود ر ا حفظ كرده است .


از میان میكروارگانیسم ها، اكتینومیست ها به دلیل اهمیتی كه در تولید آنتی بیوتیك ها دارند همواره مورد توجه بوده اند و تولید آنتی بیوتیك توسط این میكروارگانیسم ها، از مهم ترین ویژگی های آن به شمار می آید.

اکتینومیست ها:
اکتینومیست ها پروکاریوت هایی هستندکه در دمای 21 تا  33 درجه سلسیوس رشد کرده و اکثراً به شرایط اسیدی حساسند. همچنین ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی متنوعی دارند. محیط زیست اصلی آنها خاک بوده و جمعیت بزرگی از فلور طبیعی آنرا تشکیل می دهند.


این موجودات گروه بزرگی از  باسیل های گرم مثبت بوده که تمایل به ایجاد زنجیره یا رشته دارند و اکثراً ساپروفیتند.

بعضا همزیست با گیاهان به سر می برند. از نظر رده بندی این باکتری ها دارای جنس های مهمی مانند میکرومونوسپورا، نوکاردیا و استرپتومایسس است که در بین اینها جنس استرپتومایسس به دلیل داشتن جمعیت 60 درصدی اکتینومیست ها از اهمییت زیادی برخوردار است.

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک، جلسه سوم

اکتینومیست ها بزرگ ترین ژنوم را در بین باکتری ها دارا هستند و به این دلیل هم توانایی تولید انواعی از متابولیت های ثانویه را دارند که آنتی بیوتیک ها از جمله این متابولیت ها هستند. بر اساس مطالعات حدود 70 درصد کل آنتی بیوتیک های شناخته شده متعلق به این باکتری هاست.


این باسیل های گرم مثبت تمایل به ایجاد فیلامنت هایی دارند که در نتیجه رشد و منشعب شدن، شبکه ای از آنها را تشکیل می دهند که میسلیوم نامیده می شود. ایجاد حالت رشته ای در طبقات مختلف اکتینومیست متنوع بوده به دو صورت میسلیوم رویشی( Substrate mycelium ) و میسلیوم هوایی (Aerial mycelium) دیده می شود. میسلیوم هوایی ممکن است اسپور تولید کند یا به اشکال کوکوباسیلی شکسته شود.


اکتینومیست ها نقش مهمی در تجزیه مواد آلی و تولید متابولیت های ثانویه و مواد فعال بیولوژیکی از جمله آنتی بیوتیک ها دارند. امروزه  فرآورده های  میکروبی و مشتقات آنها درطب انسانی به خصوص شیمی درمانی و دامپزشکی کاربرد دارد و هم چنین در بخش کشاورزی، غذایی و صنعتی از محصولات این باکتری  استفاده می شود.

روش کار:
برای کشت باکتری از خاک ، خاک سطحی را کنار زده و از عمق 10 سانتی متری خاک 5 گرم از نمونه خاك مورد نظر با 45 میلی لیترآب مقطر استریل مخلوط کنید و به خوبی هم بزنید. پس از آن كه به مدت 10 دقیقه به حالت ساكن رها شد، از مایع رویی، مقدار 1 میلی لیتر برداشته و به 9 میلی لیتر آب مقطر استریل اضافه شود؛ بدین ترتیب غلظت 10-2 به دست می آید.


سپس به همین ترتیب، از طریق  رقیق سازی متوالی سوسپانسیون خاک، غلظت های 10-3 و 10-4 را هم تهیه کنید.
سپس یک میلی لیتر از سه رقت تهیه شده را در سه پلیت کشت دهید. به این صورت که با استفاده از سرنگ استریل 1 میلی لیتر از محلول کشیده و در سطح محیط کشت بریزید و سپس با استفاده از لوپ استریل آنرا در تمام سطح محیط کشت به طور کامل پخش کنید.

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک، جلسه سوم

محیط های کشت را در انکوباتور دردمای 28 درجه سانتی گراد قرار دهید. نگهداری محیط ها در دمای مورد نیاز به طور ثابت برای زمانی که رشد صورت بگیرد انکوباسیون گفته می شود.


بعد از 3 تا 7 روز انکوباسیون کلنی های اکتینومیست و هم چنین برخی قارچ ها و باکتری ها روی محیط ها ظاهر می شود.
هر انداره رقت کشت داده شده کمتر باشه تعداد کلنی ها کمتر و تفکیک آنها آسان تر صورت می گیرد.
در پایان این جلسه شما محیط کشت هایی حاوی باکتری اکتینومیست دارید، که برای ادامه آزمایش به خالص سازی آنها از دیگر باکتری ها نیاز است.

در پایان این جلسه می توانید برای مقایسه، با استفاده از نشاسته و آگار محیط کشت تهیه کنید و از همین رقت هایی که تهیه کرده اید بر روی محیط حاوی نشاسته هم باکتری کشت دهید و نتیجه را مشاهده کنید.

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک_ جلسه اول

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک_ جلسه دوم

 جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک_ جلسه سوم

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک_ جلسه چهارم

جداسازی باکتری های تولید کننده آنتی بیوتیک از خاک_ جلسه پنجم


بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه: حمیده طایفی
تنظیم : علی سرمدی