صدای خانواده خاموش شد
نقدی بر حذف تنها شبکه اصلیترین نهاد اجتماعی کشور
بر اساس سیاستهای جدید ابلاغی رئیس سازمان صدا و سیما مبنی بر چابكسازی و ارتقای كیفیت برنامههای رادیویی و پس از بررسی شبكههای مختلف رادیویی و مقایسه هزینه با بازدهی همه بخشها، این سازمان تصمیم گرفت تا 9 كانال رادیویی را كه بهزعم خویش به هیچ روی در انجام دادن مأموریتهای محوله موفق نبودهاند، حذف یا در شبكههای دیگر ادغام کندو فركانس آنها به صورت تخصصی به شبكههای پرمخاطب تحویل شد تا میزان تأثیر موضوعات آن رادیوها بیشتر و برنامهسازی درباره آن مأموریتها، حرفهایتر و دقیقتر انجام شود. بنابراین با ادغام برخی شبکههای رادیویی تاکنون تعداد کانالهای رادیو به 13 شبکه رسید. در حال حاضر شبکههای رادیویی ایران، تهران، قرآن، جوان، فرهنگ، اقتصاد، سلامت، ورزش، صبا، نمایش، گفتگو، پیام و آوا برنامه تولید و پخش میکنند. همچنین رادیو فصلی با رادیو صبا و رادیو کتاب هم با رادیو فرهنگ ادغام شدند. علاوهبر این رادیو صدای آشنا که برای ایرانیان مقیم خارج از کشور برنامه پخش میکرد و رادیو خانواده هم حذف شدند. اگرچه رادیو نیاز به چابکسازی داشت و تعدد شبکههای رادیویی سد راه برنامهسازان، تحلیل نیروهای سازمانی و افت کیفیت برنامهها شده بود اما پرسشی که در اینجا مطرح است اینکه چرا رادیو خانواده در رادیو سلامت ادغام شد؟ رادیو خانواده در اولویت قرار دارد یا سلامت؟ در شرایطی که همه سازمانها، ارگانها و موسسات به دنبال ایجاد معاونت امور زنان و خانواده هستند چراکه اهمیت این نهاد و قشر را بیش از پیش احساس میکنند، تعطیلی این شبکه مهم رادیویی پذیرفته نیست.
با تعمق در راهبردها و بیانات مقام معظم رهبری پیش و پس از اظهارات ایشان درباره سبک زندگی ایرانی - اسلامی و حتی آنجا که درباره ضرورت افزایش جمعیت سخن گفتند، تنها مخاطب این بیانات ارزشمند، نهاد خانواده است. نهادی که به عنوان ستون و پایه اصلی هر کشور و ملتی است. فرزندانی که در این نهاد به دنیا آمده و تربیت میشوند، آیندهسازان کشور هستند و حال شایسته است نهادی با این جمعیت، بدون رسانه تخصصی بماند؟ خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون در بین همه جوامع بشری، بهعنوان اصلیترین نهاد اجتماعی زیربنای جوامع و منشاء فرهنگها، تمدنها و تاریخ بشر بوده است. پس بیتردید خانواده بنیادیترین و مهمترین رکن جمهوری اسلامی ایران بوده و این کانون انسانساز، مهد عشقورزی و محبت است و باید در جایگاه بزرگترین مزیت رقابتی ایران اسلامی مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا رادیو خانواده در مدت زمانی که از راهاندازی آن میگذرد موضوعاتی همچون افزایش نرخ باروری و جمعیت، تشویق و ترغیب به فرزندآوری، تشویق و ترغیب جوانان به ازدواج، برنامهسازی در حوزه عفاف و حجاب را بهعنوان مهمترین محورهای برنامهسازی خود قرار داده و برنامهسازی کرده است.
از سوی دیگر تشکیل، تحکیم، تکریم و تعالی خانواده با بهرهگیری از چهار مولفه دین، اخلاق، امید و آگاهی، مهمترین اهداف تأسیس رادیو خانواده بوده است؛ بنابراین ارتقای سطح فرهنگی و تربیتی اعضای خانواده به منظور ایفای نقش آن در سلامت و بهبود فرهنگی جامعه، آگاهی افراد خانواده نسبت به حقوق و وظایف یکدیگر و زدودن نگرش غلط جامعه، گسترش و تعمیق ارزشهای اصیل اسلامی در خانواده برای تربیت نسل سالم، با ایمان، مسئول و موثر در رشد خود، خانواده و جامعه، پاسداشت کرامت، شخصیت انسانی و حقوقی زن، گسترش و تقویت فرهنگ عفاف و حجاب در خانواده و جامعه و ایمنسازی خانواده از آسیبهای اجتماعی از دیگر اهداف تأسیس این شبکه رادیویی بوده که اکنون و در پی این ادغام، همگی به کنار گذاشته شده است. این رادیو در مدت زمان نه چندان طولانی فعالیت خود به تدوین اطلس محتوایی در حوزه خانواده پرداخت و توانست موضوعات گوناگونی را در حوزههای اجتماعی، حقوقی، کودک و بهداشت جمعآوری کرده که منبعی غنی برای خوراک فکری، حقوقی، فرهنگی، اجتماعی، روانشناسی، دینی، معارفی و سبک زندگی است.
با وجود همه این واقعیات و لزوم شبکهای که بتواند به استحکام، دوام و تقویت نهاد خانواده کمک کند اما آنچه اکنون بهعنوان تهدیدی بر ادامه این فعالیتها و تحقق اهداف برگرفته از فرمایشات رهبری در حال ظهور و بروز است، ادغام شبکه رادیویی خانواده در دیگر شبکههای رادیویی و پاک کردن نام خانواده از بین همه شبکههای بخش صدا است. پر واضح است که شبکه غیرتخصصی دیگری نمیتواند رسالت این شبکه و اجرای اهداف مورد نظر آن را به دوش بکشد چراکه پس از ادغام، به طور قطع اولویتهای شبکه رادیویی خانواده که برگرفته از اهداف کلان آن است تحتالشعاع اولویتهای شبکه دیگری قرار گرفته و در ادامه حذف خواهد شد. به مدیران و تصمیمگیران سازمان صدا و سیما پیشنهاد میشود با حفظ شبکه رادیویی خانواده در صورت نیاز به ادغام شبکههای صدا، به سراغ شبکههای دیگری بروند که در مقایسه با رادیو خانواده از چنین گستردگی و وسعت مخاطب و اهداف کاری برخوردار نیستند و اجازه دهند تا نهاد خانواده با استقلال و نشاط بیشتر به کار خود ادامه دهد.