خواص کلوییدها

چکیده: در درس قبل به معرفی انواع کلویید ها و کاربردهای آن در مواد پیرامون ما در زندگی روزمره اشاره کردیم. در این درس با ویژگی ها و خواص این گروه از مخلوط ها بیشتر آشنا خواهید شد.

شرح درس:
اثر تیندال:
برخلاف محلول ها که شفاف هستند، کلوییدها ظاهری کدر و مات دارند و ذرات تشکیل دهنده آنها به اندازه ای بزرگ هستند که اگر پرتوی نور از درون مخلوط کلویید بگذرد، به وسیله آنها پخش می شود. این پدیده، یعنی پخش نور به وسیله ذرات کلوییدی را اثر تیندال نامیده اند. اثر تیندال را می توان در عبور پرتوهای خورشیدی از میان هوای مه آلود یا آلوده به غبار مشاهده کرد.

نکته: اثر تیندال ارتباطی با انعکاس ندارد.

حرکت براونی: 
ذره های کلوییدی مانند گازها دایما در حال حرکت و جنب و جوش می باشند و به طور پیوسته و نامنظم تغییر جهت می دهند. این ذره ها هنگامی که به یکدیگر می رسند، در برخورد با هم تغییر مسیر داده و جهتی دیگر را پی می گیرند. به این حرکت دایمی و نامنظم ذره های کلوییدی حرکت براونی می گویند.

بار الکتریکی:
بررسی های تجربی نشان داده است که ذره های کلوییدی می توانند ذره های باردار مانند یون ها را در سطح خود جذب کنند و به نوعی بار الکتریکی دست یابند. این بار الکتریکی می تواند مثبت یا منفی باشد. دافعه بین این بارهای الکتریکی، مانع به هم پیوستن ذره های کلوییدی شده و باعث می شود که پایداری کلوییدها ( ته نشین نشدن فاز پخش شونده) حفظ شود. مقدار بار الکتریکی ذره های کلوییدی بسته به اندازه و ابعاد آنها می تواند متفاوت باشد.

با افزودن الکترولیت به یک کلویید، ذره های کلوییدی ته نشین می شوند. به عبارتی ذره های باردار الکترولیت بین ذره های کلوییدی قرار گرفته و باعث کاهش دافعه بین آنها می شوند. کاهش این دافعه منجر به گردهمایی ذره های کلوییدی و انعقاد آنها می شود و نهایتا ته نشین شدن آنها را به دنبال خواهد داشت. این پدیده را لخته شدن می نامند.