گاز مایع

این سوخت نیز جزء محصولات برج تقطیر نفت خام محسوب می‌گردد. گاز مایع ترکیبی از گاز بوتان و گاز پروپان می باشد. با توجه به این که نقطه جوش بوتان  0.5 ^oC و نقطه جوش پروپان  -42 ^oC  می باشد، این ترکیب در دمای معمولی به صورت گاز می‌باشد. ولی هنگامی که این گاز در مخازن تحت فشار، در حدود 8 اتمسفر (بار) قرار می‌گیرد، به مایع تبدیل می شود. در بسیاری از اوقات فشار مخازن LPG تا حدود 13 اتمسفر نیز افزایش می یابد. بنابراین به آن گاز مایع گفته می‌شود.

هنگامی که گاز به مایع تبدیل می‌شود، حجم آن در حدود 300 برابر کاهش می‌یابد. به عبارتی دیگر اگر یک لیتر از این مایع تبخیر شود، حجم آن در حدود 300 لیتر می‌شود. با توجه این موضوع می‌توان دریافت که در یک مخزن گاز مایع (LPG)، حجم زیادی گاز ذخیره گردیده است و می‌تواند برای مدت مناسبی سوخت خودرو را تأمین نماید.

همچنین قابل ذکر است که درون مخزن گاز مایع، مقداری از آن به صورت مایع و مقداری دیگر به صورت گاز وجود دارد. به عبارتی دیگر یک تعادل بین دو حالت مایع و گاز برقرار گردیده است. به طوری که در قسمت پایین مخزن، مایع وجود دارد و در قسمت بالای آن گاز قرار گرفته است. هرگاه فشار درون مخزن افزایش یابد، مقداری از گاز تبدیل به مایع گردیده و حجم مایع افزایش می یابد. برعکس با کاهش فشار درون مخزن، مقداری از مایع به گاز تبدیل می‌شود.

هر چند که عدد اکتان گاز مایع (LPG) معمولاً بین 90 الی 100 می باشد. ولی از آنجایی که دمای احتراق گاز مایع بیشتر از بنزین است (دمای احتراق گاز پروپان  550 ^oC و گاز بوتان   490 ^oC و دمای احتراق بنزین  370 ^oC  در حدود می‌باشد)، معمولاً گاز مایع به نسبت بنزین، دیرتر مشتعل می‌گردد. بنابراین هنگامی که از گاز مایع به عنوان سوخت استفاده می‌نماییم، در سیستم جرقه‌زنی نیاز به آوانس بیشتری داریم.

همچنین ارزش حرارتی گاز مایع (LPG) در حدود 12000 کیلو گالری به کیلوگرم می‌باشد. یعنی هر کیلوگرم از آن می‌تواند در حدود 12000 کیلو کالری انرژی تولید نماید که این مقدار حتی از ارزش حرارتی بنزین و گازوئیل نیز بیشتر است.

از آنجایی که گاز مایع دارای عدد اکتان و ارزش حرارتی بالاتری نسبت به بنزین و گازوئیل است، اگر موتور پایه گاز سوز باشد، قدرت و گشتاور و تولید شده در آن، حتی از بنزین و گازوئیل نیز بیشتر می‌باشد. همچنین سوخت LPG به عنوان یک سوخت ارزان قیمت محسوب می‌گردد.

در ضمن از لحاظ مسئله آلودگی محیط زیست، به دلیل نداشتن مواد سمی و  هیدروکربن‌های نسوخته در گازهای خروجی اگزوز، سوختی سالم‌تر از بنزین بوده و اثرات مخرب زیست محیطی آن کمتر است.

البته یکی از ایراداتی که در استفاده از سوخت‌های گازی شکل وجود دارد، پدیده قفل گازی می‌باشد. به طوری که اگر در مرحله تأمین سوخت، مقدار زیادی گاز وارد سیلندر شود، سیلندر خفه کرده و اصطلاحاً حالت قفل گازی رخ می‌دهد.

مرکز یادگیری سایت تبیان