پرواز 4721- پاریس تهران- تاریخ انقلاب
جمعه 20 بهمن
در اجتماع عظیمی که در دانشگاه تهران برای جانبداری از بازرگان برپا شده بود، بازرگان انقلاب ایران را پیروزمند توصیف کرد و گفت : (( حالا ملت باید در شبانه روز 48 ساعت کار کند. ))
پنج نفر از سران ارتش که هویزر، ژنرال آمریکایی، آنان را به همکاری با هم و حمایت از دولت بختیار فرا خوانده بود، به ملاقات بختیار رفتند و مشکلات روحی سربازان و فرار از سربازخانه ها را بر شمردند. در این ملاقات، قره باغی (رییس ستاد)، بدره ای، ربیعی و حبیب اللهی (فرماندهان نیروهای سه گانه) و توفیقیان (قائم مقام وزیر جنگ) شرکت داشتند و سپهبد ناصر مقدم رییس ساواک نیز اواسط جلسه به جمع پیوست. مسأله اصلی در این جلسه عکس دیدار امام با همافران نیروی هوایی بود که در روزنامه کیهان به چاپ رسیده بود. فرماندهان در حالی که اصرار داشتند آن عکس را «مونتاژ » بخوانند، خود می دانستند که از انسجام ارتش چیزی باقی نمانده است.
ساعت 21 ، همزمان با ساعات منع رفت و آمد شبانه، تلویزیون که اکثر کارکنانش در اعتصاب بودند و فقط برنامه های مختصری پخش می کرد، بعد از اخبار کوتاه شبانه، از ترکیب فیلم های مربوط به امام (نوفل لوشاتو، پرواز انقلاب و ورود به تهران و نطق بهشت زهرا) برنامه ای ساخته بود که نوعی حرکت آشتی جویانه از جانب دولت بختیار به شمار می آمد. دقایقی پس از شروع نمایش این فیلم در پادگان نیروی هوایی (فرح آباد)، ماجرایی رخ داد. به دنبال یک مشاجره لفظی بین همافران، که با دیدن تصویر امام صلوات فرستادند و جمعی از افسران ناسزاگو، کار به تیراندازی کشید و با درخواست کمک افسر کشیک، لشکر گارد وارد میدان شد. اما پس از رسیدن نیروهای گارد، خبر این درگیری به مردم رسید و مردم که تصور می کردند قتل عام همافران در پیش است، به خیابان های اطراف ریختند. در این فاصله، در اسلحه خانه شکسته شد و حادثه ای که مدتی بود انتظار آن می رفت، به وقوع پیوست و مردم مسلح شدند، افسران مجهز گارد شلیک کردند. فریادها بلند شد. تیراندازی تا ساعت 2 صبح ادامه یافت و ده ها نفر از طرفین مجروح شدند. به این ترتیب، افراد نیروی هوایی به انقلاب پیوستند و جنگ خیابان با سربازان گارد شاهنشاهی شروع شد.
نبردهای خیابانی
شنبه 21 بهمن 57
جنگ خیابانی به اوج خود می رسد. رژیم نفس های آخرش را می کشد. تعداد زیادی از مردم کشته می شوند. عده زخمی ها بسیار زیاد است. شهر یکپارچه شور و آتش شده است و هر لحظه خبر پیروزی های جدید مردم و افراد نیروی هوایی به گوش می رسد. بیش تر کلانترها، چند مرکز ژاندارمری و قرارگاه پلیس و ارتش به تصرف مردم مسلح و نیروی هوایی در می آید. مردم در سنگرهای خیابانی مسلسل های سنگین نصب می کنند.
بختیار در مجلس سنا بود که او را پای تلفن خواستند. سپهبد رحیمی فرماندار نظامی تهران خبر می داد که در بیش تر شهرها آشوب است و در تهران مردم همه چا مسلح هستند و باید چاره ای اندیشید. بختیار از رحیمی راه حل خواست و چون پیشنهاد او را برای جلو کشیدن ساعت منع رفت و آمد شنید، با آن موافقت کرد.
سپهبد رحیمی دستور داد رفت و آمد مردم در خیابان ها از چهار و نیم عصر به بعد ممنوع شود. او به خیال خود می خواست از سقوط رژیم جلوگیری کند. بختیار بارها اعلام کرده بود که اگر من سقوط کنم، ارتش کودتا خواهد کرد.
ساعت 2 بعد از ظهر، در اخبار رادیو، اعلامیه فرمانداری نظامی تهران پخش شد که اعلام می داشت ساعت 5/ 4 بعدازظهر منع رفت و آمد آغاز می شود. در خیابان ها به سرعتی باور نکردنی، شایعه ای بر سر زبان ها افتاد که در سراسر کشور و دقایقی بعد از رادیورهای خارجی پخش شد: «ارتش در تدارکات کودتا است. »
امام، وقتی خبر را شنید، اعلام کرد که این دستور غیر قانونی است و از مردم خواست به خیابان ها بریزند و حکومت نظامی را نادیده بگیرند.
قسمتی از پیام امام
.. اعلامیه امروز حکومت نظامی، خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند. برادران و خواهران عزیزم هراس به خود راه ندهید که به خواست خداوند تعالی، حق پیروز است ...
مردم با شنیدن پیام امام به خیابان ها ریختند و در کوچه و خیابان سنگربندی کردند. آن ها مسلح شده بودند. صدای آژیر آمبولانس ها و صدای تیراندازی یک لحظه قطع نمی شد. هر لحظه خبر می رسید که جایی و مکانی را تصرف کرده اند. شهر تهران در آتش و دود غرق بود. کلانتری ها و پادگان ها یکی پس از دیگری به تصرف مردم در می آمدند. بختیار و دولتش در یک قدمی سقوط قرار داشتند.
منبع: پرواز 4721 - پاریس تهران- تاریخ انقلاب
(٢) پرواز ٤٧٢١ - پاریس تهران - قسمت دوم(١) پرواز ٤٧٢١ - پاریس تهران - قسمت اول