تبیان، دستیار زندگی
اوضاع یمن به شدت ناآرام شده و با کوک شدن ساز جدایی جنوب از شمال، بیم تجزیه، در یک کشور دیگر اسلامی ظهور کرده است؛ شرایط جدید با مرگ ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی نیز جنبه خطرناک تری پیدا کرده است چراکه عربستان همواره به عنوان حیاط خلوت به یمن می نگریس
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

یمن در خط مقاومت می افتد؟


اوضاع یمن به شدت ناآرام شده و با کوک شدن ساز جدایی جنوب از شمال، بیم تجزیه، در یک کشور دیگر اسلامی ظهور کرده است؛ شرایط جدید با مرگ ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی نیز جنبه خطرناک تری پیدا کرده است چراکه عربستان همواره به عنوان حیاط خلوت به یمن می نگریست و از این رو گروه‌های درگیر در این کشور، از این موقعیت به نفع خود بهره خواهند گرفت.

یمن

ورود موج بیداری اسلامی به یمن از سال 2011 امری بود که از سال‌ها قیبل در این کشور پیش‌بینی می‌شد. وجود دیکتاتوری به نام علی عبدالله صالح که کشور را دو قبضه در اختیار غرب و عربستان سعودی گذاشته بود، نوید انفجاری عظیم در این کشور را علیه دیکتاتوری می داد. سرکوب جنبش حوثی‌های یمن به عنوان شیعیان مخالف حضور غرب در یمن، مقابله با اعتراضات علیه حضور نظامی عربستان و‌ آمریکا در خاک یمن و نیز مبارزه با القاعده این کشور، از جمله مشکلات دوران علی عبدالله صالح بود که از زمان آغاز بیداری اسلامی یا بهار عربی در منطقه، شکل جدی‌تری به خود گرفت. سرانجام اعتراضات گسترده در این کشور پس از مدت‌ها کش و قوس، برکناری علی عبدالله صالح و انتخاب دولتی موقت برای اداره کشور بود. حضور جنبش انصارالله که همان حوثی های یمن هستند، شرایط مطلوب تری در این کشور رقم زد و عملا اجازه مداخله القاعده و عربستان در این کشور را نداد. مقابله با تهدیدات امنیتی و مبارزه با زیاده‌خواهی‌های دولت پس از علی عبدالله صالح از جمله دستاوردهای حضور انصارالله در یمن بود که روز به روز قدرتش بیشتر می‌شد. اقدامات نصارالله و افزایش نفوذ آن در کشور با توجه به جایگاه مردمی این گروه، سبب شد برخی اختلافات با دولت و حاکمیت یمن بروز نماید که نتیجه آن امضای توافق‌نامه صلح و تعدیل پیش‌نویس قانون اساسی این کشور بود. اما استعفای منصور هادی، رئیس‌جمهور یمن به همراه دولت و نخست‌وزیر در یک روز و درست پس از اعلام توافق دولت و انصارالله بر سر توافقنامه صلح و تعدیل پیش نویس قانون اساسی، اوضاع را در این کشور بحران زده، دشوارتر و عملا هرگونه توافق‌نامه ای را ملغی اعلام کرد. در این میان پارلمان یمن با هرگونه استعفا مخالفت کرد و عملا کشور در نوعی هرج و مرج و سردرگمی به سر برد.

مشکل اساسی دیگر بروز کرده در شرایط فعلی یمن، احتمال تجزیه در این کشور است که از دهه 90 میلادی به صورت یکپارچه در آمده است. بهره‌گیری استان‌های جنوبی یمن از خلاء سیاسی و قدرت به وجود آمده در این کشور، یمن را به سمت تجزیه و جدایی جنوب از یمن سوق داده است

مرگ ملک عبداله نیز بر این بحران سایه افکند. عربستان از سال‌های دور به این کشور به عنوان حیاط خلوت و منطقه نفوذ خود نگاه می کرد؛ این دید تابدانجا گسترش یافته بود که با اجازه دولت در مناطق شمالی یمن، نیروهای نظامی خود را وارد کرده و به جنگ با حوثی‌ها می پرداخت.در این شرایط خلاء وجود ملک عبدالله و نامعلوم بودن آینده سیاست عربستان در مورد یمن، و وابستگی برخی گروه‌ها به عربستان، سردرگمی شدیدی میان گروه‌های یمنی وابسته ایجاد کرده است. از سوی دیگر دیکتاتوری رئیس جمهور مستعفی یمن که در واقع معاون رئیس جمهور معزول بود، بر ناکامی یمنی‌ها بر حاکم کردن دموکراسی در کشورشان مهر تائید زد و امروز با استعفای منصور هادی، گامی در جهت خواست مردم برای برقراری دموکراسی در این کشور برداشته شد. بی اعتنایی دولت هادی به لزوم تحویل قدرت به مردم و برگزاری انتخابات و حضور عناصر دیکتاتور سابق در مصادر مهم و کلیدی آن هم پس از گذشت یک سال از ریاست جمهوری منصور هادی، خشم و قلیان عمومی را در این کشور باعث شد و جنبش مردمی با حمایت انصارلله به نتیجه قابل قبول دست یافت. اما در این میان بروز برخی بحران‌های جدید عملا شرایط یمن را تهدید می کند. بدون شک این استعفا شرایط و سیاست جدیدی را پیش روی عربستان قرار خواهد داد و ممکن است با تقویت برخی نیروهای داخلی خود، بر بحران دامن بزند تا بدین شکل انصارالله را متهم به بی‌کفایتی نماید.

به هر روی این کشور فقیر و بحران‌زده اسلامی نیازمند توجه جدی جامعه بین‌الملل و کشورهای اسلامی است تا بار دیگر تجزیه و دیکتاتوری بر این کشور اسلامی چیره نشود. بدون شک هرگونه تجزیه و جدایی در این کشور، آینده جهان اسلام را به خطراتی جدی مواجه می کند و موجب استیلای بیشتر غرب بر جهان اسلام می‌شود

از سوی دیگر حضور خطرناک القاعده در این کشور با توجه به خلاء قدرت به وجود آمده، به شکل جدیدتری بروز خواهد کرد و ممکن است تهدیدات گسترده تری را متوجه این کشور اسلامی نماید. موضوع دیگری که آینده یمن را مورد تهدید قرار داده است درخواست برخی گروه‌ها برای مداخله شورای امنیت سازمان ملل وشورای همکاری خلیج فارس در این کشور با توجه با اعلام به بن‌بست سیاسی یمن است. این در حالی است که اوباما و بان کی مون خواستار برقراری آرامش در این کشور شده و گروه‌های سیاسی یمن را به اتحاد دعوت کرده‌اند. مشکل اساسی دیگر بروز کرده در شرایط فعلی یمن، احتمال تجزیه در این کشور است که از دهه 90 میلادی به صورت یکپارچه در آمده است. بهره‌گیری استان‌های جنوبی یمن از خلاء سیاسی و قدرت به وجود آمده در این کشور، یمن را به سمت تجزیه و جدایی جنوب از یمن سوق داده است.

تحولات تونس، مصر و لیبی؛ شباهتها و تفاوتها

اقلیم سباء که متشکل از سه استان، مأرب، الجوف و البیضاء است به همراه به دو استان عدن و حضرموت خواستار جدایی از دولت مرکزی و استقلال شده‌اند که احتمال بروز آن به شدت افزایش یافته است. استارت این مساله نیز از فوریه 2014 بر اساس طرح اعلام شده از سوی شورای همکاری خلیج فارس زده شد که طی آن سبا به عنوان یکی از شش اقلیم یمن اعلام شدو قرار شد این شش اقلیم به شکل فدرالی و خودمختار اداره شوند. معظل امروز بروز کرده در مورد استقلال یمن، نتیجه اقدامات شورای همکاری خلیج فارس در سنوات گذشته است که هدفی جز ایجاد محدودیت برای شیعیان به هر طریق ممکن ندارد. اخیرا سازمان انگلیسی آکسفام نیز نسبت به وقوع فاجعه انسانی در یمن در صورت ادامه نابسامانی اوضاع در این کشور هشدار داده است. امروز بیش از نیمی از ساکنان یمن نیازمند کمک‌های انسانی هستند و در صورتی که نابسامانی اوضاع ادامه داشته باشد، این کشور به سمت فاجعه انسانی پیش می‌رود. بر این اساس حدود 16 میلیون تن در یمن نیازمند کمک هستند و 10 میلیون یمنی از جمله 850 هزار کودک از کمبود غذا و آب آشامیدنی رنج می‌برند.

به هر روی این کشور فقیر و بحران‌زده اسلامی نیازمند توجه جدی جامعه بین‌الملل و کشورهای اسلامی است تا بار دیگر تجزیه و دیکتاتوری بر این کشور اسلامی چیره نشود. بدون شک هرگونه تجزیه و جدایی در این کشور، آینده جهان اسلام را به خطراتی جدی مواجه می کند و موجب استیلای بیشتر غرب بر جهان اسلام می‌شود.

هاتف پوررشیدی

بخش سیاست تبیان