این علائم را بشناسیم!
محصولات، لباس هایشان را بر تن کرده و با ظاهری آراسته خودشان را برای حضور در قفسه ی فروشگاه ها آماده می کنند. بر روی لباسهایشان نشان هایی دارند که طبقه ی خانوادگی؛ محل تولدشان؛ مواد تشکیل دهنده؛ افتخاراتشان و خیلی موارد دیگر را نشان می دهد. حال اینکه این نشان ها به چه دردی می خورد؟
محصولات و بسته بندی ها؛ جهت کاهش اثرات زیست محیطی؛ می توانند بازیافت شده و به مواد سودمند دیگری تبدیل شوند. به طور مثال بطری های آب معدنی و آبمیوه؛ جهت بازیافت؛ ذوب شده و در تولید الیاف مبلمان و یا کیسه های زباله استفاده می شوند.
از آنجایی که روش های بازیافت انواع پلاستیک ها با یکدیگر متفاوت است در نتیجه می بایست نوع پلاستیک به کار رفته در محصولات و یا بسته بندی ها؛ مشخص باشند. در میان نشانه ی بازیافت پلاستیک ؛ کد هایی ثبت می شود که هر کد نوع پلاستیک به کار رفته در آنها را نشان می دهد. در ادامه نشانه ها و کد های بازیافت هفت مورد پلاستیک رایج در محصولات و بسته بندی ها معرفی شده اند.
PET؛ (Polyethylene terephthalate) PETE پلی اتیلن ترفتالات
از این پلاستیک در بسته بندی نوشیدنی هایی چون آب معدنی و آبمیوه ها؛ بسته بندی سالاد؛ لوازم الکترونیکی کوچک استفاده می شود. در میان نشان بازیافت آن؛ کد شماره ی 1 ثبت می شود
(High density polyethylene) HDPET پلی اتیلن با دانسیته بالا
این نوع پلاستیک در لوله های آب؛ تجهیزات ورزشی مانند هلاهوپ؛ بطری شیر و برخی از شامپو ها؛ به کار رفته و کد بازیافت آن؛ شماره ی 2 می باشد
(Polyvinyl chloride) PVCپلی وینیل کلراید
بسته بندی های وکیومی محصولات؛ به غیر از مواد غذایی؛ عایق کابل ها و سیم های برق و لوله های سخت آب از این نوع پلاستیک ساخته شده اند. کد شماره ی 3 جهت بازیافت آن ؛ تعیین شده است
(Low density polyethylene) LDPE پلی اتیلن با دانسیته پایین
از این پلاستیک در کیسه های فریزر؛ کیسه های خرید فروشگاه ها و بطری های نوشیدنی ها استفاده می شود. کد بازیافت آن شماره ی 4 می باشد.
(Polypropylene) PPپلی پروپیلن
بسته بندی مواد غذایی جهت طبخ در مایکروفر؛ بسته بندی های تیوپی؛ ظروف یکبار مصرف از این نوع پلاستیک ها ساخته می شوند. کد شماره 5؛ جهت بازیافت این نوع پلاستیک تعیین شده است .
(Polystyrene) Ps
از این پلاستیک در بسته بندی تخم مرغ و ظروف یکبار مصرف شفاف؛ استفاده شده است. کد شماره 6 نشان دهنده ی کد بازیافت آن می باشد .
(Polycarbonate) ABS
در تولید شیشه شیر کودکان؛ انواع لنز ها؛ شیشه ی عینک های آفتابی؛ سر پیچ لامپ ها؛ بدنه ی ریموت کنترل ها و به طور کلی وسایل الکترونیکی گرانقیمت خانگی و آشپز خانه؛ از این پلاستیک استفاده می شود. کد شماره 7؛ کد بازیافت این نوع از پلاستیک می باشد .
اما نشان های مهمی که این روز ها محصولات؛ سعی می کنند تا به دست بیاورند؛ نشان سازگاری با محیط زیست است و گرفتن این نشان ها؛ از افتخارات مهم آنها محسوب می شود و برای به دست آوردن این افتخارات با هم رقابت می کنند. حتی برخی از این نشانه ها؛ نوعی شعارهای زیست محیطی را فریاد می زنند.این نشان ها متنوع بوده و هر یک از آنها از طرف انجمن های متفاوت استاندارد؛ ارائه شده اند. در ادامه برخی از آنها معرفی شده اند.
Mobius loop
این نشان بر روی اشیایی که قابل بازیافت هستند؛ می نشیند. بعضی مواقں درصدی (x%) در میان این نشان ثبت می شود که نشان می دهد چند درصد از این محصول؛ قابل بازیافت است.
Tidy man
این نشان به ما یادآوری می کند که می بایست یک شهروند خوب باشیم و این بسته بندی را پس از استفاده؛ در سطل زباله بیندازیم.
The green dot
نقطه ی سبز الزاما به معنی این نیست که بسته بندی قابل بازیافت است. این نشان بر روی بسته بندی هایی که در کشورهای اروپایی تولید شده؛ مشاهده شده و نشان می دهد که بسته بندی محصول و یا خود محصول تا حدی قابل بازیافت است.
Glasses
با این نشان این شعار را فریاد می زند: لطفا بطری های شیشه ای را در سطل مخصوص بطری بیاندازید. همین!
Recyclable aluminum
این نشان به این معناست که این محصول؛ از آلومینیوم بازیافتی ساخته شده است.
Recyclable steel
این نشان بر روی محصولات نشان میدهد که این محصول از استیل بازیافتی ساخته شده است.
Waste electronics
تجهیزات الکترونیکی و IT ؛ مانند تلفن های همراه؛ معمولا این نشان (تصویر شماره 14) مخصوص را بر سینه دارند. این نشان می گوید که این محصولات را پس از پایان عمر مفیدشان به درون سطل زباله نیانداخته و به مراکز بازیافت تحویل داده شوند تا دوباره به قطعات اصلی شان تفکیک شده و بازیافت شوند.
Compostable
جوانه (Seedling )، در سازمان تجارت پلاستیک های گیاهی اروپا ثبت شد. این نشان بر روی پلاستیک هایی با قابلیت تبدیل به کود کامپوست نصب می شود.
Paper
این نشان از طرف انجمن بین المللی صنعت کاغذ (National association of paper merchants) جهت بسته بندی ها و کیسه های خرید کاغذی، که از کاغذ ها و مقواهای بازیافتی ساخته شده؛تعیین شده است. در میان آن عددی به درصد مشخص شده که میزان درصد کاغذ یا مقوای بازیافتی به کار رفته در آنها را نشان می دهد.
Forest stewardship council (FSC)
این نشان مخصوص محصولات چوبی می باشد و نشان می دهد چوب به کار رفته در محصول؛ بر اساس استانداردهای جنگلداری تهیه شده است.
Carbon Neutral certification
این نشان بر روی محصولات و بسته بندی ها مشخص می کند که در فرایند تولید شان؛ ترکیبات کربنی و گازهای گلخانه ای منتشر می شوند.
Global green tag certification
این نشان بر روی محصولاتی چسبانده می شود که تولید گاز های گلخانه ای کمتری داشته و در نتیجه با محیط زیست سازگار تر هستند.
Green circle
این نشان به محصولاتی که با اصول توسعه ی پایدار1 هماهنگی بیشتری دارند؛ داده می شود.
با توجه به موارد گفته شده؛ بهتر است با دقت بیشتری به بسته بندی محصولاتی که خریداری می کنیم؛ نگاه کنیم. با تشخیص این نشان ها در بازیافت آنها؛ بهتر عمل کرده و گامی در حفظ منابع طبیعی زمین برداریم. از طرف دیگر با تشخیص این نشان ها، در هنگام خرید آنهایی را انتخاب کنیم که دوست دار محیط زیستمان هستند.
پی نوشت
1-توسعه ی پایدار: اهداف توسعه پایدار در جهت کاهش اتلاف انرژی وآلودگی محیط زیست در توسعه ی شهر ها و تولید محصولات، مبحثی به نام توسعه ی پایدار را به وجود آورده است
ریحانه صانعی
کارشناس ارشد طراحی صنعتی
بخش محیط زیست تبیان
منابع:
http://www.recyclenow.com/recycle/packaging-symbols-explained
http://en.m.wikipedia.org/wiki/Plastic_recycling
http://www.ecolabelindex.com/ecolabels/?st=category,packaging