راهنمایی برای شهرسازان امروز
این کتاب در پنج بخش دسته بندی شده است و هر بخش از تعدادی مقاله بهره میبرد. بی گمان هر بخش ره به سوی هدفی دارد و انعکاس و رویکردی خاص را برای مخاطب خود نشانه می گیرد. به عنوان نمونه میتوان از مقاله "جا و ناجائی در عرصه زندگی شهری" اثر "میلوین وبر "در بخش اول نام برد. در بخش دوم مقاله ای از "جین جیکوبز" با عنوان" شهر را نباید با یک اثر هنری اشتباه کرد" یکی دیگر از مسائل مطرح شده در کتاب ا ست.
چند نکته درباره این کتاب
برای شهرساز امروز، مسائل شهر نه تنها از جنبه بصری و معماری آن ، بلکه از منظر عوامل اقتصادی و اجتماعی نیز اهمیت دارد . این تصور دیرین و فرسوده که تنها با توجه به جنبه بصری شهر می توان بر مسائل چیرگی یافت ، یا حتی راه حلی بر آن ها پیدا کرد ، هم ناقص است و هم آمیخته به اشتباه ، ناقص است ، بدین دلیل که فقط قسمتی از عوامل موثر در ساختمان شهر را مورد توجه قرار می دهد : اهمیت سلامت روابط اقتصادی و اجتماعی شهر ، در مقصودی که بر شهر و شهرنشینی مترتب است به هیچ روی از اهمیت صور بصری آن کمتر نیست و اشتباه است زیرا به جای علت ، معلول را مورد نظر قرار می دهد .
کتاب حاضر که مجموعه ای است از هفت مقاله ، کوششی است در این راه : گردآوردن نظریات مختلف در یک مجموعه ، برای آن که مسائل، به تعابیر مختلف و از نقطه نظرهای گوناگون مورد مطالعه قرار گیرد. سه مقاله نخستین ، مسائل شهر را بیشتر از جنبه های جغرافیای اقتصادی ، اقتصاد و علوم اجتماعی بررسی می کند. از این سه مقاله ، دو مقاله نخستین به بررسی نظریات قدیمی اما اساسی بافت شهرها و روابط اقتصادی و اجتماعی آن می پردازد و مقاله سوم با ملاحظه نظریات تازه به رشته تحریر درآمده ، شکل تازه ای از روابط آدمیان و روابط جوامع شهری را به تصویر می کشد .
در مقاله چهارم ، خانم "جیکبز " بیشتر بر جنبه اجتماعی شهر تکیه می کند و فحوای کلامش این است که رشد شهر را باید بصورت طبیعی خود باقی گذاشت تا شهر در قالب برنامه های شهرسازی تحمیلی ، محتوای انسانی خود را از دست ندهد اما ظاهرا بر مشکلاتی که نتیجه طبیعی شهر است توجهی ندارد و یا این مشکلات را به دخالت ناروای معماران و شهرسازان ارجاع می دهد.
در مقاله پنجم ، محقق معتبر و سالخورده ، "لوئیس مامفورد" ، مشکلات شهر را از جانب دیگر و به عمق بیشتر مورد مطالعه قرار می دهد و مقاله وی پاره ای از علل انتقادات خانم جیکبز را روشن می دارد اما مقاله ی او خالی از تصورات گذشته و فرسوده نیست ممکن است علاقه "مامفورد " که میتوان بحق وی را کمال طلب نامید ، در تاسیس جوامع شهری به کمال و غایت مظاهر انسانی ، وی را به دریغ از گذشته و گرایش به تمایلات قدیمی شهرسازی واداشته باشد. دو مقاله آخر به بافت شهر ها و به بررسی پیشنهاداتی برای آینده شهر اختصاص یافته است.
علی طهرانجی
کارشناس ارشد شهرسازی
بخش محیط شهر تبیان
