شایعات وایبری

شبکه های اجتماعی از ابتدای آمدنشان هر روز جریانی تازه را ایجاد کرده اند. اگر بخواهیم از نظر محتوایی این تغییرات را مرور کنیم متوجه می شویم که در هر دوره ای پیام هایی با مضمون هایی مشابه مورد توجه بوده است که بعد از مدتی هم از تب و تابشان کاسته شده و جای خود را به موضوعاتی دیگر داده اند.

در بین شبکه های اجتماعی وایبر یکی از اپلیکیشن هایی است که بخاطر جذابیت ها و کاربردهایی که دارد مقبولیت بیشتری را در بین کاربران شبکه های اجتماعی پیدا کرده و گروه های وایبری یکی از جذاب ترین بخش های وایبر محسوب می شوند. گروه هایی که هرکس وایبر داشته باشد حتما حداقل در یکی دوتا از آنها عضویت دارد.

اگر بخواهیم یک تقسیم بندی بین گروه های وایبری داشته باشیم می شود از گروه های دوستانه، فامیلی، دانشجویی، کاری، خبری و انواع گروه هایی که شاید به توان گفت اکثرشان بدون هدف و برنامه خاصی راه اندازی شده اند نام برد. تعداد زیادی از کاربران در این گروه ها تنها به دنبال ارسال پیام های بیشتر هستند و برایشان فرقی نمی کند منبع آن چی کسی یا چه چیزی باشد.

پیام های بدون منبع

در اینجا با کاربردها و فعالیت این گروه ها کاری نداریم و هدفمان محتوایی است که در این گروه ها منتشر می شود. محتوایی که گاهی اوقات معلوم نیست از چه منبعی می آید و چه چیز را دنبال می کند. منظور پیام هایی است که به اعتبار اسم یک شخص مهر تأیید میخورند و در گروه های مختلف منتشر می شوند. پیام هایی که هیچ منبعی بر درستی یا نادرستی آنها وجود ندارد و صرف یک اسم شناخته شده به آنها اعتبار می دهد؛ حتی این اسم شناخته شده گاهی هم برای عده ای ناشناخته است و تنها به این که اسم یک شخص پایین مطلب آمده است برای صحت آن پیام بسنده می شود.

ظاهرا کاربران وایبری کاملا با فضا مأنوس شده اند و دیگر مرز مشخصی وجود ندارد که بشود گفت وایبر آدم ها را با خودش هماهنگ می کند؛ بلکه نوع رفتار و تقاضای کاربران هم در خدمات وایبر تأثیر گذار است. قبلا در مورد پیام هایی که با توهین به شخصیت ها در فضای مجازی شکل گرفته بود صحبت کردیم حالا به مرور از تعداد این پیام ها کم شده و شکل دیگری به خود گرفته است.

حتما تجربه کرده اید پیام هایی را که با عنوان نسبت دادن آن به یک شخصیت هنری، سیاسی، مذهبی و ... ردو بدل می شود. محتوای این پیام ها را اغلب شعر، متن های نقادانه و انواع تحلیل های سیاسی و اجتماعی شامل می شود. محتوایی که کسی توجهی به این ندارد که منبعش کجاست و صحت دارد یا نه؟

شاید در مورد بعضی از پیام ها این صحت داشتن یا نداشتن چندان مهم نباشد، اما بعضی اوقات موضوعاتی مطرح می شود که درستی آنها قابل اهمیت تر می شود و دقت بیشتری را لازم دارد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که پیامی برایتان ارسال شود و نسبت به صحت آن شک کنید. معمولا در گروه های وایبری ارسال پیام هایی نامشخص در مورد موضوعات خاص بحث های زیادی را به همراه می آورد و هر کس به تناسب اطلاعتش در صدد تأیید یا تکذیب آن پیام است.

قطعا هیچ فردی با هر اندازه ای از معلومات آنقدر اطلاعات ندارد که از این حجم بالا از پیام های اینچنینی مطلع باشد و با خواندن آن متوجه درست یا غلط بودنش بشود. تنها امکانی که صحت یا عدم صحت این پیام ها را مشخص می کند این است که به طور اتفاقی کسی از اصل آن متن مطلع باشد و یا آنقدر به پیام هایی که برایش می آید اهمیت بدهد که خودش دنبال منبع برود و از درست و غلط بودنش مطمئن شود.

ترجمه ای قابل تأمل از یک تحلیل

از نمونه های نزدیک آن اگر بخواهیم نام ببریم پیامی است که با نسبت دادن آن به یک مجله فرانسوی در همان ابتدای پیام مهر تأیید را به متن پیش روی مخاطبش می زند و در ادامه تحلیلی از وضعیت زنان در جامعه ایران را مطرح می کند؛ تحلیلی که با الفاظی ناشایست با عنوان وضعیت آرایش در ایران، دختران و زنان ایرانی را تخریب می کند و با مقایسه اینکه میزان خرید و فروش یک سال کتاب برابر با میزان خرید و فروش یک روز ابزار آرایشی است این نکته را مطرح می کند که جهان سوم یعنی جایی که مردم آن نسبت به شعور خود بی تفاوت تر از ظاهر خود هستند و به نظر می رسد امریکا این بار در جنگ نرم پیروزی چشمگیری داشته. در ایران صورت زنان بیشتر از آنکه حس خوبی القا کند حس شهوت را برانگیخته می کند و در آخر از لفظ فاحشه برای زنان ایرانی استفاده می کند در حالیکه در متن اصلی لینک مطلب تنها مقایسه ای بین آرایش زنان ایرانی و غربی انجام شده و این یعنی تفاوتی کاملا محسوس بین متن ترجمه شده، (البته بهتر است بگوییم سوء استفاده شده) و متن اصلی که با هدفی دیگر منتشر شده است. این نمونه ای از پیام هایی است که در چند روز اخیر در گروه های وایبری پخش شده است و اظهارنظرهای زیادی را از طرف کاربران به دنبال داشته در حالیکه یک جستوی ساده نشان می دهد که این متن از اصل اشتباه است!

و یا پیام های بسیاری که با عنوان واکنش افراد مختلف نسبت به موضوعات جاری در جامعه و جریانات سیاسی اجتماعی مطرح می شود و هیچ منبعی ندارد مگر اینکه خود آن شخص آن را تأیید یا رد کند.

و یا تهمینه میلانی که مدتی است در جریانات مختلف پیامی به او نسبت داده می شود و تا به اینجا هر بار نوشتن این پیام ها را تکذیب کرده و نمونه نزدیک آن نامه ای است که با عنوان نامه تهمینه میلانی به گلشیفته فراهانی منتشر شد و یا نامه بهزاد فراهانی و اشخاص دیگر به گلشیفته فراهانی که منبعی برای پیامشان وجود نداشت و نه تکذیب شد و نه تأیید.

معمولا کمتر کسی به دنبال پیگیری منبع این مطالب است و به طور طبیعی هم این حجم بالا از مطالب اینچنینی زمان زیادی را برای پیگیری میخواهد اما شاید تنها راهکار و ساده ترین راه حل این باشد که هر فردی به تنهایی خود را مسئول آن پیامی بداند که در گروهای دیگر منتشر می کند. گاهی یک پیام نیاز به منبع مشخص و یا تأیید و تکذیب ندارد اما در پیام هایی که به اسم دیگران منتشر می شود این در ستی و غلطی اهمیت پیدا می کند به ویژه اینکه در یک تحلیل یا نقد به یک موضوع خاص اشاره شده باشد.

به نظر می رسد بهترین راهکار این است که هر پیامی که برایمان ارسال می شود اگر برایمان امکان پذیر بود مبنعش را جستجو کنیم و بعد از اطمینان از صحت آن برای دیگران ارسال کنیم، اگر هم صحتش برایمان مشخص نشد از ارسال آن برای دیگران صرف نظر کنیم.