سوره ی نساء - آیات 88 الی 91
خداوند آنان را گمراه ساخته
عدهاى از مردم مكه، به مدینه رفتند و مسلمان شدند؛ ولى بعد از مدتى، چون زندگى در مدینه را دوست نداشتند، به مكه بازگشتند و كافر شدند. در مورد چگونگىِ برخورد با این منافقان، بین مسلمانان اختلاف افتاد. بعضى معتقد بودند كه آنان منافق و كافر هستند و باید با آنان جنگید. بعضى دیگر مىگفتند نباید با آنان جنگید؛ زیرا آنان به یگانگى خدا و پیامبرى رسول اكرم(ص) شهادت دادهاند. خداوند مهربان تكلیف مسلمانان را در آن زمان و همیشه در مقابل منافقان روشن مىسازد:
چرا درباره‌ی منافقان دو دسته شدهاید؟ در حالى كه خداوند آنان را به خاطر آنچه انجام دادهاند بازگردانده. آیا مىخواهید كسى را كه خداوند گمراه كرده است، هدایت كنید؟ و كسى را كه خداوند گمراه كند، هرگز براى او راهى نخواهى یافت.
آیه‌ی 88
دوست دارند شما هم كافر شوید
در آیه‌ی قبل خواندیم كه بعضى از مسلمانان، از افرادى كه به ظاهر ایمان آورده بودند، دفاع مىكردند؛ در حالى كه خطر منافقین از خطر دشمنانِ آشكار، بیشتر و شدیدتر است. منافقین مىتوانند در لباسِ دوستى به مسلمانان نزدیك شوند، روى عقیده و ایمانِ آنان اثر بگذارند و آنان را به گمراهى بكشانند. هم چنین در مواقع حساس، اطلاعات و اخبارِ سرّى مسلمانان را از خودِ آنان دریافت كنند و علیه آنان به كار گیرند.
خداوند مهربان به مسلمانان هشدار مىدهد:
آنان دوست دارند كه شما هم مانند آنان كافر شوید تا مثل هم باشید. پس، از ایشان براى خود دوستانى نگیرید. مگر این كه در راه خدا هجرت كنند. پس اگر رویگردان شدند، هر جا آنان را یافتید اسیر كنید و بكشید و از ایشان دوست و یاورى نگیرید.
آیه‌ی 89
آنان را رها كنید
در آیه‌ی قبل، خداوند به مسلمانان فرمان داد كه دشمنان منافق را هر جا یافتند اسیر كنند و بكشند. اما این موضوع چند استثنا دارد. یكى در مورد كسانى كه با مسلمانان یا با همپیمانان مسلمانان پیمان بستهاند. دیگر در مورد كسانى كه از نظر قدرت و تعداد ناتوانند. این افراد، توانِ مبارزه با مسلمانان را ندارند و با قوم خود نیز نمىتوانند مبارزه كنند و به سوى مسلمانان بیایند.
در زمان پیامبر(ص) طایفه «بنى مدلج» این وضع را داشتند. آنان خدمت پیامبر(ص) رفتند و گفتند: «ما نه با شماییم و نه مانند قومِ خود، علیه شما هستیم.»
این موارد استثنا در قرآن چنین بیان شده است:
مگر كسانى را كه با همپیمانان شما، پیمان دارند یا نزد شما بیایند در حالى كه از پیكار با شما یا پیكار با قومشان دلتنگ باشند.
و اگر خدا مىخواست آنان را بر شما مسلط مىكرد و با شما مىجنگیدند.
پس اگر از شما كنارهگیرى كردند و با شما نجنگیدند و پیشنهاد صلح كردند، خداوند براى شما، علیه آنان راهى قرار نداده است.
آیه‌ی 90
اگر تسلیم نشدند
گروهى از مردم مكه، خدمت رسول اكرم(ص) مىرفتند و به ظاهر مسلمان مىشدند. اما وقتى در كنار كافران قریش و بتهاى آنان قرار مىگرفتند، به عبادت بتها مشغول مىشدند. آنان مىخواستند هم از طرف اسلام و هم از طرف كفر، در امان باشند و هیچ زیانى نبینند. اینها خیانتكارانى بودند كه با هر دو گروه همكارى مىكردند. هشدار قرآن به مسلمانان را بخوانیم:
به زودى گروه دیگرى را خواهید یافت كه مىخواهند هم از شما و هم از قوم خود در امان باشند. اینان هرگاه به فتنه دعوت شوند، به آن بازمىگردند. پس اگر از شما كنارهگیرى نكردند و پیشنهاد صلح ندادند و دست از شما برنداشتند، آنان را هر جا كه یافتید بگیرید و بكشید و ما شما را بر آنان كاملاً مسلط كردهایم.
آیه‌ی 91
آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
سوره ی نساء - آیات 24 الى 147
