سوره ی آل عمران - آیات 195 الی 200
پاداش مرد و زن یكسان است
به دنبال پنج آیهی گذشته كه در آن مومنان خردمند پنج بار خدا را با ذكر ربنا مىخوانند و دعا مىكنند، خداوند مهربان در آیهی بعد مىفرماید كه دعاى آنان را مىپذیرد و برایشان بهترین پاداشهاست. گفتهاند كه امسلمه(3) از پیامبر اكرم(ص) پرسید: «در قرآن دربارهی جهاد و هجرت و فداكارى مردان، بسیار بحث شده، آیا زنان هم در این قسمت سهمى دارند؟» و پاسخ خداوند مهربان چنین است:
پس پروردگارشان دعاى آنان را پذیرفت كه من عملِ هیچ عمل كنندهاى از شما را، چه مرد باشد و چه زن تباه نخواهم كرد. شما همه از یكدیگرید. پس كسانى كه هجرت كردند و از سرزمین و دیارشان بیرون رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگ كردند و كشته شدند، بدىهایشان را پاك مىگردانم و آنان را در باغهایى كه از پاى آن، جویبارها روان است داخل مىكنم. این پاداشى است از طرف خداوند و بهترین پاداشها نزد خداست.
آیهی 195
پذیرایى خداوند
بسیارى از مشركان مكه تاجر بودند و از این راه ثروت زیادى به دست آورده بودند و زندگى بسیار راحتى داشتند. یهودیان مدینه نیز تاجران ماهرى بودند و درآمد خوبى داشتند. اما مهاجران كه دارایىهایشان را در مكه رها كرده بودند و دشمنان نیز با آنان روابط اقتصادى نداشتند، زندگى سختى داشتند. گاه این پرسش پیش مىآمد كه چرا افراد بىایمان زندگى راحتى دارند اما افراد با ایمان در سختى و فقر به سر مىبرند. خداوند مهربان به این پرسش، نه تنها در آن زمان بلكه براى همیشه چنین پاسخ مىدهد:
رفت و آمد كافران در شهرها تو را نفریبد. این بهره كمى است. سپس جایگاهشان جهنم است و چه جایگاه بدى است.
اما براى آنان كه از پروردگارشان ترسیدند، باغهایى است كه از پاى آن جویبارها روان است. همیشه در آن مىمانند. این پذیرایى از جانب خداست. و آن چه نزد خداست، براى نیكوكاران بهتر است.
آیات 196 الى 198
برایش نماز خواندند
نجاشى(4)، پادشاه مسیحى حبشه، در ماه رجب سال نهم هجرى، وفات یافت. همان روز پیامبر اكرم(ص) از طریق وحى، از درگذشت او با خبر شد و به مسلمانان فرمود: «یكى از برادران شما در خارج از سرزمین حجاز از دنیا رفته است. حاضر شوید تا به خاطر خدماتى كه به مسلمانان كرده است، برایش نماز بخوانیم.» مسلمانان پرسیدند: « او كیست؟» فرمود: «نجاشى.»
پیامبر همراه مسلمانان به قبرستان بقیع رفتند و از دور بر او نماز خواندند و برایش از خداوند آمرزش خواستند. بعضى از منافقان گفتند: محمد(ص) بر مرد مشركى كه هرگز او را ندیده است، نماز مىخواند. خداوند مهربان مىفرماید:
و از اهل كتاب كسانى هستند كه به خدا و آنچه كه به سوى شما نازل شده و آنچه كه به سوى خودشان نازل شده است ایمان دارند. مطیعِ فرمان خدا هستند، آیات خدا را به بهاى اندك نمىفروشند. مزد آنان نزد پروردگارشان است. خدا به حسابها زود خواهد رسید.
آیهی 199
برنامهاى براى مومنان
در آخرین آیهی سورهی آل عمران، خداوند مهربان براى رستگارىِ مومنان برنامهاى مىدهد كه شامل چهار دستور است: اول آن كه در برابر مشكلات و حوادث شكیبا باشند، دوم آن كه در برابر دشمنان استقامت نشان دهند، سوم آن كه از مرزهاى خود و جامعه اسلامى دفاع كنند؛ و آخر آن كه پرهیزكار باشند و كارهاى نیكو انجام دهند و از هر چه بدى است دورى كنند.
خداوند مىفرماید:
اى كسانى كه ایمان آوردهاید شكیبا باشید و پایدارى كنید و آمادهی جهاد باشید و از خدا بترسید شاید رستگار شوید.
آیهی 200
آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
سوره ی آل عمران - آیات 92 الی 200 جزء چهارم