جستارهایی در باب هنر

«جستارهایی درباب هنر» مجموعه بیست و یک مقاله دانشگاهی در زمینه هنر است که تز کارشناسی ارشد دانشجویان سال 91 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی را شامل می شود.

جستارهایی در باب هنر. میرعلیرضا دریا بیگی و محمد رضا شریف زاده. انتشارات بنیاد فرهنگی رودکی "دریا بیگی". چاپ اول. تهران: 1392. 2000 نسخه.376 صفحه. مصور. قیمت: 20000 تومان.

«هنر مندان ایرانی در دهه بیست شمسی پدیده های نوینی خلق کردند. از جمله دلایل آن دگرگونی شرایط اجتماعی، فرهنگی آن روزگار و رویکرد جوامع سنتی از جمله ایران به دستاوردهای غرب بود که در نهایت هم منجر به نفوذ مدرنیسم به صورت سطحی و ظاهری در جامعه ایران شد. نقاشان ایرانی هم به دلیل هم مسیر شدن با دنیای پیشرفته با سفرهای مکرر به اروپا و امریکا از این جریان بی نصیب نماندند. از جمله این هنرمندان سهراب سپهری و جلیل ضیاپور بودند که تاثیر پذیری جریانات نوین هنری در آثارشان مشهود است.»^[1]

جستارهایی در باب هنر

جستارهای این کتاب توسط دانشجویان نگارنده در طی درس گفتارها و کارگاه روش تحقیق در مقطع کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و دانشکده هنر و معماری جمع آوری شده است. این مجموعه می تواند برای علاقمندان و مخصوصا برای دانشجویان رشته هنر کارآمد باشد. در این مجموعه هر دانشجو بر اساس رشته و گرایش خود و بر اساس مقطع تحصیلی دست به پژوهش و نگارش مقالات زده است.

در این کتاب بیست و پنج مقاله گرد آمده است که حاصل کار دانشجویی است و از این دیگاه می توان مورد بررسی قرار بگیرد تا چند و چون کار کسانی که برای اولین بار در فضای دانشگاهی دست به پژوهش و انتشار کتاب می زنند به دست آید. این مقالات حاصل سال های دانشجویی 91 و 92 دانشجویان است و بازتاب ذهن های جوان های دانشجوی این سال ها.

مقالات این کتاب

این مقالات عبارتند از: اسطوره های آفرینش ایران و یونان باستان از بهناز اسکندری، بررسی روش های مختلف چاپ و تاثیر آن بر طراحی بسته بندی از بهناز اکبریان چالشتری، فرهنگسازی هنر بومی ایران در تبلیغات تجاری از تندیس بهروزی، جستاری بر کارکرد و کاربرد هنر عکاسی در طراحی و چاپ پارچه از بهاره جمشیدنیا، نقش هنر در آموزش تعالیم اسلامی از صدیقه حسن پور، سیر تحول سفال لاجین از پیدایش تا وضع کنونی از فاطمه خدادادی، گل نیلوفر و کارکردهای آن در اساطیر ایران و هند از بهاره دستگیر، جدول کشی در هنر کتاب آرایی از عصمت رجبی، بررسی تاثیر نقاشی موزاییک در زیبا سازی شهر و تاثیر آن بر مخاطب از سپیده صالحی، ارتباطات تصویری بر روی بسته بندی محصولات غذایی از حمیده صبوحی، بررسی تاثیر فرهنگی تصویر سازی در نشریات تخصصی کودک از هدا صمدی، تاثیر زیباشناختی و روانشناسی کارویژه های رنگ در طراحی دکوراسیون داخلی از غزاله عربی، جایگاه شناسی رنگ در فرهنگ و هنر اسلامی ایران از فاطمه قاسمی، جایگاه اساطیر در فرش ایرانی از مژگان کنگرلو، جستاری بر آموزش بداهه پردازی در موسیقی سنتی ایران از سمیرا گلباز، نقش معنویت در اعتلای هنر نگارگری از مهرناز مصطفی قلی، جستاری بر زیبا شناسی هنر دینی از اکرم ناظمی، فضا- زمان- مکان در معماری و سینما از هما نجاریان ، بررسی فانتزی در طراحی صحنه آثار رابرت ویلسون از سارا نوری و هنر محیطی و روند شکل گیری آن در هنر معاصر ایران از مرضیه ولی.

نیم نگاهی به شیوه نگارش مقالات و رویکرد نویسنده به موضوع

خواندن این مقالات راهنمای خوبی نیز برای شیوه نگارش مقاله به دست می دهد. مقاله اول کتاب در باره اسطوره است و از این جا آغاز می کند که اسطوره چیست و از کجا آمده است و در فرهنگ های مختلف چگونه دیده می شود و جایگاه آن در حال حاضر کجا است. سپس به اسطوره های ایرانی می پردازد. مولف با ریشه یابی اسطوره های ایرانی به برخی اساطیری اشاره می کند که به موضوع آفرینش جهان و نخستین پدر و مادر بشر می پردازد. خدایان باستانی و بشر اولیه موضوع مقاله اول است. اما به نظر می رسد از این موضوع به راحتی گذر کرده و ماجرا را در سطح بررسی نموده است. اطلاعاتی که در این مقالات داده می شود اطلاعات پایه ای است که می توان به راحتی با یک جست و جوی دم دستی به دست آورد. تئوری هایی که موضع بر مبنای آن بنا می شوند نیز تئوری های آشنا و فراگیری هستند. در این شرایط لازم است نویسنده دست کم دیدگاه خود را جهت دیگری بدهد که این مهم در این مقالات چندان صورت نگرفته است و مقالات را در حد مقالات دانشگاهی سطح نگر پایین آورده است.

مقاله دوم نیز به همین ترتیب به تاریخچه چاپ، بسته بندی، وظایف بسته بندی عملکرد بسته بندی و انواع بسته بندی می پردازد. اما در این مقاله نیز با نگاهی گذرا رو به رو ییم. نتیجه گیری ها نیز نتایج بکر و تازه ای نیستند. مثلا در مقاله دوم درباره بررسی روش های مختلف چاپ و تاثیر آن بر طراحی بسته بندی سوال این است که آیا شناخت روش های مختلف چاپ پیشرفته و دانش و آگا هی یک طراح بسته بندی تاثیری بر روی نوع طراحی آن دارد یا خیر؟ و نتیجه ای که نویسنده مقاله گرفته است این است که یک طراح علاوه بر توجه به خصوصیات و ویژگی های محصول و مسئولیت بسته بندی در آن خصوص باید با استفاده از دانش خود در رابطه با صنعت چاپ امکان عملی بودن ایده را عملی و به اجرا در آورد. مقاله بررسی دستاوردهای دو نقاش ایرانی از هنر غرب و شرق است که به بررسی نقاشی های سهراب سپهری و جلیل ضیا پور می پردازد و تاثیر پذیری هر کدام از اینها از هنر غرب و یا شرق را مورد بررسی قرار داده و این دو نگاه متفاوت را در کنار هم قرار می دهد تا به شکل تطبیقی بتوان تاثیرات هر کدام بر جامعه ایران زمانه نقاش را مورد تحلیل قرار داد.

پی نوشت:

[1] صفحه 290 کتاب