تبیان، دستیار زندگی
سنگ کیسه ی صفرا مشکل رایجی است و به دلایل مختلفی نیز شکل می گیرد. متاسفانه تغذیه ی نامناسب امکان ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا را افزایش می دهد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سنگ کیسه ی صفرا: بخورها و نخورها


سنگ کیسه ی صفرا مشکل رایجی است و به دلایل مختلفی نیز شکل می گیرد. متاسفانه تغذیه ی نامناسب امکان ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا را افزایش می‌دهد. در این مطلب مواد غذایی مناسب برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری را اشاره می‌کنیم و در پایان پرهیزهای غذایی را نیز نام می بریم.

سنگ صفرا

چربی خونتان را کاهش دهید

صفرا در کبد شکل می گیرند و در کیسه ی صفرا ذخیره و در روده ی بزرگ برای هضم چربی‌ها استفاده می‌شود. اگر در صفرای شما کلسترول زیادی وجود داشته باشد احتمال تشکیل سنگ صفرا بالا می رود. زمانیکه غذاهای چرب مصرف می‌کنیم صفرا منقبض می‌شود تا صفرا را از طریق کانالی که به روده ی بزرگ ختم می‌شود تخلیه کند. در آنجا صفرا به هضم چربی‌های رسیده از غذای مصرف شده کمک می‌کند. با این حال میزان بالای کلسترول موجود در صفرا باعث می‌شود که سفت شده و سنگ هایی تشکیل شود که اندازه ی آن ها از یک دانه شکر تا آلو متغیر است. بعضی از این سنگ ها در کیسه ی صفرا جا خوش می‌کنند و هیچ مشکلی به بار نمی آورند. اما اگر وارد مجرای صفراوی شوند باعث بروز التهاب، دردهای شدید و انسداد مجرا خواهند شد که گاهی نیاز به عمل جراحی پیدا می‌کند. از آنجایی که ارتباط بین سنگ‌ها و کلسترول روشن است باید بیشتر به سمت مصرف مواد غذایی کاهنده ی میزان کلسترول خون رفت. علاوه بر این توصیه می‌شود که در طول روز چند وعده ی غذای سبک میل کنید چون به این ترتیب از تشکیل سنگ‌های بیشتر پیشگیری می‌شود.

غلات حاوی پوسته پسیلیوم (پوسته اسفرزه)

محققان دانشگاه براندیز ماساچوست به موش های آزمایشگاهی مواد غذایی حاوی پسیلیوم داده و مشاهده کردند که این موش‌ها کمتر در معرض تشکیل سنگ کیسه ی صفرا قرار می‌گیرند. پسلیوم فیبری است که در بیشتر ملین‌های طبیعی و غلات وجود دارد. به عقیده ی این محققان پسیلیوم ترشح صفرا از طریق کیسه ی صفرا را افزایش می‌دهد و به این ترتیب از انباشتگی و تشکیل سنگ‌ها پیشگیری می‌کند. به همین دلیل اسفرزه به دلیل دارا بودن فیبر زیاد می‌تواند باعث کاهش کلسترول شود.

می‌توانید روزانه نصف فنجان (صبح) از این دانه‌های طبیعی مفید استفاده کنید.

مصرف زیاد قند و مواد غذایی شیرین می‌تواند باعث برهم زدن تعادل صفرا شده و خطر بروز سنگ کیسه ی صفرا را افزایش دهد. توصیه می‌کنیم از مصرف شیرینی‌جات پرهیز کرده و مصرف میوه های خشک و دسرهای کم شیرین میوه ای را جایگزین کنید

سبزیجات، میوه ها و غلات کامل سرشار از فیبر

در پژوهشی که روی پرستاران انجام شد، مشخص شده است افرادی که فیبر بیشتری دریافت می‌کنند به میزان 35 درصد کمتر در معرض سنگ کیسه ی صفرا قرار می گیرند. به نظر می‌رسد که مواد غذایی سرشار از فیبرهای غیرمحلول (غلات کامل، میوه ها و سبزیجات) تاثیر بیشتری در این خصوص دارند. نتایج بررسی ها نشان می‌دهد که خطر تشکیل سنگ در کیسه ی صفرا در بین افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری را دنبال می‌کنند کمتر است.

توصیه می‌کنیم که روزانه بین 25 تا 35 گرم فیبر مصرف کنید. مصرف دو فنجان میوه، دو و نیم فنجان سبزیجات و 3 سهم غذایی غلات کامل می‌تواند به تامین این میزان کمک کند.

ویتامین c

ویتامین C

ویتامین C به تجزیه ی کلسترول موجود در صفرا کمک می‌کند. نتایج پژوهش‌های آمریکایی نشان می‌دهند خطر ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا در بین خانم‌هایی که میزان ویتامین C خونشان بالاست به میزان 13 درصد کمتر است.

توصیه می‌کنیم که روزانه 1000 میلی گرم ویتامین C دریافت کنید. اگر دچار بیرون روی شدید این میزان را کاهش دهید.

امگا3 ها

اسیدهای چرب امگا3 به کاهش میزان تری گلیسیرید و در نتیجه کاهش کلسترول خون کمک می‌کنند. اگر میزان تری گلیسیریدتان بالاست توصیه می‌کنیم که روزانه بین 3 تا 5 گرم امگا3 دریافت کنید.

زردچوبه

نتایج پژوهش ها نشان می‌دهند که زردچوبه باعث کاهش التهاب کیسه ی صفرا می‌شود. محققان معتقدند که زردچوبه باعث تحریک جریان و حرکت صفرا می‌شود. اگر از سنگ کیسه صفرا رنج می‌برید می‌توانید از زردچوبه البته بدون زیاده‌روی استفاده کنید. چون استفاده ی زیاد و بی‌رویه از این ادویه می‌تواند برعکس عمل کند. توصیه می‌کنیم که روزانه تا یک قاشق غذاخوری زردچوبه مصرف کنید.

قهوه

محققان فرانسوی معتقدند خانم‌هایی که از سنگ کیسه ی صفرا رنج می‌برند و روزانه یک تا چهار فنجان قهوه می‌خورند علائم کمتری نسبت به خانم‌هایی که قهوه نمی‌نوشند تجربه می‌کنند. البته نباید در مصرف این نوشیدنی نیز دچار افراط شوید. مصرف روزانه 1 تا 3 فنجان قهوه کافیست. اگر نسبت به کافئین حساسیت دارید قبل از ساعت 15 قهوه تان را میل کنید و کمتر از این میزان گفته شده قهوه بنوشید.

از این ها بپرهیزید

گوشت قرمز چرب، سرخ کردنی ها، محصولات غذایی سرشار از چربی‌های ترانس، مواد غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس موجود در مارگارین و غیره می‌تواند باعث بروز مشکلات اساسی شود. محققان آمریکایی به این نتیجه رسیده اند که مصرف بالای چربی‌های ترانس خطر ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا را تا 12 درصد افزایش می‌دهد.

 رژیم

رژیم‌های سفت و سخت لاغری

کاهش وزن سریع و زیاد یکی از عوامل رایج ابتلا به سنگ کیسه ی صفرا می‌شود. از هیچ وعده ی غذایی صرفنظر نکنید چون می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در تعادل بین کلسترول و املاح صفراوی شود.

قند زیاد

مصرف زیاد قند و مواد غذایی شیرین می‌تواند باعث برهم زدن تعادل صفرا شده و خطر بروز سنگ کیسه ی صفرا را افزایش دهد. توصیه می‌کنیم از مصرف شیرینی‌جات پرهیز کرده و مصرف میوه های خشک و دسرهای کم شیرین میوه ای را جایگزین کنید.

نوشیدنی های گازدار

اسیدفسفریک موجود در نوشابه ها می‌تواند باعث نرم شدن سنگ ها شده و امکان حرکت آن ها را فراهم می سازد. اگر یکی از این سنگ‌ها وارد مجاری صفراوی شود بسیار خطرناک خواهد بود.

چربی‌های اشباع شده

همه ی چربی‌ها احتمال انقباض های کیسه ی صفرا را بالا می‌برند اما چربی‌های اشباع شده که چربی خون را بالا می‌برند خطر بروز سنگ کیسه ی صفرا را چندبرابر می‌کنند. چربی‌های اشباع نشده که در آووکادو، روغن زیتون، آجیل ها، روغن کانولا و ماهی وجود دارد برای سلامتی کیسه ی صفرا مفید است. اما در هر حال باید در مصرف روغن و چربی‌ها دقت کرد چون امکان انقباض کیسه ی صفرا و حرکت کردن سنگ‌ها وجود دارد.

توصیه می‌کنیم به جای کره از روغن زیتون و روغن کانولا استفاده کنید و به جای گوشت‌های قرمز ماهی میل کنید و به جای پنیرهای چرب آووکادو و آجیل ها را دریابید.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان


مطالب مرتبط:

ترفندهایی برای مقابله با سنگ کیسه‌ی صفرا

اگر سنگ کیسه صفرا دارید، بخوانید

رژیم غذایی در سنگ های کیسه صفرا(1)

رژیم غذائی درسنگ های کیسه صفرا(2)

چگونه خطر تشکیل سنگ‌های صفراوی را کاهش دهیم؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.