خانواده مهدوی و حرکت بر مدار دین
شاخصه های زندگی مهدوی (2)
اساس یك جامعه را خانواده تشكیل می دهد. لذا برای رسیدن به جامعه آرمانی و مهدوی لازم است كه به این نهاد توجه ویژه صورت گیرد. با تامل در آیات الهی و روایات معصومین علیهم السلام به جایگاه این نهاد در جامعه دینی و محوریت آن برای ایجاد جامعه ای پر فضیلت یا بالعكس جامعه ای ضد ارزش پی می بریم
همانطور كه در مقاله پیش مطرح شد برای داشتن خانواده ای ولایی و مهدوی توجه به چند ویژگی امری ضروری است. عقیده محوری، تكلیف محوری، دین محوری و عزت محوری از جمله عوامل موثر برای داشتن زندگی ولایی و نسل مهذب می باشد. وجود دو شاخصه اول و دوم در خانواده زمینه ساز بروز دو ویژگی دیگر می گردد. این مقاله در مورد دین محوری و عزت مداری توضیح می دهد.
دین محوری
یكی دیگراز شاخصه های خانواده مهدوی حركت اعضا بر محور دین و دستورات الهی است: «فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذكر فیها بالغدو و الاصال»(١)؛ در خانه هایی كه خدا رخصت داده آنجا رفعت یابد و در آن ذكر و نام خدا برده شود.
چنین خانواده ای توانایی تربیت نسلی مهذب و ولایتمدار خواهد داشت، افرادی كه آشنایی با دستورات دینی را صدر امور زندگی خود قرار داده و در عمل دارای عزم راسخ و ثبات قدم می باشند. لذا از اوصاف یاران مهدی این است كه: «رجال كانّ قلوبهم زبر الحدید لایشوبها شكّ فی ذات الله»(2)؛ مردانی اند كه گویا دلهایشان همانند پاره های آهن است و هیچ شكی در ذات خدا وند ندارند.
از دیگر نشانه های دین محوری در خانواده توجه به حقوق هر كدام از اعضا در هر سمَت و جایگاهی كه نسبت به یكدیگر پیدا می كنند، می باشد. از آنجا كه در خانواده مهدوی، معیار كسب رضایت الهی است، هر كدام از اعضای خانواده نسبت به انجام تكالیف و رعایت حقوق دیگر اعضاء توجه خاص می نمایند، و در عمل به وظیفه خود برای رسیدن به جایگاه رفیع مهدی یاوری از هیچ تلاشی فرو گذار نیستند. از جمله :
رعایت تقوا: «واتقوا الله لعلكم تفلحون»(3)
كسی كه دوست دارد از اصحاب و یاران قیام كننده باشد باید كه منتظر ظهور باشد و بر اساس ورع [پرهیزكاری و تقوای شدید] و اخلاق نیكو، رفتار نماید. در حالیكه در مسیر انتظار گام بر می دارد پس اگر در این حالت مرگ او فرا رسد و قائم پس از او قیام نماید پاداش او همچون پاداش درك كنندگان آن حضرت خواهد بود. پس با جدیت تمام بكوشید و منتظر بمانید ای گروهی كه مورد رحمت خداوند قرار گرفته اید.(4)
پایبندی به احكام و حدود الهی: «و الحافظون لحدود الله»(5)
وفای به عهد: «و الذین یوفون بعهد الله و لا ینقضون میثاق»(6)
صداقت.(7)، توبه.(8)، صبر و استقامت(9) از دیگر ویژگیهایی است كه لازمه اش تهذیب و وارستگی نفس از تمام رذایل اخلاقی است.
منتظران حقیقی ظهور همواره بر اساس رضایت مولایشان حركت می كنند و برای ظهور مصلح جهان به ترویج مكارم اخلاقی و ارزشهای الهی در وجود خویش و جامعه جهانی می پردازند. بدینسان، انتظار موعود(عج) انتظاری سازنده، رشد آفرین و تزكیه بخش در عرصه فردی و اجتماعی می گردد
عزت محوری
از مهمترین شاخصه های خانواده مهدوی مولفه "عزت مداری" است. خانواده ای كه در مقابل ظلم استبداد سر تعظیم فرود نمی آورد، احساس ارزشمندی در وجود تك تك اعضاء آن به چشم می خورد و می داند تمام عزت از آن خداوند است: «من كان یرید العزت فلله العزة جمیعا»(10)
دولت مهدوی نیز بر اساس عزت رقم می خورد: «الهم انّا نرغب الیك فی دولة كریمه تعزّ به الاسلام و اهله»(11)؛ خدایا مشتاقانه درخواست می كنیم دولتی با شكوه برانگیزی كه در آن اسلام و اسلامیان را عزت بخشی.
در دعای ندبه مولای خود را این گونه یاد می كنیم: «این معزّ الاولیاء»؛ كجاست كسی كه دوستان را عزیز می نماید؟
این احساس از مجموع اندیشه ها، عواطف و تجربیات انسان در طول زندگی به دست می آید.
لذا با تأسی از مولا و مقتدای خود حضرت حسین ابن علی علیهماالسلام ندای "هیهات منا الذلة" سر می دهند و اجازه سر سپردگی و بردگی به دشمنان دین و اعتقاداتشان نمی دهند.
امام علی علیه السلام در تفسیر آیه «و لا یخافون لومة لائم؛ از ملامت هیچ ملامت كننده ای نمی هراسند» می فرمایند: «هم اصحاب القائم»(12)؛ ایشان همان یاوران قیام كننده اند.
خانواده مهدوی عزیز است و این عزتمندی را به واسطه اموری كسب نموده است، از جمله:
1- اطاعت و بندگی خداوند:
حضرت رسول صلی الله علیه و آله در توصیه خویش به ابوامامه فرمودند: «یا ابا امامه! اعز امر الله، یعزك الله؛ ای ابوامامه، امر خدا را عزیز بدار تا خداوند تو را عزت بخشد».(13)
2- تقوای الهی:
امام علی علیه السلام: «لا عز اعز من التقوی؛ هیچ عزتی عزت بخش تر از تقوا نیست».(14)
3- بی نیازی از خلق:
امام باقر علیه السلام می فرماید: «چشم نداشتن به دست مردم، موجب عزت دینی مومن است» .(١٥)
4- باور دینی و ایمان:
امام صادق علیه السلام می فرمایند: «المومن اعز من الجبل ان الجبل یستفل منه بالمعاول، و المومن لا یستقل من دینه شىء؛مومن از کوه محکمتر و پر صلابتتر است چرا که کوه را با کلنگها ممکن است سوراخ کرد ولى چیزى از دین مومن هرگز کنده نمىشود.».(16)
5- پرهیز از گناه:
امام علی علیه السلام می فرماید: «من كرمت علیه نفسه لم یهنها بالمعصیة؛ كسی كه به كرامت [و عزت] نفس خود عقیده دارد، با گناه، خوارش نخواهد ساخت.»(17)
پس كاركرد چنین خانواده ای، تربیت و پرورش انسانهای عزتمند و مقاوم در برابر ناملایمات و نابرابریها می باشد.
برای داشتن خانواده ای ولایی و مهدوی توجه به چند ویژگی امری ضروری است. عقیده محوری، تكلیف محوری، دین محوری و عزت محوری از جمله عوامل موثر برای داشتن زندگی ولایی و نسل مهذب می باشد. وجود دو شاخصه اول و دوم در خانواده زمینه ساز بروز دو ویژگی دیگر می گردد
خانواده مهدوی منتظر است و منتظر پرور
منتظران حقیقی ظهور همواره بر اساس رضایت مولایشان حركت می كنند و برای ظهور مصلح جهان به ترویج مكارم اخلاقی و ارزشهای الهی در وجود خویش و جامعه جهانی می پردازند. بدینسان، انتظار موعود(عج) انتظاری سازنده، رشد آفرین و تزكیه بخش در عرصه فردی و اجتماعی می گردد.
حركت بر مدار دین
خانواده ركن اصلی در همه جوامع بشری است و دین مبین اسلام نیز توجهات و دستورات زیادی را نسبت به خانواده نموده است. لازمه داشتن خانواده مهدوی بهره مندی از چهار شاخصه اعتقاد محوری، تكلیف محوری، دین محوری و عزت محوری می باشد. حركت بر مدار دین یكی از مهمترین شاخصه های زندگی مهدوی است. توجه به عزتمندی اعضای خانواده تاثیر بسیاری در تربیت مهدوی و ایجاد خانواده ولایی دارد.
پی نوشت:
1- نور / 36
2- بحار الانوار،ج 52، ص308
3 - آل عمران / 200
4- بحار الانوار، ج 52، ص140
5 - توبه / 112
6- رعد / 20
7- توبه / 119
8- توبه / 112
9-احقاف / 13
10- فاطر / 10
11- دعای افتتاح
12-منتخب الاثر / 475
13- كنزالعمال، 15: 785
14-نهج البلاغه، حكمت 371
15-الكافی،2: 149
16- تفسیر نورالثقلین، ج5، ص336.
17- غرر الحكم: ص677
سمیه میرسپاه
بخش مهدویت تبیان