تبیان، دستیار زندگی
اسلام دینی است عقلانی که همواره پیروان خود را دعوت به تفکر و تدبر می کند و ایمان را بر پایه آن می داند. و همان طور که می دانیم تفکر و تدبر ویژگی اساسی انسان هاست و وجه تمایز آن ها از سایر جانداران است. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : رضا هاشمی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جایگاه عقل و تفکر در دین

تفکر

اهداف :

آشنایی با جایگاه عقل و تفکر در دین

چکیده

اسلام دینی است عقلانی که همواره پیروان خود را دعوت به تفکر و تدبر می کند و ایمان را بر پایه آن می‌داند و همان طور که می دانیم تفکر و تدبر ویژگی اساسی انسان هاست و وجه تمایز آن ها از سایر جانداران است.

در واقع عقل و تفکر استعداد مخصوصی است كه خداوند متعال به انسان عنایت فرموده تا بتواند با استفاده از آن در مسیر زندگانی خود، راه سعادت و رستگاری را از راه شقاوت تشخیص دهد و بتواند به واسطه آن به رستگاری نایل شود.

جایگاه عقل و تفکر در دین

خداوند در قرآن کریم همواره بشر را به دانش اندوزی و خرد ورزی دعوت می کند و از بشر تعبد بدون تعقل را نمی خواهد بلکه در آیات بسیاری در قرآن کریم پس از آن که درباره پدیده های طبیعت، نـزول قـرآن، جهان آخرت و رخدادهای تاریخ انسان سخن به میان می آورد بشر را دعوت به تفکر و تدبر می کند، ازجمله آیاتی که در ذیل آمده است:

1- خداوند در آیه 10 سوره ملک می فرماید: (وقالوا لوکنا نسمع او نعقل ما کنا فی اصحاب السعیر)، اهـل دوزخ گویند: اگر سخن انبیاء را می شنیدیم یا به دستور عقل رفـتار می کردیم، از دوزخیان نبودیم.

2- خداوند در آیه 22 سوره انفال می فرماید: ( ان شر الدواب عند الله الصم البکم الذین لایعقلون)، بـدتـریـن جـنـبنده ها نزد خدا، کسانی هستند که کر و لال هستند و نمی اندیشند.

تفکر

3- خداوند در آیه 100 سوره یونس می فرماید: (و یجعل الرجس علی الذین لایعقلون )، خداوند پلیدی را بر آنان که خرد نمی ورزند و عقل را به کار نمی بندند، مقرر می دارد.

و همچنین در حدیثی امام كاظم(علیه السلام) فرموده است:

( اِنّ لِلَّهِ عَلَی النّاسِ حجّتینِ حُجَةً ظَاهِرَةً وَحُجَةً بَاطِنةً فَاَمَّا الظَاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَالاَنبِیاءُ وَالاَئِمَّةُ وَاَمَّا البَاطِنَةُ فَالعُقُولُ ):

خداوند را بر مردم دو حجّت است: یكی ظاهر كه آن عبارت است از پیامبران و رهبران دینی و دیگری باطن كه آن عقول مردم است.

علاوه بر اینکه خداوند در قرآن کریم، سوره اسراء آیه 36 انسان ها را از پیروی چیزی که دانشی نسبت به آن ندارند منع نموده است: (وَ لا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ ) ، از چیزی که دانشی درباره آن نداری پیروی مکن این آیه به تنهایی نشان می‌دهد که اسلام تا چه اندازه به زندگی آگاهانه اهمیت می‌دهد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسنده: رضا هاشمی

تنظیم: مریم فروزان کیا