تبیان، دستیار زندگی
چگونگی انتقال و بیان احساسات، همواره یکی از چالش های پیش رو در روابط مجازی، بوده است. در ارتباطات سنتی، رفتار های غیرکلامی هم چون حالات چهره، بیانگر احساسات افراد هستند؛ اما در ارتباطات مجازی، به دلیل عدم برخورداری از این امکان، انتقال احساس با مشکلاتی رو
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شکلک های مجازی


چگونگی انتقال و بیان احساسات، همواره یکی از چالش های پیش رو در روابط مجازی، بوده است. در ارتباطات سنتی، رفتار های غیرکلامی هم چون حالات چهره، بیانگر احساسات افراد هستند؛ اما در ارتباطات مجازی، به دلیل عدم برخورداری از این امکان، انتقال احساس با مشکلاتی رو به رو بوده و در بسیاری از مواقع با سوءتفاهم همراه می شود.

شکلک های مجازی

ابداع و استفاده از شکلک ها و نقشک های متنوع یکی از راهکار هایی بوده که برای حل این قبیل مسائل در نظر گرفته شده است. امروزه هزاران نمونه شکلک یا اموتیکان در دسترس کاربران آنلاین وجود دارند که حالات روحی مختلف را به نمایش می‌گذارند، شکلک‌هایی که گاه بر رفتار کاربران نیز اثرگذارند.

احساس بخشیدن به ارتباطات ایمیلی

سال  ها پیش یکی از دانشمندان فعال در زمینه مطالعه رفتارهای انسانی، خاطره جالبی از درگیری دو گروه کارشناس از دو شرکت مختلف را تعریف می‌کرد.

مدیران دو شرکت توافق کرده بودند برای تسریع روند انجام امور و نیز کاهش هزینه ها، ارتباط بین کارشناسان شان توسط ایمیل انجام شود، اما اندکی پس از اجرای پروژه، درگیری شدیدی بین این دو گروه روی داد. کارشناسان و مهندسان این دو گروه هرگز همدیگر را ندیده بودند و ارتباط بین آنها فقط در قالب متن های ایمیلی بود. ظاهرا هر بار که یکی از اعضای گروه ایمیلی برای عضوی از گروه دیگر می فرستاد، طرف مقابل برداشتی منفی از لحن فرستنده داشت، در حالی که واقعا فرستنده منظور بدی در نوشته خود نداشت!

بررسی این اوضاع مشخص کرد اشکال کار در ساختار اجتماعی مغز انسان نهفته است. مغز انسان هزاران سال است که برای تعاملات رودررو تکامل یافته است. در تعاملات رودررو، انسان می تواند احساسات مخاطب را از چهره و لحن صدایش دریافت کند. حتی در مکالمات تلفنی هم که در آن امکان گفت وگوی رودررو وجود ندارد، باز هم لحن صدای مخاطب می تواند بخشی از احساسات طرف مقابل را آشکار کند، اما گفت وگوی ایمیلی فاقد هر گونه ویژگی برای ارتباط غیرکلامی است.

نمونه ذکر شده به خوبی نشان می دهد که ایمیل در ابتدای کار نمی توانست ویژگی های غیرکلامی را که در گفت وگوهای انسانی وجود دارد با خود داشته باشد و شاید به همین دلیل بود که برخی به فکر احساس بخشیدن به ارتباط ایمیلی افتادند. این گونه بود که استفاده از برخی کاراکترهای دیجیتال برای نشان دادن احساس آغاز شد. این شکلک ها را "احساس نما" یا "اموتیکان" نامیدند.

تولد شکلک ها در فضای مجازی:

شکل گیری احساس نماها به سال ها پیش از ورود اینترنت به زندگی ما باز می گردد. در واقع سال 1881 یک مجله طنز در ایالات متحده از چند کاراکتر ساده چاپی آن روزگار، تصویرهایی شبیه احساس نماهای خنده یا تعجب امروزی ایجاد کرد.

شكلك‌های آنلاین برروی انسان‌ها اثر قدرتمندی دارند كه تاكنون كسی متوجه آن نبوده است. این شكلك‌ها می‌توانند در زمان برقراری ارتباطات آنلاین تصمیم‌گیری‌های انسان را به شیوه‌های غیرمنتظره تغییر دهند

اما در رابطه با استفاده از شکلک ها در فضای مجازی، براساس گزارش BBC، ماجرا از یك لحظه عجیب آنلاین در اوایل دهه 1980 آغاز شد، زمانی كه اسكات فالمن، دانشمند رایانه‌ای دریافت واژه‌ها برای بیان احساساتش ناكارامد هستند و او نمی‌تواند حین برقراری ارتباط با دیگران در یك انجمن آنلاین، به مخاطبانش بفهماند كه برخی از صحبت‌هایش بار طنز و شوخی دارند.

از این رو، فالمن روزی یك علامت دو نقطه، یك خط تیره و یك پرانتز را در كنار یكدیگر قرار داد تا این شكلك (-: ، چهره خندان، ایجاد شود تا به این شكل از بروز سوءتفاهم‌ها در حین مكالمه‌های آنلاین جلوگیری شود. از آن زمان به‌بعد، هزاران شكلك مشابه خلق شدند تا حالات روحی و مفاهیم پیچیده و متنوعی را القا كنند.

قدرت شکلک ها

شكلك‌های آنلاین برروی انسان‌ها اثر قدرتمندی دارند كه تاكنون كسی متوجه آن نبوده است. این شكلك‌ها می‌توانند در زمان برقراری ارتباطات آنلاین تصمیم‌گیری‌های انسان را به شیوه‌های غیرمنتظره تغییر دهند.

برای مثال در یكی از تحقیقات كه به تازگی انجام شده‌اند، مشخص شده كه استفاده از شكلك خندان درهنگام ارسال واكنش‌های منفی به عملكرد كارمندان، منجر به پذیرش راحت‌تر آن واكنش از سوی كارمند می‌شود. دیگر پژوهش‌ها نشان می‌دهند زمانی كه در مباحثات آنلاین آكادمیك از شكلك‌ها استفاده می‌شود،‌ دانشجویان اشتیاق بیشتری در حضور و مشاركت در كلاس‌های آنلاین از خود نشان می‌دهند.

رابطه شکلک ها و شخصیت افراد!

نحوه استفاده از شكلك‌ها می‌تواند جزئیات زیادی از شخصیت افراد را آشكار سازد. برای مثال زنان بیشتر از مردان از شکلک ها استفاده می کنند.

هم چنین برخی زبان شناسان به بررسی تاثیرات استفاده از احساس نماها بر ساختار زبا ن ها و تعاملات مبتنی بر زبان پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که استفاده از احساس نماها به موقعیت جغرافیایی، سن، جنسیت و طبقه اجتماعی افراد بستگی دارد.

حتی استفاده از یک نوع احساس نما به جای نوعی دیگر نیز می تواند نشانگر ویژگی های فرد استفاده کننده باشد. برای نمونه افرادی که برای نشان دادن چهره خندان از سه کاراکتر : ـ) استفاده می کنند، افرادی به مراتب رسمی تر و مبادی آداب تر از کسانی هستند که تنها از دو کاراکتر :) به این منظور استفاده می کنند و خط تیره بین (که نشانگر بینی) است را به کار نمی برند.

شکلک های مجازی

یک شبکه اجتماعی فقط برای شکلک

چند سالی است که استفاده از نوعی دیگر از احساس نماها برای بیان مفاهیمی پیچیده تر رایج شده است. این شکلک ها "اموژی" نام دارد و خاستگاه آن در ژاپن است، این شکلک ها، علاوه بر بیان انواع گوناگونی از احساسات، طیف گسترده ای از مفاهیم از انواع مکان های عمومی گرفته تا نام فصل ها، شغل ها و حیوانات را نیز دربرمی گیرد. امروزه بیشتر سیستم های عامل موجود از لینوکس و مکینتاش گرفته تا برخی از آخرین نسخه های اندروید، از کاراکترهای اموژی پشتیبانی می کنند.

چندی پیش اعلام شد قرار است بزودی 250 اموژی جدید وارد دنیای دیجیتال شود. به نظر می رسد دامنه کاربردهای اموژی فقط به ایمیل یا پیامک های رد و بدل شده بین افراد محدود نخواهد شد.

برای نمونه شبکه ای اجتماعی با عنوان «اموژلی» در دست راه اندازی است که به کاربران امکان برقراری ارتباط با یکدیگر، البته بدون استفاده از واژگان معمولی و تنها با استفاده از عبارت های اموژی را می دهد. حتی گروهی از علاقه”‹مندان اموژی به فکر ترجمه یکی از رمان های معروف قرن 19 در قالب شکلک های اموژی افتاده اند. در این پروژه که مدتی است آغاز شده، قرار است متن داستان فقط با استفاده از این شکلک ها بازگو شود.

شکلک ها در دنیای بی احساس دیجیتال

در دنیای دیجیتال امروزی، ارتباط چهره به چهره و معمول به حداقل رسیده است. هم چنین ذهن انسان برای تعاملات رودررو برنامه ریزی شده است و در تعاملات مجازی با مشکلاتی مواجه است. به نظر می رسد استفاده از راه حل هایی نظیر احساس نماها یا اموژی می تواند جانی دیگر به دنیای بی روح ارتباطات متنی دیجیتال ببخشد.

البته نباید فراموش کرد احساس نماها نیز محدودیت های خاص خود را دارند و نمی توانند مفاهیم پیچیده را براحتی مطرح کنند. به کلامی دیگر، بهره گیری از احساس نماها در کنار متن های مختلف دیجیتال تنها تاحدودی می توانند کاستی ناشی از نبود تعاملات رودرروی انسانی را جبران کنند.

فرآوری: زهرا مجدی زاده

بخش ارتباطات تبیان


منابع: جام جم/ همشهری آنلاین

مطالب مرتبط:

برقراری ارتباط در سکوت!

برقراری ارتباط با نشانه ها