ستاره ها در اینستاگرام

در همان روزهای ابتدایی آغاز حیات این شبکه، برخی از هنرمندان، قدم به این اپلیکیشن‌های جدید گذاشتند. حضور روزافزون هنرمندان از بازیگران گرفته تا خواننده‌ها به اینستاگرام بود که موج نویی از رقابت میان هنرمندانی که با واسطه حضور در فیلم‌ها و کنسرت‌هایشان در میان مردم به محبوبیت رسیده بودند، به وجود آورد و از آن روزها به بعد، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بسیاری از هنرمندان این شد که عکس جدیدشان را با چه موضوع و رویکردی تهیه کنند و در این شبکه مقابل دیدگان مخاطبانشان به نمایش دربیاورند تا بتوانند گوی سبقت لایکی را از سایر همکارانشان بربایند.

اینستاگرام برای ستاره ها تبدیل به یک رسانه شده است و آنها کاملا با اشراف بر اینکه پست هایشان علاوه بر مردم عادی توسط رسانه ها هم رصد می شود، حضور فعال تری در این شبکه اجتماعی دارند.

به گفته دکتر یونس شکر خواه، استاد ارتباطات، ستاره‌ها همه جای جهان دنبال ارائه خود هستند. پس از این جهت نمی‌شود از آنها ایراد گرفت که چرا این کار را می‌کنند. از طرف دیگر پدیده استاردام یا‌‌ همان امپراتوری ستاره‌ای هم که اطراف ستاره‌ها پدید می‌آید، از طریق هواخواهان شکل می‌گیرد. هنرمندان از اینستاگرام برای تقویت امپراطوری ستاره ای خود استفاده می کنند.

انواع فعالیت ستاره ها در اینستاگرام

پرتره و سلفی، اصلی ترین و عمده ترین سوژه عکس های استارهاست. سلفی هایی با محوریت من در شرایط مختلف: «من در آغاز یک روز جدید»، «من قبل از رفتن سر فیلمبرداری»، «من سر صحنه»، «من با گریم جدید»، «من وقتی خیلی خسته ام و موقع برگشتن به خونه» یا سلفی های جورواجور کنار آدم ها و در وضعیت های خاص: «من با هنرمند و پیشکسوت عزیز...»، «من در کنسرت ... عزیزم»، «من و فلانی و فلانی در پشت صحنه فلان کار» و ...

گروه دیگری از پست ها، واکنش به اتفاق های روز است. حالا فرق نمی کند چالش آب سرد و معرفی کتاب و فیلم باشد یا واکنش به یادبود فلان شاعر تا درخواست دعا.

بازار عکس های عاشقانه و شاعرانه هم داغ است. سفرهای داخلی و خارجی و عکس انداختن از در و دیوار آثار باستانی نمونه دیگری از فعالیت هاست. مرور خاطرات قدیم و بازگشت به گذشته و انتشار عکس های دوران کودکی، جوانی، اولین تئاتر، کنار فلان بازیگر در پشت صحنه فلان فیلم یا ... هم نمونه دیگری از فعالیت هاست که به نوبه خودش در این صفحات رواج دارد.

اینستاگرام، رسانه هنرمندان

هنگامی که هنرمند تعداد زیادی دنبال کننده داشته باشد، خیلی راحت می تواند تبلیغات کند و از طرفدارانش بخواهد فیلم یا سریالش را تماشا کنند یا بلیت تئاتر یا کنسرتش را بخرند. کافی است چندتا عکس از نکات جالب کار بگذارد. البته همیشه هم این تبلیغات جنبه شخصی ندارد و می تواند برای معرفی آثار دوستان، آشنایان، فامیل و ... هم استفاده کند. مثلا از تئاتر یکی از دوستان و نزدیکان عکس بیندازد و برای آن تبلیغ کند و یا تصویری از کتاب جدید یکی از نزدیکان بیندازد و منتشر کند و بنویسد که جذاب ترین کتابی است که تا الان خوانده است تا خیلی زود این کتاب به چاپ چندم برسد.

بازارگرمی برای ترغیب دنبال کننده ها به بازدید از صفحات مختلف هم از دسته فعالیت های دائمی برخی ستاره هاست. یک ستاره، از صفحه مخصوص یک فیلم یا سریال عکس می اندازد و زیرش می نویسد مثلا این صفحه فلان سریالی است که دارم در آن بازی می کنم، بیایید سر بزنید و اخبار و اطلاعات آن را بخوانید. جالب اینجاست که بعضی وقت ها ستاره هایی که دنبال کننده های زیادی دارند برای بازیگرانی که تازه به میدان آمده اند یا ناشناس مانده اند هم تبلیغ می کنند؛ مثلا بهنوش بختیاری از طرفدارانش می خواهد بروند صفحه محمود دینی، کاوه سماک باشی یا مجید یاسر را دنبال کنند یا الهام پاوه نژاد، درخواست بازدید از صفحه شیوا بلوریان را دارد.

استفاده های متنی از یک شبکه اجتماعی دیداری!

به گفته دکتر شکرخواه تعریف اینستاگرام بین هنرمندان و ستاره‌ها تا حدودی تغییر کرده است. اینستاگرام در واقع شبکه‌ای اجتماعی برای روایت‌های دیداری است ولی بعضی‌ها از آن استفاده متنی می‌کنند. از جنبه ارتباطی، این شبکه اساسا زیرساخت خوبی برای خبر‌ رسانی سیستماتیک نیست. شبکه‌های دیگری می‌توانند برای این منظور بهتر جواب دهند. از توئیت‌های کوتاه تا متون بلند فیس‌بوکی. اینستاگرام به این دلیل که موبایل پایه اصلی چنین شبکه‌ای است، چندان ظرفیت متنی ندارد و به همین دلیل هم هست که حتی پیش‌فرض برنامه، طوری طراحی شده که کامنت‌های طولانی به صورت مختصر به نمایش درآیند و حتی در صفحه کامنت‌ها هم پنهان شوند. مردم باید به مرور زمان با خواندن ادبیات مرتبط با این بحث، به این نکته برسند که اینستاگرام جای حرف نیست.

تغییر تعریف اینستاگرام در رابطه بین هنرمندان و مخاطبین!

تعریف جهانی اینستاگرام ارائه جهان از دیدگاه کاربران است، اما این تعریف بین چهره‌ها، هنرمندان و ستاره‌ها تغییر کاربری داشته و اینستاگرام بیشتر برای ارائه اطلاعات و اخبار و نظرات به کار می‌رود.

همین اتفاق موجب شده با پدیده‌های جدیدی روبه‌رو شویم که شاید در کمتر جایی از جهان شاهد آن باشیم. به خصوص صفحات ستاره‌ها و هنرمندان که بیشتر جایی است برای ارائه اخبار و اطلاعات و از طرف دیگر هواداران تصور می‌کنند از طریق این شبکه اجتماعی می‌توانند با آن فرد ارتباط برقرار کنند.

اما بعد از مدتی که می‌بینند این ارتباط یک طرفه است یا تصاویری گذاشته می‌شود که با مزاج آنها سازگار نیست، شروع به رفتارهایی می‌کنند که چندان خوشایند به نظر نمی‌رسد.

دیده شده که در پیج استار‌ها مردم بعضا واکنش‌های قهری نسبت به عکس‌ها نشان می‌دهند و نسبت به تصاویر و مطالبی که می‌گذارند، گارد می‌گیرند. مثلا الناز شاکر دوست در ونیز عکسی از میز صبحانه‌اش در یک رستوران انداخته و با واکنش تند کاربران روبه‌رو شده است که عکس‌العمل‌های خوبی نشان ندادند و با جملات و الفاظ نادرست عکس گذاشته شده را زیر سوال برده‌اند.

بنابراین می توان گفت یکی از دلایل مهم مسائل ناخوشایندی که در رابطه میان هنرمندان و مخاطبان در شبکه اجتماعی اینستاگرام در حال رخ دادن است، ناشی از تغییر کاربری و تعریف این شبکه در میان آن ها بوده است. یکی از راه های جلوگیری از چنین اتفاقاتی، توجه به پایه و اساس این شبکه و دیداری بودن آن است. استفاده از متون در شبکه ای که ذاتا برای تصویر به وجود آمده است می تواند باعث مشکلاتی شود و در این میان مهم نیست که این متون شامل تکریم باشند یا تندگویی و پرخاشگری، چون اساسا اینستاگرام شبکه این رفتارها و ارتباط ها نیست. موضوع بسیار روشن است. اینستاگرام از آغاز یک فریاد بلند داشته است: پایان متن و آغاز عکس!