تبیان، دستیار زندگی
آمارها نشان می دهد صداوسیما با وجود پتانسیل درآمدزایی بیش از5/4 هزار میلیارد تومان در سال، همچنان یک بنگاه ورشکسته محسوب می شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دخل و خرج صدا و سیما


آمارها نشان می دهد صداوسیما با وجود پتانسیل درآمدزایی بیش از5/4 هزار میلیارد تومان در سال، همچنان یک بنگاه ورشکسته محسوب می‌شود.

دخل و خرج صدا و سیما

یکی از چالش های مهم این روزهای صدا و سیما، در خصوص شبکه هایی است که به تازگی تاسیس شده اند. شبکه هایی که به عقیده بسیاری از کارشناسان، تنها در خدمت توسعه کمی بوده و از نظر توسعه کیفی برنامه ها، پیشرفت چندانی نداشته اند. هم اکنون سازمان صدا و سیما دارای 21 شبکه تلویزیونی قابل دریافت از طریق سامانه دیجیتال است، اما برخی از این شبکه ها قوت و قدرت لازم برای جذب مخاطب را ندارند. دلیلش هم مشخص است؛ اولین شاخصی که به نهادها و بنگاه های رسانه ای هویت می بخشد، محصولات تولیدی و خاص آنهاست. بنابراین، شبکه ای که همه وقتش را با برنامه تکراری و یا ضعیف پر می کند، نمی تواند هویت یک شبکه واقعی را داشته باشد. تا زمانی که صدا و سیما به جای بالا بردن سطح کیفی و کمی تولید در صدد بالا بردن تعداد شبکه ها باشد، بودجه ای را که می تواند در راستای تولید خرج کند هدر می دهد، بدون اینکه بتواند چشمان مخاطب را از تماشای شبکه های بیگانه به سمت شبکه های داخلی بچرخاند.

به گفته علیرضا اسحاقی مدیر اداره تولید فیلمنامه صدا و سیما، بخش عمده ای از بودجه سازمان صدا و سیما توسط شبکه هایی بلعیده می شود که ماهیت روشن و شفافی ندارند و باید هدف توجه به کیفیت باشد نه کمیت. اینکه تعداد زیادی شبکه داشته باشیم و نتوانیم جذب مخاطب کنیم اتفاق خوبی نیست و می توان با تعداد کمتری از این شبکه ها با پرداختن به روش های جذب مخاطب، بیننده را به تماشای تلویزیون بنشانیم.

هزینه اندک با استفاده از منابع آرشیوی

در سال های اخیر با رشد سریع و بی رویه شبکه هایی مواجهیم که نه تنها شبیه شبکه های پیشین با دستورالعمل مشخص و با رویکرد تولید معرفی نشده اند، بلکه تنها تکرار کننده برنامه های تولیدی شبکه های غیردیجیتالی سیما هستند و به گفته مسئولین صدا و سیما در مقایسه با آنها ظاهرا با هزینه بسیار اندک راه اندازی می شوند. به گفته دکتر حسن خجسته، در آذرماه 92، شبکه‌های جدید‌، شبکه‌هایی بسیار کم هزینه هستند چون تامینی هستند، هزینه‌ای ندارند و از منابع آرشیو‌ی استفاده می‌کنند.

این امر نشان می دهد که یکی از دلایل اصلی عدم توجه به کیفیت برنامه ها در شبکه های جدید، مسائل مالی بوده و تاکید بر کاهش هزینه ها، باعث استفاده از منابع آرشیوی و تکراری شده است.

در این جا یک سوال پیش می آید و آن این است که آیا سازمان صدا و سیما با مساله کمبود درآمد و مدیریت درآمد مواجه است؟ برای پاسخ دادن به این سوال لازم است که منابع مالی و درآمد های صدا و سیما را نیز مرور کنیم.

برخی از شبکه های جدید صدا و سیما، بدون برنامه ریزی های درست در زمینه های مالی، ایجاد شده اند و در نتیجه به منظور کاهش هزینه ها، در دام برنامه های تکراری و آرشیوی افتاده اند

درآمد ناشی از آگهی های تلویزیونی

طبق قانون ضوابط و مقررات پذیرش و پخش آگهی‌های رادیویی و تلویزیونی که در بهمن‌ماه سال گذشته توسط اداره کل بازرگانی سازمان صداوسیما ابلاغ شد و از اول فروردین‌ماه امسال قابل اجرا بود، میزان هزینه آگهی‌های تلویزیونی حداقل هر ثانیه 75 هزار تومان تا حداکثر هر ثانیه سه میلیون و 500 هزار تومان است.

اگر نرخ هر ثانیه 75 هزار تومان را تنها برای پنج شبکه تلویزیونی در نظر بگیریم یعنی تلویزیون حداقل ثانیه‌ای 375 هزار تومان و ساعتی 1.3 میلیارد تومان به واسطه تبلیغاتش از این پنج شبکه درآمد دارد. آن وقت اگر قرار باشد تنها پنج ساعت در روز هم این شبکه‌ها آگهی داشته باشند، تلویزیون، روزانه بیش از 6.7 میلیارد تومان درآمد دارد. این رقم حاکی از درآمد حدود 2.5 هزار میلیارد تومان در سال است.

درآمد ناشی از تبلیغات رادیویی

در بخش تبلیغات رادیویی نیز درآمد ها از هر ثانیه 65 هزار تومان شروع ‌شده و تا هر ثانیه یک میلیون و 800 هزار تومان می‌رسد. اگر این نرخ را تنها برای پنج شبکه رادیویی در نظر بگیریم یعنی رادیو حداقل ثانیه‌ای 325 هزار تومان و ساعتی 1.1 میلیارد تومان درآمد دارد..

آن وقت اگر قرار باشد تنها پنج ساعت در روز هم این شبکه‌ها آگهی داشته باشند، رادیو روزانه بیش از 5.5 میلیارد تومان درآمد دارد. این رقم حاکی از درآمد حداقل بیش از دو هزار میلیارد تومان در سال از طریق تبلیغات رادیو است. در واقع با احتساب حداقل درآمدهای آگهی رادیو و تلویزیون می‌توان اشاره کرد که رادیو و تلویزیون طبق تعرفه‌های آگهی امسال می‌توانند از طریق تبلیغات حداقل 4.5 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کنند.

دخل و خرج صدا و سیما

درآمد ناشی از بودجه دولتی

از سوی دیگر میزان کل بودجه صداوسیما در سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. بودجه صداوسیما در امسال در حالی 967 میلیارد تومان در نظر گرفته شد که این رقم در سال گذشته 905 میلیارد تومان بود. البته در سال 91 این رقم کمی بالا‌تر و معادل 920 میلیارد تومان بود که البته آن بودجه نسبت به بودجه 689 میلیارد تومانی سال 90 با رشدی قابل توجه همراه شده بود.

آن چه گفته شد، نشان می دهد که صداوسیما با وجود پتانسیل درآمدزایی بیش از 4.5 هزار میلیارد تومان در سال، همچنان یک بنگاه ورشکسته محسوب می‌شود.

عدم تناسب دخل و خرج صدا و سیما

رویه سال های اخیر صدا و سیما نشان می دهد که دخل و خرج این سازمان با هم نمی خوانده است و عزت الله ضرغامی رئیس سابق سازمان صدا و سیما بارها از توقف پروژه های گوناگون به علت کسری بودجه خبر داده است.

این در حالی است که به گفته حسین راغفر، استاد دانشگاه و اقتصاد دان، دستگاهی به عظمت صدا و سیما نه تنها موفق نبوده بلکه جزو ضررده ترین سازمان ها هم شناخته می شود. مسئولان همواره از هزینه های زیاد این سازمان نام می برند، درست است که هزینه ها زیاد است اما اتلاف منابع هم کم نیست و باید مجموعه عوامل را در نظر گرفت.

در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که برخی از شبکه های جدید صدا و سیما، بدون برنامه ریزی های درست در زمینه های مالی، ایجاد شده اند و در نتیجه به منظور کاهش هزینه ها، در دام برنامه های تکراری و آرشیوی افتاده اند. از سوی دیگر نگاهی به درآمد های صدا و سیما نشان می دهد که این سازمان از منابع مالی خوبی برخوردار است. منابعی که برخی از آن تحت عنوان گنج 4.5 هزار میلیاردی در صداوسیما، یاد کرده اند. این امر نشان می دهد که مساله اصلی صدا و سیما مدیریت هزینه ها است و نه مدیریت درآمد ها.

در نتیجه آن چه انتظار می رود این است که ریاست جدید صدا و سیما با مدیریت هزینه های سازمان،‌ در جهت بهبود کیفی برنامه ها و جذب مخاطبان گام بردارد.

فرآوری: زهرا مجدی زاده

بخش ارتباطات تبیان


منابع: اقتصاد نیوز/ جهان نیوز

مطالب مرتبط:

سیاست های کلی اقتصاد در رسانه ملی

سریال تبلیغات در رسانه ملی

شب های میلیاردی رسانه ملی!