«هنر و هنرمند»های کامبیز درمبخش
کامبیز درمبخش نخستین هنرمند عرصه هنرهای تجسمی ایران، که هفته اول آبان ماه سالجاری نشان شوالیه ادب و هنر فرانسه در سفارتخانه این کشور به وی اهدا شد، این روزها تازهترین آثارش را در گالری سیحون به نمایش گذاشته است که این نمایشگاه تا دوازدهم آذر ماه ادامه خواهد داشت.
در این نمایشگاه که 30 آبان ماه با عنوان «هنر و هنرمند» گشایش یافت، در همان روزهای نخست، 25 تابلو از 31 اثر این هنرمند به فروش رسید. در این نمایشگاه ارتباط هنرمندان و مسائل مربوط به آنها و جنبههای مختلف هنری مانند گالری گردی، گالری داری، مردم و هنر، اقتصاد هنر و شوخی با آثار هنرمندان دنیا به نمایش گذاشته شده است. همچنین در آثار ارائه شده، شاهد به کار بردن رنگ با تکنیک کولاژ در کاریکاتورهایش هستیم.
درمبخش نگاهی تیز و حساس به جامعه دارد؛ او کمتر حرف میزند و بیشتر میکشد. آدمی فکر نمیکند که با یک کاغذ و قلم بتوان چنان گویا و بیسانسور سخن گفت. درمبخش سالها تجربه را با خود به همراه دارد و توانسته امروزه با کشیدن چند خط تصویری خلق کند که هر بینندهای، چه مخاطب عام، چه خاص را به فکر وا دارد و اگر لبخندی بر لب بازدیدکنندگان مینشیند، نه از روی شادی، بلکه لبخندی تلخ است. این قدرت آثار او را نشان میدهد که بیننده را وادار به تفکر میکند. تصاویری که چراهای جامعه را به نمایش میگذارد و آنقدر در ذهن جا باز میکند تا روزها بازدیدکننده به آن علامت سوال فکر کند.
جالب است بدانیم که برونو فوشه، سفیر فرانسه در ایران در مراسم اهدای نشان شوالیه به درمبخش اینگونه گفت: «گرچه معمول نیست که یک کاریکاتوریست اینگونه خطاب شود، ولی استاد عزیز؛ بله کلمه استاد عزیز بهطور طبیعی به ذهنم رسید، چون در هنر کاریکاتور، هنری که بیش از هرچیز هنر فراگیری است، درمبخش یکی از برجستهترین نمایندگان این هنر است که بیش از 55سال فعالیت میکند، از اینکه او را استاد عزیز خطاب میکنم خوشحالم چون فرانسویان، شیفته کاریکاتور هستند. .»
سفیر فرانسه در ایران در ادامه با اشاره به چارلی چاپلین عنوان کرد: «آنچه برای من جالبتر است، شخص دیگری است که درمبخش بارها به او استناد کرده: چارلی چاپلین، استاد مطلق خنده و مالیخولیا است. میتوانم بفهمم او نیز منبع الهام درمبخش بوده باشد، او نیز مانند چاپلین از نیشخند بهره میگیرد تا وضعیت تراژیک سرنوشتمان را بهتر بفهماند، درمبخش نیز مانند چاپلین هر کاری در ارتقای فضیلت انسانی انجام میدهد. آنچنان که از ترکیب طرحهای کتاب او در فرانسه برمیآید، مسیرش نیز مانند چاپلین سرشار از آزادی است. این آزادی را سخت و با گزیدن هنر بیراههها و ابزارهای مترقبه برای پیروزی بر دشواریها به وجود آورده است. درمبخش نیز مانند هنرمندان بسیار دیگری بیداری ذهن را شرط آفرینش میداند. قدر مسلم به ما یاد داده که میشود همه چیز را فقط با چند خط طراحی به کرسی نشاند و از این منظر جایگاه او در صف بلند و پراعتبار کاریکاتوریستهایی است که ما را هم میخندانند و هم به تفکر وا میدارند».
درمبخش: هنر با کاسبی فرق دارد
کامبیز درمبخش در گفتوگو با «ایران» در مورد استفاده از کولاژ در کاریکاتورهایش و تفاوت این شیوه ارائه کار با نمایشگاههای پیشینش و تأثیر بصری کولاژ بر بیننده، توضیح داد: <موضوع نمایشگاه، هنر و هنرمند است، رنگ نیز از متریالهای (مواد) مورد استفاده هنرمندان است. بنابراین لازم بود که از رنگ در کارهایم استفاده کنم، تصمیم گرفتم که از کولاژ (چسبانه کاری)های رنگی به جای رنگ استفاده کنم، زیرا علاوه بر جذابیت، استاتیک (زیبایی شناسی) و زیبایی بصری که مد نظرم بود، راحتتر و قابل دسترستر از رنگ، مورد استفاده قرار میگیرد.>
همچنین در بعضی از کاریکاتورهای ارائه شده درمبخش، نقطههای قرمزی به کار رفته که کنایهای از برچسبهای قرمز فروش آثار است، البته با توجه به اینکه در کنار بیشتر تابلوهای ارائه شده در این نمایشگاه نیز برچسبهای قرمز چسبانده شده بود، این کاریکاتوریست در این خصوص گفت: <بحث فروش، به شکلی ناخودآگاه در ذهن هنرمندان وجود دارد، در این طرحها منظورم این است که هنرمند آرزو دارد که کارش به فروش برسد. نقطههای قرمز برای هنرمند (البته من خودم را آنقدرها هنرمند نمیدانم) خوشحالکننده است.> یکی از آثار ارائه شده در این نمایشگاه، کاریکاتوری است که به موضوع حراجی کریستیز پرداخته است، درمبخش در این خصوص گفت: منظورم این بود که هنرمندان به جای اینکه به خود هنر فکر کنند به حراجیهایی چون کریستیز میاندیشند و دوست دارند در این حراجی کار بفروشند. هنرمند نباید تنها به دنبال فروش آثارش باشد بلکه زمانی که کار هنری خوب و با ارزش باشد، بدون تقلا کردن، آن اثر خود به خود راهش را به حراجیها باز میکند و در بخش اقتصادی نیز به موفقیت میرسد.
در این نمایشگاه ارتباط هنرمندان و مسائل مربوط به آنها و جنبههای مختلف هنری مانند گالری گردی، گالری داری، مردم و هنر، اقتصاد هنر و شوخی با آثار هنرمندان دنیا به نمایش گذاشته شده است. همچنین در آثار ارائه شده، شاهد به کار بردن رنگ با تکنیک کولاژ در کاریکاتورهایش هستیم.
این هنرمند در مورد بحث فروش آثار به شیخ نشینهای حاشیه خلیج فارس و نقدی که خیلی از هنرمندان به این موضوع دارند، مبنی بر اینکه بعضی از هنرمندان با قیمتهای بالا آثاری را بنا به سلیقه ساکنان حاشیه خلیج فارس خلق میکنند و اینگونه سطح ارزش هنری آثار را به گونهای پایین میآورند و این عمل آنها باعث شده تا الگویی نادرست در میان بسیاری از هنرمندان باب شود که مورد قبول نیز نیست، به ایران گفت: <این موضوع باز میگردد به همان مسائل اقتصادی؛ هنر با کاسبی فرق دارد. اگر هنرمند اثر خوبی خلق کند مسلماً بهره اقتصادی آن را نیز میبرد. باید دانست که این یک اثر هنری است که راهگشا خواهد بود نه اینکه از قبل و پیش ساخته برای هدف مخصوصی دست به آفرینش زد.>
تنها یکی از آثار ارائه شده در این نمایشگاه، روی بوم کشیده شده و آن هم ترکیبی است از نقاشیهای «فریاد» ادوارد مونش و «مونالیزا» لئوناردو داوینچی، که ترکیبی از سبک اکسپرسیونیستی و دوره رنسانس پیشرفته است. وی در این مورد توضیح داد: مونالیزا یادآور لبخند و زیبایی است اما به دلیل بدی این زمانه و اینکه این روزها در دنیا، جنگ و خون و خونریزی زیاد به چشم میخورد و خبرهای بد در این حوزه زیاد به گوش میرسد، این اثر را با تابلوی فریاد مونش ترکیب کرده ام، یعنی دیگر به جای لبخند ملیح مونالیزا، دهان بازی که فریاد میزند را قرار داده ام. در ادامه درمبخش در مورد دریافت نشان شوالیه از سوی سفیر فرانسه گفت: تاکنون بارها و بارها مدال دریافت کردهام و برای دریافت اینگونه نشانها نیز هیچ اصراری ندارم، اما به هرحال نشان شوالیه از بزرگترین نشانهای ادب و هنر فرانسه است که پس از مطالعه بر فعالیتهای هنری یک فرد، به او اهدا خواهد شد. وی در پاسخ به اینکه آیا پس از دریافت این نشان، قیمت آثار ارائه شدهاش در این نمایشگاه تغییری کرده یا نه، یادآور شد: نه. همیشه سعی کردهام که آثارم را نسبت به کارهای چند ده میلیون تومانی برخی هنرمندان، ارزانتر به فروش برسانم، زیرا میخواهم افراد راحتتر به کارهایم دسترسی داشته باشند و آدمهای متوسط و معمولی نیز بتوانند آثارم را خریداری کنند.
درمبخش در مورد برنامههای آینده اش، گفت: نمایشگاههای فراوانی پیش رو دارم و این روزها مشغول آنها هستم. بزودی نمایشگاه عکسی در گالری راه ابریشم خواهم داشت، پس از آن نمایشگاههایی در نیویورک و لندن برپا میکنم و سپس اردیبهشت ماه 1394 نمایشگاهی در گالری آریا و پاییز سال آینده نمایشگاه متفاوتی با موضوع قاجاری و چاپ سنگی خواهم داشت. درمبخش معتقد است که هر کاری با زحمت و تلاش به نتیجه میرسد. به هرحال رسیدن به چنین جایگاهی کار آسانی نیست. این نمایشگاه نتیجه سالها فعالیت، تجربه، زجر، زحمت و کوشش وی است.
راه معصومه سیحون را ادامه میدهیم
در ادامه نادر سیحون، پسر هوشنگ و معصومه سیحون و مدیر فعلی گالری سیحون، در مورد برگزاری نمایشگاه کامبیز درمبخش پس از دریافت نشان شوالیه اش، به ایران گفت: <این هنرمند هر سال دراین گالری نمایشگاه برگزار میکند و برگزاری این نمایشگاه ربطی به نشان او ندارد و از سال گذشته تاریخ برپایی این نمایشگاه مشخص بوده است.> وی در مورد قیمتگذاری آثار درمبخش توضیح داد: قیمت آثار با نظر هنرمند انجام شده است. قیمتها بسیار پایین است و از یک و نیم میلیون تومان شروع میشود تنها یک اثر 5 میلیون تومان قیمتگذاری شده است.
سیحون در مورد فروش آثار درمبخش و اینکه بیشتر خریداران را چه قشرهایی تشکیل میدهند، خاطرنشان کرد: یک تعداد از خریداران ثابت هستند و در این سالها آثار درمبخش را به طور مداوم خریداری کردهاند. تعدادی مجموعه دار نیز برای نمایشگاههای خاص دعوت میکنیم یعنی با آنها به شکل مستقیم تماس میگیریم و برای باقی خریدارانمان در خارج از کشور عکس آثار را ایمیل میکنیم.
وی در مورد وضعیت گالری سیحون و سیاستهای جدید آن پس از فوت معصومه سیحون، گفت: سیاستهای ما همان شیوه مادرم است و راه او را ادامه میدهیم، یعنی همچنان حمایت از هنرمندان جوان را در برنامه کاری خود داریم.
مدیر گالری سیحون در مورد همکاریش با کیوریتور (نمایشگردان)های خاص بیان کرد: به هیچ عنوان، گالری دار لزومی ندارد که کیریتور داشته باشد نقش گالری دار این است که خودش انتخاب کند، البته مشکلی ندارد که در طول سال کیوریتورهایی پیشنهاد برگزاری نمایشگاه بدهند اما اگر خود گالری دار تمام کارش را به دست کیوریتور بدهد، پس خودش چه کاره است؟
همچنین در روز گشایش این نمایشگاه مجید ملانوروزی، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در صحبتهایش با درمبخش به علاقهاش به کارهای این هنرمند اشاره کرد و گفت: قول میدهم به هنر توجه بیشتری شود و هنرمندان و بخصوص شما، اگر هر مشکل و حرفی داشته باشید، ما آماده شنیدن آن هستیم.
منبع: روزنامه ایران / صبا موسوی