خاصیت بازگشتی - جلسه اول

هدف:

آشنایی با ترجمه مترجمین از آیه 11 سوره طارق

مقدمه:

معادل آسمان در زبان عربی واژه ی «سماء» است. همان طور که اشاره شد از جمله ویژگی‌هایی که در آیات قرآن به آسمان نسبت داده شده است، ویژگی «ذات الرجع» بودن آنست. این ویژگی در آیه 11 سوره طارق بیان شده و خداوند بزرگ به آسمانی با صفت «ذات الرجع» سوگند یاد می نماید.

«وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ» (سوگند به آسمانی که دارای رجع است. ) (طارق/11)

اکثر مفسران قرآن «رجع» را به معنای باران دانسته اند (طبرسی، ج10، ص716) اما در عین حال احتمالات دیگری را نیز در خصوص معنای رجع و خاصیت بازگشتی آسمان بیان شده است.

از سوی دیگر یافته های علمی جدید دانشمندان نشان می دهد که پدیده های بازگشتی متعددی در آسمان رخ می دهد. از جمله می‌توان به چرخه آب و هوا، چرخه آب، چرخه تشکیل باد، بازگشت امواج رادیویی توسط لایه یونسفر جو، بازتاب تابش خورشید از جو و بازتاب تابش زمین از جو و هم چنین چرخه تحول ستارگان و حرکت چرخشی همه اجرام آسمانی اشاره کرد. برخی معتقدند که صفت «ذات الرجع» که در این آیه برای سماء مطرح شده است، می تواند به اینگونه پدیده ها اشاره داشته باشد و از این رو آیه می تواند از جمله شگفتی های علمی قرآن به شمار آید.

اما به نظر می رسد که برای اطمینان یافتن از این مساله باید به سوالات بسیاری پاسخ دهیم؛ مانند اینکه ویژگی «رجع» که آیه از آن سخن می‌گوید، به چه معناست؟

 این چه خاصیتی است که خداوند متعال، آسمانِ سراسرشگفت انگیز را با آن توصیف کرده و به چنین آسمانی سوگند یاد می‌کند؟

اصلا منظور از سماء در این آیه کدام آسمان است؛ جو زمین یا کل فضا؟ آیا یافته‌های علمی کنونی، وجود خاصیت یا خاصیت‌های که به نوعی به «رجع» مرتبط باشند را برای آسمان تایید می‌کند؟

گام 1:

با استفاده از نرم افزار جامع التفاسیر و مراجعه به ترجمه های مختلف قرآن، مشخص کنید که هر یک از مترجمان چه معنایی را برای عبارت «ذات الرجع» انتخاب کرده است. توصیه می شود برای جهت ساماندهی اطلاعات خود از جدولی مشابه جدول زیر استفاده نمایید.

ترجمه های پیشنهادی:

گام 2:

به نظر شما این معانی چه وجه اشتراکی با یکدیگر دارند؟