مراقب ظروف پخت و پزتان باشید
ظـروف تـفلون را دوبـاره روکـش نـکنید
ظروف تفلون از ماده‌ای به نام پلی‌تترافلوئوراتیلن (PTFE) ساخته شده که نوعی پوشش نچسب و عایق الکتریسیته است. ظروف تفلون هم مقاومت حرارتی بالایی دارند و هم مقاومت شیمیایی خوبی در مقابل اسیدها و بازها و در مقایسه با پوشش‌های نچسب دیگر، از بالاترین ضریب نچسبی برخوردارند. یکی از ترکیب‌های دیگر موجود در تفلون که سمی هم هست، کادمیوم است. این فلز سنگین در درازمدت می‌تواند باعث ایجاد اختلال در رشد به خصوص رشد قدی کودکان، بروز سرطان و ضایعات پوستی شود. علاوه بر این، کادمیوم در سنتز هموگلوبین دخالت می‌کند و عامل بروز کم‌خونی است. ظروف تفلونی که استفاده می‌کنید، حتما باید استاندارد باشند و اگر آسیب دیدند، آن ها را کنار بگذارید. ظروف آسیب‌دیده نباید دوباره بازسازی و روکش شوند زیرا معمولا این کار را افراد غیرحرفه‌ای انجام می‌دهند و احتمال اینکه مواد غیراستاندارد برای بازسازی به کار گرفته شود، بالاست. از طرفی، بعد از بازسازی، آسیب‌پذیری این ظروف بیشتر می‌شود و سریع‌تر از بین می‌روند و احتمال اینکه مواد سمی وارد غذا شود، بیشتر خواهد شد.
باید به این نکته توجه کرد که تفلون یک روکش است و زیر آن ممکن است فلزات مختلفی استفاده شود. در بیشتر موارد جنس این ظروف اصلی، آلومینیوم است. وقتی تفلون صدمه می‌بیند، نه‌تنها خود آن مواد سمی آزاد می‌کند بلکه فلز زیر آن نیز حاوی ناخالصی‌هایی است که سمی‌اند و ممکن است وارد غذا شوند. مثلا آلومینیوم خود ناخالصی‌هایی دارد که احتمال بروز یبوست، اختلال‌‌های گوارشی، پوکی استخوان، آلزایمر، کم‌خونی شدید و راشیتیسم را افزایش می‌دهد بنابراین اگر تفلون آسیب دید به طور کل آن را دور بیندازید. البته هر نوع غذایی که در ظروف تفلون پخته شود، عناصر سمی را به خود نمی‌‌گیرد و برخی موادغذایی اسیدی این عمل را تسریع می‌کنند، اما به هر حال خطر وارد شدن عناصر سمی مثل کادمیوم منتفی نیست.
نگهداری مواد غذایی اسیدی در ظروف روی مناسب نیست
رضا مورکیان، کارشناس مواد آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یزد می‌گوید: ظروف روی از جنس آلومینیوم است و استفاده از آن ها ضرری ندارد.
وی، نگهداری مواد غذایی اسیدی در داخل این ظروف را مناسب ندانست و ادامه داد: نگهداری مواد غذایی اسیدی و ترش در داخل این ظروف سبب خورانندگی آن می‌شود؛ به عبارتی آلومینیوم که در این ظروف وجود دارد وارد مواد غذایی می‌شود بنابراین استفاده از این ظروف برای نگهداری مواد اسیدی مناسب نیست.
وی با اشاره به اینکه در مجموع ظروف روی از ظروفی هستند که از زمان قدیم مورد استفاده مردم بوده است، افزود: براساس تحقیقات انجام شده در زمینه ظروف روی که آلومینیوم در آن ها به کار رفته، مصرف آلومینیوم در بلندمدت سبب ابتلا به آلزایمر می‌شود، بنابراین به جز این مورد، استفاده از ظروف روی اشکال دیگری ندارد.
وی گفت: با دقت در ظروف روی که جهت نگهداری آب لیمو یا ماست استفاده می‌شوند، در می یابیم که بعد از یک یا دو روز ظرف سیاه می‌شود چرا که نگهداری مواد اسیدی مانند آب لیمو و ماست در این ظروف سبب خورانندگی ظرف می‌شود بنابراین استفاده از مواد اسیدی، هم ظرف را خراب می‌کند و هم آلومینیوم را وارد مواد غذایی می‌کند.
تاثیر استفاده ی طولانی مدت از ظروف مسی بر مسمومیت غذایی
محمدرضا وفا، دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگر ظروف آهنی و مسی زیاد استفاده شود این امکان وجود دارد که املاح فلزی وارد غذا شود و اگر این مقدار بیش از نیاز یک فرد باشد ممکن است مسمومیت ایجاد کند.
وی در خصوص مسمومیت ناشی از مصرف مکرر این ظروف برای تهیه غذا افزود: علایم عمومی مسمومیت شامل تهوع و استفراغ است و بسته به نوع مسمومیت فلزی و رسوب آن در بافت‌های نرم مانند کبد، طحال و زیر پوست می‌تواند مانند یک ماده اکسید کننده عمل کند و بر بافت تجمع یافته آسیب برساند و در همه نقاط بدن منتشر شود. بسته به شدت مسمومیت اگر سوء تغذیه حاد باشد و زود تشخیص داده شود ممکن است با درمان به موقع برطرف شود و از عوارض آن پیشگیری شود اما اگر سوء تغذیه مزمن و درازمدت باشد ممکن است عوارض جدی‌تری داشته باشد و به قسمت‌های مختلفی از بدن آسیب برساند.
دانشیار دانشکده بهداشت درخصوص مضرات مصرف بیش از حد این ظروف تأکید کرد مصرف بیش از حد این ظروف و دریافت بیش از اندازه این مواد بسیار خطرناک است و می‌تواند بر روی متابولیسم و دسترسی سایر مواد مغذی هم اثر منفی داشته باشد.
وفا خاطرنشان کرد استفاده از ظروف استیل، آلومینیوم و شیشه‌ای برای تهیه و پخت غذا مناسب است و ظروف تفلون به علت ماده شیمیایی که در تهیه آن به کار رفته سرطان‌زا بوده و به مرور می‌تواند مانند املاح وارد غذا شود.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
سلامتیران - دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم درمانی
ایسنا
ایرنا
مطالب مرتبط:
شما در کدام قابلمه غذا می‌پزید؟
هر ظرفی برای پختن غذا مناسب نیست
ظروف تفلون برای سلامتی مضرند یا نه؟
راهنمای خرید و نگهداری از زودپز
