توافق و نفس حبس شده در سینه ها

دور پایانی مذاکرات ایران و 1+5 در حالی در وین در حال انجام است که هر ساعت به ضرب الاجل 24 نوامبر یا سوم آذر نزدیک می شویم. شرایط گفت وگوی دو طرف طی بیش از یک سال گذشته شرایط مطلوبی به خود گرفته است و توافقات پیشین نشان داد که هر دو طرف عزم جدی برای دستیابی به توافق نهایی را هدف قرار داده اند. اگرچه در مورد مذاکرات برخی اظهارات منفی و حتی گاهی خصمانه از سوی طرف غربی و برخی دیدهای منفی از سوی برخی جریانات داخلی مطرح شده است اما هیچ کدام در روند مذاکرات تاثیرگذار نبوده و حمایت های داخلی به ویژه از سوی رهبر معظم انقلاب نشان داد که طرف ایرانی گام در راهی گذاشته که برگشت ناپذیر است.

همکاری ها و تعدیل ها همراه با حسن نیت جمهوری اسلامی ایران عملا غرب را خلع سلاح کرده است و توپ را در میدان غرب انداخته است. با این رویکرد مذاکرات پایانی در حال انجام است و تاکنون به نزدیک شدن دیدگاه های طرفین منجر شده است. امیدهای زیادی برای برقراری تفاهم و توافق بین دوطرف وجود دارد اما نکته اصلی در این میان برخی جزئیات است که محل چانه زنی قرار گرفته است. میزان و حجم غنی سازی و مسائل مرتبط به برخی سایت های هسته ای ایران و از همه مهمتر نحوه برداشته شدن تحریم ها اصلی ترین موضوعات اختلافی است که دو طرف قصد دارند بر آن فائق آیند.

برخی گمانه زنی های رسانه ای در مورد خروج اورانیوم غنی شده از ایران و یا میزان و سطح غنی سازی و حتی تعداد سانتریفیوژها قصد دارد فضای مذاکرات را غبارآلود کند که با موضع گیری صریح ایران و البته عدم واکنش جدی طرف های اصلی غربی، راه به جایی نبرده است. در چند روز اخیر بحث هایی نیز در مورد تمدید مذاکرات مطرح شده که به عنوان نهایی ترین راه حل برای حل و فصل موضوع مدنظر قرار گرفته است. اگرچه تاکنون دستیابی به یک تفاهم سیاسی ناکام مانده است اما هنوز بارقه های امید برای حصول این توافق وجود دارد و هیچ یک از طرفین ناامید نشده اند.

اینکه دو طرف بتوانند در کلیات موضوع توافق کنند و کار بر روی جزئیات را به کوتاه ترین زمان ممکن پس از سوم آذر موکول کنند خود نشانه یا امیدوار کننده از توافقی نهایی در آینده نزدیک است. اتخاذ چنینی رویکردی در روابط بین الملل امری غریب نیست همانگونه که برخی مذاکرات چندین سال و حتی چندین دهه نیز به طول انجامیده اما نهایتا نتیجه مرضی الطرفین حاصل شده است. البته نگارنده بر این اعتقاد نیست که این روند باید طولانی شود اما بحث بر سر این مساله است که میتوان بر روی تمدید زمان مذاکرات نیز سرمایه گذاری کرد و همه نتایج حاصل را به باد نداد.

بحث دیگری که در این میان مطرح شده است دستیابی به توافقی ضمنی و به اصطلاح بدون امضاست که ممکن است در آینده مشکلاتی را بر سر راه طرفین ایجاد کند. از این روست که باید حساسیت موضوع مدنظر قرار گیرد. البته گریز از این مساله ممکن نیست چراکه مجالس و کنگره های طرفین باید مساله را مورد تصویب قرار دهند اما باید تلاش کرد که هرچه زودتر این مقوله تبدیل به سندی رسمی و غیرقابل خدشه شود تا با تغییر دولت ها رویکردهای متناقض از سوی غرب اتخاذ نگردد. پایان امروز و یا شاید فردا نشان خواهد داد که عزم مورد اشاره دو طرف، توافق را به کدامین سمت سوق می دهد. ولی باید گفت نتیجه هر چه باشد پیروزی ملت ایران رقم خورده است و بس.

مطالب مرتبط:

در وین چه می گذرد؟

خط و نشان جدید برای توافق هسته ای

اعراب بازنده بزرگ توافق هسته‌ای