اولین حوزه علمیه ترکمن های ایران

مدرسه علمیه سید قلیچ ایشان در سال 1806 یا 1221هجری تاسیس شد. این مدرسه علوم دینی، نخستین حوزه علمیه ترکمن های ایران است که در شرقی‌ترین بخش استان گلستان، در شهرستان مراوه تپه واقع شده است. این حوزه در سال 1354در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مدرسه علمیه سید قلیچ ایشان که یک حوزه علمیه اهل سنت است توسط سید قلیچ ایشان و با کمک مالی پادشاه عثمانی در روستای کریم ایشان در 42 کیلومتری شمال شرق شهر کلاله ساخته شد. تعداد طلبه در زمان سید قلیچ ایشان200 الی 300 نفر بودند و از اقصی نقاط ترکمن صحرا جهت کسب علم به این حوزه می آمدند و فارغ التتحصیل می شدند. بعد از مدتی زلزله ای در این منطقه آمد که سبب شد طلاب به میزان زیادی کاهش یابد هم اکنون تعدادطلبه ها بالغ بر 20 نفر می باشد که تعدادی از این طلبه ها در کنار کسب علوم دینی به مدرسه می روند .

شیوه معماری و بکارگیری مصالح مرغوب موجود در منطقه و بوجود آمدن اسکلت سازیهای فنی و اصولی از پی سازی، پوشش سقف، قوسها و طاقها است. در پلان معماری بنا رعایت قرینه سازی و نکات فنی از حیث عوامل ضد زلزله و بکار بردن دیوارهای عریض و آجرچینی از نوع پیوند صلیبی و راسته نما و رعایت و اجرای دقیق بندهای عرضی و فاصله بین آجرها که اصل بسیار مهم در ساختمان های با مصالح بنایی است، به طور کامل توجه و رعایت شده است.

معماری بنا مربوط به دوران قاجاریه بوده که استفاده از نقوش و گلچینی های آجری در نمود دیوارهای بیرونی و اندرونی و استفاده از آجر لعابدار جهت تزئین و استفاده از انواع قوسهای ایرانی دوره اسلامی و طاقها به روش رسمی بندی و کاربندی آجری می توان نام برد. تعداد 23 واحد حجره که سطح هر یک 12 مترمربع با ایوان بعرض 1.10 متر و تنها مدخل ورودی به صحن مدرسه به عرض 2.35 متر است.