میز پاک کن اتوماتیک- جلسه پنجم

اهداف: معرفی موتور گیر بکس دار- انواع فرچه ها- بلبرینگ ها و زنجیر و چرخ دنده خورشیدی

وسایل لازم: چند عدد تیله، یک صفحه چوبی

در این جلسه می خواهیم شما را با چند جزء سازنده این دستگاه آشنا نماییم. این اجزاء در صنعت کاربردهای فراوانی دارند و اطلاعات این جلسه در انجام پروژه های آتی، نیز برای شما بسیار مفید خواهد بود.

5-1: فرچه

اولین وسیله ای که در ساخت این دستگاه بکار می رود، فرچه می باشد. لذا ابتدا توضیحاتی در مورد فرچه ها و روش ساخت آنها می دهیم.

ابتدا به چند نوع فرچه که در اطرافتان وجود دارد دقت کنید مانند مسواک، جارو دستی، لوله شور، جارو و ... همگی از نوعی فرچه استفاده می کنند.

به نظر شما این فرچه ها چگونه ساخته می شوند؟

آیا می توانید فرچه های نام برده شده در بالا را دسته بندی نمایید؟

به طور کلی دو نوع فرچه داریم. نوع اول مانند لوله شور یا فرچه ی جارودستی می باشد. مرکز این فرچه های مدور، از دو رشته مفتول تشکیل شده است. برای ساخت این نوع فرچه ها، ابتدا مو های فرچه را میان دو رشته سیم موازی قرار می دهند سپس این سیم ها را به دور هم تاب می دهند. با این کار موها میان این مفتول ها گیر می کنند و فرچه ساخته می شود.

پس از محکم شدن موها، آنها را تا سایز مورد نظر کوتاه می کنند و قسمت های اضافی را می چینند.

شما نیز با استفاده از دو عدد مفتول و مقداری موی جارو، یکی از این فرچه ها بسازید و سپس طول موهای آنرا با استفاده از قیچی یا ماشین اصلاح مو مرتب نمایید.

نوع دیگر فرچه ها شامل جارو، برس توالت، مسواک و ... می شود. برای ساخت این نوع فرچه ها، موهای فرچه را به صورت دسته های چند تایی در می آورند و آنها را با فشار و حرارت به داخل محل مورد نظر که جنس آن نیز معمولا پلاستیک یا تفلون است، فرو می کنند.

در برخی از موارد و در صورت لزوم، این موها را از پشت و با رد کردن یک سیم نگهدارنده، محکم تر می نمایند.

بهتر است در صورت امکان، از یک کارگاه فرچه سازی بازدید نمایید و مراحل ساخت فرچه ها را از نزدیک ببینید.

در زیر عکسی از مرحله کوتاه کردن موی فرچه ها در کارگاه فرچه سازی مشاهده می کنید.

در این روش می توان موها را بر روی سطوح مختلفی نصب نمود مانند سطوح کروی، استوانه ای و تخت.

جنس موها و بلندی آنها نیز دست سازنده می باشد و می تواند در رنج وسیعی تغییر کند.

5-2: بلبرینگ ها

پس از آشنایی با فرچه ها، وسیله ی دیگری را به شما معرفی می کنیم بنام بلبرینگ. (Ball Bearing)

این وسیله در صنعت بسیار پر کاربرد و مهم می باشد. آیا می توانید چند نمونه از کاربردهای آنرا نام ببرید؟

بلبرینگ برای کاهش دادن میزان نیروی اصطکاک میان دو جسم دوار بکار می رود. به عنوان مثال می توان از بلبرینگ های موجود در کولر آبی، چرخ فرقون و ... نام برد.

برای درک بهتر نحوه کار بلبرینگ ها، بهتر است آزمایش زیر را انجام دهید. یک صفحه چوبی روی زمین قرار دهید و روی آن یک گلدان قرار دهید. سعی کنید آنرا بر روی زمین بکشید. ملاحظه خواهید نمود که نیروی بسیار زیادی لازم دارد.

حال بین صفحه چوبی و زمین چند عدد تیله قرار دهید. مشاهده می کنید نیروی لازمه برای جا به جا کردن صفحه تا حد زیادی کاهش می یابد.

اساس کار بلبرینگ ها نیز همین است. مقطع برش خورده ی یک بلبرینگ را در زیر مشاهده می کنید.

بلبرینگ ها انواع مختلفی دارند و بر اساس نیروهای وارده به آنها و نوع به کار بردن آنها طبقه بندی می شوند و قابل تهیه می باشند.

در ساخت این دستگاه، قرار است فرچه دوار بر روی شاسی دستگاه نصب گردد. لذا باید از بلبرینگی استفاده کنیم که قابلیت نصب شدن بر روی سطوح صاف را داشته باشد مانند بلبرینگ نشانداده شده در شکل زیر:

این بلبرینگ بدلیل داشتن پایه، به سادگی قابل نصب می باشد.

5-3: موتور گیربکس دار

به صورت خلاصه، گیربکس وسیله ای است که به یک محور دوار متصل می شود و سرعت دوران را کاهش و قدرت آن را افزایش می دهد. هر چه نسبت کاهش سرعت بیشتر باشد، میزان افزایش قدرت نیز بیشتر خواهد بود.

گیربکس ها در جاهای زیادی بکار می روند مانند اتومبیل، چرخ گوشت و ... چند نمونه گیربکس در زیر مشاهده می کنید:

موتورهای گیربکسی، موتورهایی هستند که در آنها، خروجی موتور مستقیما به یک گیربکس وارد می شود و خروجی گیربکس به عنوان خروجی موتور مورد استفاده قرار می گیرد.

لذا موتورهای گیربکس دار قدرت بالا و سرعت چرخش نسبتاً پایینی دارد.

5-4: زنجیر و چرخدنده خورشیدی

برای انتقال حرکت دورانی بین دو محور دوار، راههای زیادی وجود دارد مانند استفاده از چرخ دنده، زنجیر، تسمه و ... که در جاهایی مانند تسمه کولر، زنجیردوچرخه و... به کار می روند.

هر کدام از این روشها مزایا و معایبی دارند.

تسمه و زنجیر هنگامی بکار می روند که فاصله دو شافت از هم زیاد باشد. تسمه بی سرو صدا کار می کند و مخصوص سرعت های دوران زیاد است ولی زنجیر برای سرعت های پایین و انتقال قدرت بالا به کار می رود.

تکلیف: به عنوان تکلیف این جلسه، از کاربرد چرخ دنده، زنجیر و خورشیدی، تسمه و پولی مثال هایی غیر از موارد نام برده شده در متن پیدا نمایید و برای ما نام برید.

محل بازدید/ اردو/ خرید: ---------------------------------------------

منابع مطالعه: ----------------------------------