ساخت ربات نوریاب - جلسه یازدهم
پرسش‌های متداول پروژه ربات نوریاب
اگر در انجام این پروژه به مشکل برخوردید لطفا بخش پرسش‌هاس متداول را در قسمت ذیل بخوانید شاید پاسخ پرسش خود را بیابید.
پرسش: موتورهای من اصلا لرزش ندارند باید چکار کنم؟
پاسخ:
1. بست باطری را در هنگام چک نمودن برای مدارهای کوتاه یا خطای سیم‌پیچی قطع کنید. مسفت‌ها قطعات حساسی بوده و باطری‌ها نیز می‌توانند به طرز خطرآسا داغ کنند اگر سیم کوتاه باشد. هر کدام از سیم‌های باطری را طویل‌تر نموده و سپس به چک کردن سیم‌پیچی خود بپردازید.
2. از کوتاه نبودن مدار اطمینان حاصل کنید. چک کنید تا مطمئن شوید هیچ دو سیم مختلف، سست و بدون روکش با یکدیگر در تماس نباشند. فقط وجود یک مدار کوتاه واحد نظیر آن‌چه ذکر شد کافی است تا کل مدار را از کار اندازد.
3. مطمئن شوید تمامی اتصالات شما در درون بردبورد به خوبی جا سازی شده باشد. در برخی موارد هنگامی که با روبات سر وکار دارید یکی از سیم‌های جامپر یا قطعات دیگر می‌تواند از بردبورد بیرون بیافتد. برای حصول اطمینان از این امر دوباره چک کنید تا مطمئن شوید هیچ کدام از اتصالات نگسسته باشد.
4. از نور روشن استفاده کنید. شاید لازم باشد روبات خود را در فاصله بسیار نزدیک به منبع نور بگیرید تا موتورها فعال شوند. نور شما نباید ضعیف بوده یا روبات را در فاصله بسیار دور نگه دارید.
5. نمودار بردبورد را دوباره چک کنید. از دست دادن یک اتصال واحد آسان است مثلا اتصال یکی از پایانه‌های یک رزیستور به پین اشتباه بر روی یک مسفت، یا اتصال چیزی به ولتاژ مثبت در مواقعی که این اتصال باید به زمین صورت گیرد. فقط یک اتصال نادرست کافی است تا کل مدار را دچار اختلال کند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم تمامی موارد را دوباره چک کنید!
6. از قرارگیری باطری‌ها در جاباطری مطمئن شوید. جاباطری باید عناوینی برای پایانه‌های مثبت و منفی باطری‌ها داشته باشد. باطری‌های شما باید بر اساس این عناوین جاسازی شوند.
7. از کارکرد صحیح موتورها و باطری‌ها مطمئن شوید. سرب‌های منفی (آبی) مربوط به موتورها را از پین‌های تخلیه (D) مربوط به مسفت‌ها قطع نموده و آن‌ها را مستقیماً به پایانه منفی بست باطری (ردیف 10 بر روی بردبورد) وصل کنید. اکنون موتورهای شما بقیه مدار را طی کرده و مستقیما به باطری‌ها وصل شده است. بنابراین حتما باید لرزش داشته باشد صرف‌نظر از این‌که آیا فوتورزیستورها نور را تشخیص می‌دهند یا نه. اگر موتورها هنوز نمی‌چرخند ممکن است باطری‌ها از کار افتاده باشند یا سیم جامپر را اشتباه وصل کرده باشید. اگر موتورها هنگام تماس مستقیم با باطری‌ها می‌چرخند اما وقتی به مسفت‌ها وصل می‌شوند دیگر چرخش ندارند در این صورت مشکل در جای دیگری در طول مدار می‌باشد.
پرسش: موتورهای من لرزش دارند اما مشکل در هدایت صحیح روبات‌ها است. چگونه می‌توانم آن را برطرف کنم؟
پاسخ:
1. مسیر فوتورزیستورهای خود را تنظیم کنید.
به یاد داشته باشید: برای این‌که روبات شما دور بزند فوتورزیستورها باید مقادیر مختلف نور را تشخیص دهند. این اتفاق روی نمی‌دهد مگر روبات را در فاصله اندک نسبت به منبع نور قرار داده و چهره روبات در همان جهت تنظیم شود. سعی کنید آن‌ها را حداقل در فاصله 1 اینچ قرار داده و قادر به پیچیدن به سمت چپ و راست باشند. این امر امکان تشخیص مقادیر مختلف نور را به صورت صحیح‌تر امکان‌پذیر می‌سازد.
2. مکان قرارگیری چراغ قوه یا منبع نور را تنظیم کنید. مطمئین شوید نور چراغ قوه به سمت فوتورزیستورها بتابد نه پیش پای روبات. سعی کنید چراغ قوه را در فاصله نزدیک‌تر به روباط جاسازی کنید.
3. سعی کنید یک فوتورزیستور را با نوک انگشت خود بپوشانید. این عمل باید کاملا آن فوتورزیستور از تشخیص هر گونه نور بازدارد. در حالی که یک فوتورزیستور را پوشانده‌اید نور چراغ قوه را مستیقما به فوتورزیستور دیگر بتابانید. این عمل باید یک موتور را به لرزش درآورد. در صورتی که عمل نکرد احتمالا مشکل در سیم‌پیچی نیمی از مدار شما باشد.
4. مکان قرار گیری موتورها را تنظیم کنید. آیا موتورهای خود را به صورت متقارن نصب کرده‌اید؟ اگر خیر، این عمل باعث خواهد شد روبات در یک مسیر هدایت شود. مطمئن شوید موتورهایتان در یک مکان یکسان طرفین چپ و راست بردبورد قرار گرفته باشد.
5. چک کنید چگونه روبات در هنگام اتصال مستقیم موتورها به باطری حرکت می‌کند. سرب‌های منفی (آبی) از هر دو موتور از پین‌های تخلیه مسفت (D) را قطع نموده و هر دوی آن‌ها را به پایانه منفی بست باطری (ردیف 10) وصل کنید. اکنون هر دو موتور با مدار در ارتباط بوده و باید با "سرعت تمام" کار کنند. روباط خود را بر روی زمین مسطح قرار دهید. آیا مسیر مستقیم را طی می‌کند یا در یک جهت دور می‌زند؟ اگر همواره در یک جهت دور زد روبات شما پیچش دائمی به یک سمت داشته و موتورها قادر به غلبه به آن نیستند. برای رفع این مشکل دو مورد را چک کنید:
الف. از قرارگیری بست باطری در بخش کاملا وسط اطمینان حاصل کنید. بست باطری سنگین بوده بنابراین اگر از مرکز خارج شود می‌تواند بر جهت‌گیری ناصحیح روبات تاثیر گذارد. از قرار گیری بست باطری در بخش مرکزی و انتهایی بردبورد اطمینان حاصل کنید.
ب. سرمسواک‌هایتان را تنظیم کنید. اگر یک یا هر دو سرمسواک کج باشد از نظر مکانیکی بر هدایت روبات شما تاثیر خواهد گذاشت. مطمئن شوید سر هر دو مسواک در حالت مستقیم و موازی با یکدیگر قرار داشته باشند.
مطالب مرتبط:
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی
