تبیان، دستیار زندگی
کسى که از او چیزى خواسته مى شود، آزاد است تا آن هنگام هر گاه وعده داد مانند بنده، در قید کلام و که وعده دهد وعده خود است تا به وعده خود عمل کند و آزاد شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هشدار شدید پیامبر(صلی الله علیه و آله) به بد قول ها!

قول


از گناهانی كه به كبیره بودنش تصریح شده، وفا نكردن به عهد و پیمان است چنان چه در صحیحه حضرت عبدالعظیم ذكر شد و حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ بر كبیره بودنش به آیه‌ 25 از سوره‌ رعد استشهاد می‌فرماید «كسانی كه پیمان خدای را پس از بسته شدنش می گسلند و می‌برند آنچه خداوند امر به پیوند آن فرموده و در زمین فساد می‌كنند برای ایشان دوری از رحمت خداست و بر ایشان سرای بدی است كه دوزخ است.» [سوره‌ رعد، آیه 25 ]


خداوند متعال در سوره‌ آل عمران می‌فرماید: كسی كه به عهدش وفا كند و خود را از شكستن پیمان و خیانت نگه داشته در دین تقوا داشته باشد جز این نیست كه خداوند صاحبان تقوا را دوست می‌دارد (پس محبت و كرامت خداوند بسته به وفای به عهد و تقوا در دین است) به درستی كه كسانی كه عهد خدایی و سوگندهای خود را در برابر قیمت ناچیزی از دست می‌دهند كرامتی ندارند و در قیامت نصیب و بهره‌ای برایشان نیست و در آن روز خدا با ایشان سخن نمی‌گوید و نظر رحمت نمی‌افكند و پاكشان نفرموده، بر ایشان عذاب دردناكی است.»[سوره آل عمران، آیه 76 و 77 ]

در جای دیگر می‌فرماید: «بدترین جنبنده‌های روی زمین نزد خداوند كسانی هستند كه كافر شدند و در كفر مصر و راسخ گردیدند، پس ایشان ایمان نمی‌آورند؛ كسانی كه از ایشان پیمان گرفتی پس عهد خود را شكستند در هر باری كه پیمان بستند و ایشان از شكستن پیمان نمی‌پرهیزند یا از عقوبت آنها نمی‌ترسند.»[سوره انفال، آیه 57 ]

- وعده، نوعى بدهى:

از دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) هرگونه وعده اى که انسان به دیگران مى دهد، هر چند مالى نباشد، مانند بدهى است که پرداخت آن براى او لازم است.

رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) با تاکید، چنین مى فرمایند:

«العِدَةُ دَینٌ، وَیلٌ لِمَن وَعَدَ ثُمّ أخلَفَ، وَیلٌ لمَن وَعَدَ ثُمّ أخلَفَ، وَیلٌ لِمَن وَعَدَ ثُمّ أخلَفَ؛[1]

وعده دادن مانند دین است. واى بر آن که وعده دهد و تخلف کند، واى بر آن که وعده دهد و تخلف کند، واى بر آن که وعده دهد و تخلف کند».

بدترین جنبنده‌های روی زمین نزد خداوند كسانی هستند كه كافر شدند و در كفر مصر و راسخ گردیدند، پس ایشان ایمان نمی‌آورند؛ كسانی كه از ایشان پیمان گرفتی پس عهد خود را شكستند در هر باری كه پیمان بستند و ایشان از شكستن پیمان نمی‌پرهیزند یا از عقوبت آنها نمی‌ترسند

- وعده، یعنى بردگى:

حضرت على(علیه السلام) مى فرمایند:

«المَسوولُ حُرٌّ حتّى یعِدَ؛ [2]

کسى که از او چیزى خواسته مى شود، آزاد است تا آن هنگام هر گاه وعده داد مانند بنده، در قید کلام و که وعده دهد وعده خود است تا به وعده خود عمل کند و آزاد شود.

- خلف وعده با دیگران، خلف وعده با خداست:

امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند:

عِدَةُ المُومنِ أخاهُ نَذرٌ لا کفّارَةَ لَهُ، فمَن أخلَفَ فبِخُلفِ الله بدأَ و لِمَقتِهِ تَعَرَّضَ و ذلک قَولُهُ: «یا أیها الّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولونَ ما لا تَفْعَلُونَ * کبُرَ مَقْتًا عِندَ اللهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ»؛[3]و [4]

و وعده دادن به مومن مانند نذر است (که اداى آن لازم است) و هیچ کفاره اى جاى آن را نمى گیرد؛ پس هر کس با مومن خلف وعده کند، در ابتدا با خدا خلف وعده نموده و خود را در معرض خشم و غضب خدا قرار داده است، به دلیل آیه شریفه قرآن که مى فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده اید! چرا سخنى مى گویید که عمل نمى کنید؟! * نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنى بگویید که عمل نمى کنید!».

رسول اكرم صلى الله علیه و آله: ثَلاثٌ لَیسَ لاَحَدِ النّاسِ فیهِ رُخصَةٌ: بِرُّ الوالِدَینِ مُسلِما كانَ اَو كافِرا وَ الوَفاءُ بِالعَهدِ لِمُسلِمٍ اَو كافِرا وُ الاَمانَةُ اِلى مُسلِمٍ كانَ اَو كافِرا؛ سه چیز است كه ترك آن براى هیچ كس جایز نیست: نیكى به پدر و مادر مسلمان باشند یا كافر، وفاى به عهد با مسلمان یا كافر و اداى امانت به مسلمان یا كافر.[5]

پی نوشت ها:

[1] - نهج الفصاحه، ص 578

[2] - نهج البلاغه، ص 534

[3] - صف: 2 و 3

[4] - كلینى، كافی، ج 2، ص 363

[5]- نهج الفصاحه ص416 ،ح1264

فرآوری: محمدی

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منبع:

مجموعه کتاب های اخلاق اسلامی نشر اوقاف و امور خیریه (کتاب حسن خوبان)

سایت اندیشه قم

سایت شهید آوینی

مطالب مرتبط:

اصلی ترین راه کسب آرامش

پاسداری از مهمترین سرمایه جامعه

مسئولیت وعده ای که دادی!

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.