آلتیمتر
دانش پژوهان گرامی در این جا قصد داریم شما را با وسیله ای به نام آلتیمتر آشنا نماییم.
آلتیمتر وسیلهای است که برای اندازه گیری ارتفاع یک شی نسبت به یک سطح معین به کار میرود. این اندازه گیری ارتفاع آلتیمتری نامیده میشود.
آلتیمتر فشار
آلتیمتر فشار(که آلتیمتر بارومتریک نیز نامیده میشود)، نوعی از فشارسنج است که در بیشتر هواپیما ها به کار برده میشود. در ساختمان این نوع از آلتیمتر، از یک بارومتر آنروئید که فشار اتمسفریک از یک نقطه ثابت خارج از هواپیما را اندازه میگیرد، استفاده شده است و نحوه کار، بر این اصل استوار است که فشار هوا با افزایش ارتفاع، تقریباً 100 هکتوپاسکال در هر 800 متر که معادل 1 اینچ جیوه به ازای هر 1000 فوت نزدیک سطح دریاست، کاهش مییابد.
دستگاه ارتفاع سنج به گونهای کالیبره میشود که فشار را مستقیماً به صورت ارتفاع بالای سطح متوسط دریا نشان میدهد و در تطابق با یک مدل ریاضی است که توسط ISA (اتمسفر استاندارد بینالمللی) تعریف شده است.
اساس کار آلتیمتر فشار بر این اصل استوار است که فشار یک ستون هوا با تغییرات ارتفاع به طور مشخصی عوض میشود. رابطه ریاضی که آن ها را به هم مرتبط میکند عبارت است از:
Z=(RT/Gm).loge(p0/p)
که در آن:
Z اختلاف ارتفاع بین ارتفاع اولیه و ارتفاع اندازه گیری شده
R ثابت گازها
T دمای هوا بر حسب درجه کلوین
M جرم مولکولی
Po فشار اتمسفریک در ارتفاع اولیه
P فشار اتمسفریک در ارتفاع اندازه گیری شده هستند. در آلتیمترهای الکترونیکی این رابطه بر روی یک چیپ پیاده سازی شده است.
این دستگاه تنها به تغییرات فشار پاسخ میدهد و برای تبدیل فشار به ارتفاع لازم است که بقیه متغیرها در این رابطه ثابت فرض شوند. اما در واقعیت چنین نیست و این مسئله ممکن است باعث ایجاد خطا شود.
آلتیمترهای حساس
در هواپیماهای قدیمی تر از یک بارومتر آنروئید ساده استفاده می شد که در آن عقربه در کمتر از یک دور چرخش، مقدار صفر تا تمام مقیاس را در بر میگرفت اما امروزه در هواپیماهای مدرن نوعی از ارتفاع سنج به نام آلتیمتر حساس به کار گرفته میشود که عقربه اصلی آن میتواند چرخشهای متعددی انجام دهد. یک یا چند عقربه فرعی موجود نیز، مشابه یک صفحه ی ساعت عقربهای، تعداد چرخشها را مشخص میکنند. به عبارت دیگر هر عقربهای یکی از ارقام ارتفاع اندازه گیری شده را نشان میدهد.
آلتیمتر رادار
این نوع از آلتیمتر، ارتفاع را با روش مستقیم تری اندازه گیری میکند. برای این منظور زمانی که لازم است تا یک سیگنال رادیویی از سطح بازتاب شود و به هواپیما بازگردد، اندازه گیری میشود.
آلتیمترهای راداری عموماً برای اندازه گیری ارتفاع بالای سطح زمین در هنگام فرود در هواپیماهای مسافربری و نظامی استفاده میشوند. این نوع از ارتفاع سنجها هم چنین بخشی از سیستم هشدار عدم برخورد با زمین را تشکیل میدهند که در مواقع لزوم به خلبان اخطار میدهد که هواپیما در ارتفاع خیلی پایین در حال حرکت است و یا در مسیر حرکت آن تپهای وجود دارد. تکنولوژی رادار همچنین این امکان را فراهم میآورد که هواپیماهای جنگنده بتوانند سطح زمین را دنبال کرده و در ارتفاع خیلی پایین پرواز کنند.